Ήδη η κυβέρνηση, με σειρά νόμων, έχει παρέμβει δραστικά στη λειτουργία νευραλγικών τομέων του κράτους
Eνα κράτος σύγχρονο, λειτουργικό, αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη είναι ο στόχος των μεταρρυθμίσεων, αλλά και της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία θα ολοκληρώσει το «ξήλωμα του βαθέος κράτους» και θα επιχειρήσει να εξαλείψει τις διαχρονικές παθογένειές του.
Ήδη η κυβέρνηση, με σειρά νόμων, έχει παρέμβει δραστικά στη λειτουργία νευραλγικών τομέων του κράτους. Η πρόσφατη ένταξη των πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο τις καθιστά πιο ευέλικτες και αντιγραφειοκρατικές και λιγότερο ευεπίφορες στη μικρή και τη μεγάλη διαφθορά. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων βρίσκεται σε κίνηση.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που παράγει διαρκή και διακομματικά σκάνδαλα εδώ και δεκαετίες, απορροφάται από την ΑΑΔΕ, κλείνοντας την πόρτα σε «λαμόγια» και κέντρα οργανωμένων συμφερόντων, όπως είναι αρκετά κέντρα υποδοχής δηλώσεων για τις επιδοτήσεις των αγροτών και λειτουργεί ενισχύοντας τις επιδοτήσεις των πραγματικών αγροτών. Οι σοβαρές αλλαγές στο ΕΣΥ, κυρίως με το «βραχιολάκι» και την ενίσχυση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών.
Η λειτουργία μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων είναι ένα σημαντικό βήμα, ώστε να πάψει η Ελλάδα να είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα χωρίς ιδιωτικά πανεπιστήμια. Οι βαθιές αλλαγές στη Δικαιοσύνη έχουν βοηθήσει στην επιτάχυνση της απονομής της, αλλά παραμένει σχετικά αργή. Η ριζική αλλαγή του ΟΣΕ και των αστικών συγκοινωνιών αποδίδει και δημιουργεί πιο στέρεη υποδομή για το κράτος.
Η ΑΑΔΕ έχει αποδειχθεί ικανότατος μηχανισμός, ο οποίος έχει αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά από ποτέ τη φοροδιαφυγή, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πλεονάσματα, τα οποία με τη σειρά τους επιστρέφονται ως κοινωνικό μέρισμα στους πολίτες και τα νοικοκυριά.
Η δημιουργία της Ενιαίας Αρχής Εποπτείας και Ελέγχου της Αγοράς και των τιμών, με τους περισσότερους και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους, αλλά και την επιβολή μεγάλων προστίμων, έχει στο στόχαστρο την ακρίβεια που προκαλεί η αθέμιτη κερδοσκοπία.
Τομές
Ομως πέραν αυτών και άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων, που ασφαλώς διορθώνουν χρόνιες παθογένειες του κράτους, η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι αποφασισμένη να κάνει τομές και μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει σχεδόν ολοκληρώσει τον κατάλογο των προς αναθεώρηση άρθρων, όπως και το περιεχόμενό τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι ανοικτή στον διάλογο. Το αντιθέτως, το Μ. Μαξίμου θεωρεί ότι η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι κορυφαία διαδικασία που απαιτεί διάλογο και συναινέσεις. Μεταξύ των άρθρων που θα προτείνει η κυβέρνηση να αναθεωρηθούν είναι και τα εξής:
1 Το άρθρο 16 προκειμένου να ολοκληρωθεί η δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων.
2 Το άρθρο 86 περί ευθύνης υπουργών. Παρότι έχει αλλάξει η αποσβεστική προθεσμία και δεν υπάρχει πλέον παραγραφή, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να πάψει η Βουλή να γίνεται χώρος στυγνής κομματικής αντιπαράθεσης. Αναζητείται έτσι μια ισορροπία μεταξύ της Βουλής και της Δικαιοσύνης και περιορισμός της κατάχρησης των εξεταστικών που συνήθως συγκροτούνται βάσει των συγκυριακών συσχετισμών. Μια ιδέα που φαίνεται πως κερδίζει έδαφος είναι η συγκρότηση ενός «εισαγγελικού σώματος» αποτελούμενου από ανώτατους δικαστικούς, το οποίο θα γνωμοδοτεί αν συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι για τη συγκρότηση προανακριτικής επιτροπής για τον καταλογισμό ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα και την άσκηση διώξεων.
3 Το άρθρο 9Α, προκειμένου στην εκλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης το δικαστικό Σώμα να έχει πιο κρίσιμο ρόλο, πέραν του γνωμοδοτικού που έχει σήμερα, μετά τη νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης.
