Σενάρια «αποκάλυψης» υπάρχουν πολλά- από αστεροειδείς και κατακλυσμούς μέχρι πανδημίες (ανησυχητικά επίκαιρο) και από πυρηνικούς πολέμους μέχρι εισβολές εξωγήινων. Ωστόσο, πάντα σε αυτές τις ιστορίες/ θεωρίες τίθεται το θέμα: Μετά από κάτι τέτοιο, θα μπορούσε η ανθρωπότητα να επιβιώσει και να ανακτήσει τη θέση και δύναμή της; Πόσοι θα χρειάζονταν να αναλάβουν τους ρόλους του «Αδάμ» και της «Εύας» (ή του Νώε, ή του Δευκαλίωνα και της Πύρρας) για τη συνέχιση του είδους μας;
Το συγκεκριμένο ερώτημα βρίσκεται στο επίκεντρο δημοσιεύματος του Live Science- και βασικό ρόλο στην απάντησή του παίζει το είδος της «αποκάλυψης» για την οποία μιλάμε, καθώς διαφορετικές καταστροφές συνεπάγονται διαφορετικές συνθήκες- πχ ένας πυρηνικός πόλεμος θα έφερνε πυρηνικό χειμώνα, και οι επιζώντες θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν, πέρα από τη ραδιενέργεια, χαμηλές θερμοκρασίες και πείνα.
«Με πληθυσμούς μερικών εκατοντάδων, μπορείς πιθανότατα να επιβιώσεις πολλούς αιώνες. Και πολλοί μικροί πληθυσμοί τέτοιου είδους έχουν επιβιώσει για αιώνες, ίσως και για χιλιετίες» είπε στο Live Science ο Κάμερον Σμιθ, αναπληρωτής επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Portland State University στο Όρεγκον.
Ο Σμιθ έχει πραγματοποιήσει έρευνες πάνω στους πρώτους ανθρώπινους πολιτισμούς, αλλά και σε θέματα αποικισμού του Διαστήματος, οπότε η άποψή του έχει ένα ιδιαίτερο βάρος. Ο ίδιος εκτιμά πως οι μεγάλες πόλεις θα ήταν εξαιρετικά ευάλωτες σε περίπτωση κατάρρευσης του πολιτισμού, καθώς εισάγουν όλη τους την τροφή και εξαρτώνται από τον ηλεκτρισμό. Οι πληθυσμοί των επιζώντων, ως εκ τούτου, θα έπρεπε να διασκορπιστούν για να βρουν πόρους.
Κατά την πρώιμη Νεολιθική Περίοδο, η οποία άρχισε όταν τελείωσε η τελευταία Εποχή των Παγετώνων, περίπου 12.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι άρχισαν να στρέφονται στη γεωργία και υπήρχαν πολλά μικρά χωριά σε όλο τον κόσμο με πληθυσμούς που κυμαίνονταν μεταξύ μερικών εκατοντάδων και 1.000 ατόμων, κατά τον Σμιθ.
«Ήταν αρκετά ανεξάρτητοι πληθυσμοί, μα υποψιάζομαι πως είχαν επίσης δεσμούς αναπαραγωγής και διασυνδέσεις μέσω γάμων με άλλα χωριά. Και σε ένα σενάριο αποκάλυψης, φαντάζομαι πως θα συνέβαινε το ίδιο» σχολιάζει σχετικά.
Ένα πληθυσμός μερικών εκατοντάδων επιζώντων θα έπρεπε να βρει τρόπο να διατηρήσει ένα σύστημα αναπαραγωγής. Οι αιμομιξίες αποτελούν μεγάλη πρόκληση για τους μικρούς πληθυσμούς, όπως έχει δείξει η ιστορία.
Ένας μικρός πληθυσμός με περιορισμένες επιλογές αναπαραγωγής μετά από μια «αποκάλυψη» θα μπορούσε να έχει φθίνουσα πορεία, εκτός και αν είχε επαρκή γενετική ποικιλομορφία για να αποφύγει τις ενώσεις στενών συγγενών. Ένας επαρκής αριθμός ατόμων αναπαραγωγικής ηλικίας και των δύο φύλων (effective population size) θα ήταν επίσης απαραίτητος.
