Τεχνική έκθεση του ΔΝΤ υποστηρίζει πως εάν η μεταρρύθμιση που είχε ξεκινήσει στην Ελλάδα το 2016 για την είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών από την εφορία είχε ολοκληρωθεί, οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ θα ήταν σήμερα μικρότερες και δεν θα άγγιζαν τα 38 δισ. ευρώ.
Η έκθεση του ΔΝΤ εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους διαφορετικές χώρες αξιολογούν και εισπράττουν το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ενώ αναλύει σε βάθος τα μοντέλα μεταφοράς της ευθύνης για την είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών από τον φορέα κοινωνικής ασφάλισης στη φορολογική αρχή.
Στη βάση αυτή παραθέτει διδάγματα από τη διεθνή εμπειρία για την καθοδήγηση τέτοιων μεταρρυθμίσεων. Όπως προκύπτει από την τεχνική έκθεση του ΔΝΤ, οι περισσότερες χώρες συνεχίζουν να λειτουργούν παράλληλα συστήματα συλλογής των ασφαλιστικών εισφορών, όπως κάνει η Ελλάδα με το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ). Ωστόσο, τονίζεται πως η τάση τα τελευταία χρόνια είναι η μεταφορά των αρμοδιοτήτων είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών από τα ασφαλιστικά ταμεία στη φορολογική αρχή.
H έκθεση του ΔΝΤ ξεκαθαρίζει πως η μεταφορά της αρμοδιότητας είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών στη φορολογική αρχή προϋποθέτει πολιτική βούληση και συνέπεια. «Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί η μετάβαση σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής διαρκεί συνήθως μερικά χρόνια», σημειώνεται στην έκθεση και υπογραμμίζεται πως «η συνεχής δέσμευση από τα ανώτερα στελέχη της διοίκησης και τους πολιτικούς είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη χρηματοδότηση και να ξεπεραστεί η αντίσταση στην αλλαγή».
Στο σημείο αυτό η έκθεση αναφέρει ως παράδειγμα υπαναχώρησης από τη σχετική μεταρρύθμιση την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, τονίζονται τα εξής: «Αυτό ίσως αποδεικνύεται καλύτερα από την περίπτωση της Ελλάδας, η οποία, υποστηριζόμενη από τους υπουργούς Εργασίας και Οικονομικών, άρχισε να μεταρρυθμίζει το περίπλοκο σύστημα κοινωνικής ασφάλισής της το 2016 με σκοπό τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων συλλογής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης στη φορολογική της διοίκηση. Περίπου 18 μήνες αργότερα η πολιτική υποστήριξη είχε εξατμιστεί και η μεταρρύθμιση είχε σταματήσει».
Με την αναφορά αυτή το ΔΝΤ δείχνει να θεωρεί πως εάν η αρμοδιότητα είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών είχε περάσει από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών στην ΑΑΔΕ, τότε οι υπερήμερες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ δεν θα είχαν εκτιναχθεί στα 38 δισ. ευρώ που είναι σήμερα.