4 Το άρθρο 103 για τους δημοσίους υπαλλήλους, που θα κατοχυρώνει και συνταγματικά την αξιολόγηση ώστε να δεσμεύει και τις μελλοντικές κυβερνήσεις και να μην μπορεί να αλλάξει με έναν απλό νόμο. Υπηρετεί κι έναν ακόμα σημαντικό στόχο: Να μην υπάρχουν «νησίδες» στο κράτος, οι οποίες να μη υπόκεινται στην αρχή της αξιολόγησης. Κρίσιμη παράμετρος για την αξιολόγηση είναι να υπάρχουν συνέπειες για τους αξιολογούμενους, και θετικές και αρνητικές, ανάλογα με την αξιολόγηση καθενός. Στις θετικές συνέπειες είναι η χορήγηση μπόνους στους παραγωγικούς δημόσιους υπαλλήλους ή να έχουν πλεονέκτημα στην υπηρεσιακή ανέλιξη. Οι αρνητικές θα είναι κλιμακωτές και θα μπορούν να φτάσουν έως και την απόλυση δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να επιτελέσουν τα καθήκοντά τους. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει μία υπό προϋποθέσεις άρση της μονιμότητας.
5 Το άρθρο 30 για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Ηδη έχει νομοθετηθεί η μη διάλυση της Βουλής λόγω αδυναμίας εκλογής του. Η νέα ρύθμιση θα προβλέπει αντί θητείας 5 χρόνων με δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 5 χρόνια, μία αυξημένη θητεία 6 χρόνων, η οποία όμως δεν θα μπορεί να ανανεωθεί.
6 Θα υπάρξει ρύθμιση για τον προληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των προτεινόμενων νόμων, ούτως ώστε να μην καθυστερεί η νομοθέτηση ή να παρατηρούνται φαινόμενα ακύρωσης νόμων από δικαστήρια λόγω αντισυνταγματικότητας, όπως έγινε π.χ. πρόσφατα με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό.
7 Θα υπάρξει τροποποίηση στα άρθρα για την ενημέρωση, με στόχο να συμπεριληφθούν και οι νέες μορφές ενημέρωσης που προέκυψαν λόγω των ταχύτατων τεχνολογικών εξελίξεων. Στο υφιστάμενο Σύνταγμα υπάρχουν προβλέψεις για τις εφημερίδες, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, αλλά δεν υπάρχει τίποτα π.χ. για το Διαδίκτυο, το οποίο παίζει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στην ενημέρωση.
Αναμένεται έτσι να υπάρξουν και δικλίδες για τη διαδικτυακή «ενημέρωση», όπως και για την παραπληροφόρηση μέσω των fake news.
Η διαδικασία και το «όχι σε όλα» της αντιπολίτευσης
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η σχετική συζήτηση για την αναθεώρηση θα αρχίσει κατά πάσα πιθανότητα το δεύτερο εξάμηνο του 2026. Από τον προσεχή Ιούνιο και μετά αναμένεται να κατατεθούν οι προτάσεις και να γίνει η συζήτησή τους. Η τρέχουσα Βουλή είναι η Προτείνουσα Βουλή, η οποία θα αποφασίσει ποια άρθρα του Συντάγματος θα αναθεωρηθούν. Και η Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές του 2027 θα είναι η Αναθεωρητική Βουλή, η οποία θα αποφασίσει και το περιεχόμενο των άρθρων που θα αναθεωρηθούν.
Αναθεωρούνται μόνο τα άρθρα τα οποία στην τρέχουσα ή στην επόμενη Βουλή θα συγκεντρώσουν αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων. Αντιθέτως, προκειμένου ένα άρθρο να κριθεί ως αναθεωρητέο αρκούν 151 ψήφοι από την Προτείνουσα (τρέχουσα) Βουλή και αναθεωρούνται μόνο αν στην επόμενη Βουλή πάρουν 180 ψήφους. Κανένα άρθρο που δεν έχει πάρει τουλάχιστον 151 ψήφους από την υπάρχουσα Βουλή δεν μπορεί να αναθεωρηθεί από την επόμενη.
Οι προτάσεις για την αναθεώρηση του Συντάγματος θα παίξουν σημαντικό ρόλο και στη διαμόρφωση της προεκλογικής ατζέντας των εκλογών του 2027. Αλλωστε γι’ αυτό και ο συνταγματικός νομοθέτης προβλέπει την αναθεώρηση από δυο κοινοβουλευτικά σώματα, ώστε να συζητηθούν οι συνταγματικές αλλαγές μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις κυβερνητικών κύκλων, σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση, στο πλαίσιο του κλίματος της μετωπικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση, προσανατολίζεται στο να μην ψηφίσει κανένα άρθρο στην παρούσα Βουλή και τα κόμματα να επιφυλαχθούν για την επόμενη Βουλή που θα είναι και αναθεωρητική. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κυβέρνηση με την πλειοψηφία που διαθέτει, μπορεί να ψηφίσει ως αναθεωρητέα άρθρα όποια θέλει. Θα σημάνει όμως και πολιτική αδυναμία των κομμάτων της αντιπολίτευσης να πάρουν μέρος σε μια συζήτηση που αφορά στη λειτουργία της δημοκρατίας, αλλά και στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Ισως σε κάποια κόμματα επικρατήσουν τελικά δεύτερες σκέψεις οπότε θα συμμετάσχουν κανονικά στη συζήτηση.
Σε κάθε περίπτωση το νέο, σύγχρονο, πιο αποτελεσματικό και φιλικό προς τον πολίτη κράτος αναμένεται να είναι μαζί με τα εθνικά θέματα και την οικονομία από τις βασικές σημαίες της κυβέρνησης στον δρόμο για τις κάλπες του 2027.
Πηγή: Εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»