Οι άνθρωποι θα μπορούσαν να προτετοιμάσουν πληθυσμούς για να επιβιώσουν από μια «συντέλεια», εάν την έβλεπαν να έρχεται. Ο Σεθ Μπάουμ, συνιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής του Global Catastrophic Risk Institute, εξετάζει τον κίνδυνο παγκόσμιων καταστροφών. Ο ίδιος προτιμά την αποφυγή τους- στην περίπτωση της απειλής του πυρηνικού πολέμου, πχ, αυτό σημαίνει να διασφαλιστούν οι καλές σχέσεις μεταξύ των πυρηνικών δυνάμεων. Ωστόσο η έρευνά του περιλαμβάνει και την προοπτική της κατασκευής καταφυγίων.
«Αν είναι να λάβει χώρα μια καταστροφή, θα θέλαμε να έχουμε κάποιες τέτοιες δικλείδες, έτσι ώστε τουλάχιστον ένα μέρος του πληθυσμού να μπορεί να συνεχίσει, να συνεχιστεί σε έναν βαθμό ο ανθρώπινος πολιτισμός» λέει ο ίδιος στο Live Science.
Σημαντικός παράγων, όπως λέει, είναι η δυνατότητα να απομονωθεί μια ομάδα ανθρώπων από οτιδήποτε είναι αυτό που προκαλεί την καταστροφή– για παράδειγμα κάποιες νησιωτικές χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία και η Αυστραλία μπόρεσαν κατά την πανδημία να μετατραπούν σε μεγάλο βαθμό σε μεγάλα «καταφύγια».
Σύμφωνα με τον Μπάουμ, μια καλή ιδέα θα ήταν να υπάρχει κάπου στη Γη κάποιο εξειδικευμένο καταφύγιο- στο πρότυπο του «Global Seed Vault» στο Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας, όπου φυλάσσονται σπόροι. «Και μετά, κάτι ακόμα πιο φιλόδοξο θα ήταν να έχουμε κάτι για τους ανθρώπους όχι σε αυτόν τον πλανήτη» σημειώνει.
Οπότε, σε περίπτωση που κάποιοι άνθρωποι καταφέρουν να διαφύγουν με κάποια διαστημική «κιβωτό» σε άλλον πλανήτη για να αποφύγουν την εξαφάνιση, ποιος θα ήταν ο ελάχιστος πληθυσμός για να επιβιώσουν στο Διάστημα;
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, ένα αρχικό πλήρωμα 98 ατόμων θα αρκούσε για ένα ταξίδι 6.300 ετών (ταξιδεύοντας με ένα υποθετικό διαστημόπλοιο σε ταχύτητες που είναι εφικτές με τις σημερινές τεχνολογίες) στον Εγγύτατο Κενταύρου b (Proxima Centauri b), έναν εν δυνάμει κατοικήσιμο εξωπλανήτη σε τροχιά γύρω από τον Εγγύτατο Κενταύρου- το πλησιέστερο στον Ήλιο μας άστρο, σύμφωνα με έρευνα του 2018 που δημοσιεύτηκε στο Journal of the British Interplanetary Society, της οποίας ηγήθηκε ο Φρεντερίκ Μαρίν, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου στη Γαλλία.
Το πλήρωμα αυτό δεν θα είχε τυχαία σύνθεση, μα 49 ζεύγη αναπαραγωγής που δεν είχαν συγγένειες μεταξύ τους, έτοιμα και ικανά να περάσουν τα γονίδιά τους στις επόμενες γενιές. Ο πληθυσμός αυτός θα παρέμενε γενετικά ποικιλόμορφος και υγιής στο πέρασμα του χρόνου υπό συγκεκριμένες συνθήκες- οπότε αυτό σημαίνει πως η αναπαραγωγή τους θα έπρεπε να ελέγχεται και να επιτηρείται. Ως εκ τούτου, ένα μεγαλύτερο πλήρωμα, 500 ατόμων, θα ήταν ασφαλέστερη επιλογή ως προς τη διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας, σύμφωνα με μεταγενέστερη έρευνα από το Μαρίν και συναδέλφους του.
Ο Σμιθ, πάντως, θεωρεί ότι για τέτοια διαστημικά εγχειρήματα θα ήταν καλύτερο να μην χρησιμοποιούνται οι ελάχιστοι δυνατοί αριθμοί: «Αν ανεβείς σε ένα αεροπλάνο που σε πάει στη Νέα Υόρκη, δεν θέλεις ο πιλότος να έχει καύσιμα για να φτάσει μόλις στον διάδρομο του αεροδρομίου. Χρειάζεσαι εφεδρεία, σε περίπτωση καταστροφής».
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.