Επενδύσεις τρισεκατομμυρίων δολαρίων απαιτούνται προκειμένου να καταστούν διαθέσιμα και αξιοποιήσιμα ευρέως από τον παγκόσμιο στόλο τα νέα «πράσινα» ναυτιλιακά καύσιμα, τα οποία θα συμβάλουν στην απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα.
Η απαλλαγή των πλοίων από τα συμβατικά καύσιμα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση αξίας άνω των 4 τρισ. δολαρίων που αντιμετωπίζει ο κλάδος παγκοσμίως, για την οποία όμως ο ίδιος δεν έχει τον πρώτο αλλά τον τελευταίο λόγο, αφού το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για αυτή την προσαρμογή φέρουν οι κατασκευαστές μηχανών πλοίων, τα ναυπηγεία και οι παραγωγοί και προμηθευτές καυσίμων.
Οι Έλληνες εφοπλιστές είναι σταθερά προσηλωμένοι στην προστασία του περιβάλλοντος και στην απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα, τονίζει ο πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Θεόδωρος Βενιάμης. Ομως, σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζει, «σημαντικότατο μερίδιο ευθύνης για την επίτευξη των στόχων αυτών ανήκει στους κατασκευαστές μηχανών πλοίων, στα ναυπηγεία και στους παραγωγούς και προμηθευτές καυσίμων, καθοριστική παράμετρος που δεν λαμβάνεται υπόψη. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι χωρίς σημαντικές επενδύσεις στην Ερευνα και Ανάπτυξη από αυτούς τους εμπλεκόμενους φορείς η ναυτιλιακή βιομηχανία θα παραμείνει εξαρτημένη από τον άνθρακα».
Μελέτες που επικαλείται η ετήσια έκθεση της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών εκτιμούν ότι μόνο για την αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής «πράσινης» αμμωνίας, ενός πολύ ελπιδοφόρου εναλλακτικού καυσίμου, που εγγυάται μηδενικές εκπομπές άνθρακα, απαιτούνται, ανάλογα με τις μεθόδους παραγωγής του καυσίμου, από 1,2 έως 1,65 τρισ. δολάρια. Μόνο η Βραζιλία, μια χώρα σε καλή θέση στην παραγωγή «μπλε» αμμωνίας για τη ναυτιλία, χρειάζεται επενδύσεις από 24 δισ. δολάρια για να καλύψει το 2% της παγκόσμιας ζήτησης το 2050 μέχρι και 107 δισ. δολάρια για να καλύψει το 9% της παγκόσμιας ζήτησης το 2050.
Επίσης τα εναλλακτικά καύσιμα, όπως η αμμωνία, η μεθανόλη ή το υδρογόνο, χρειάζονται μια νέα γενιά μηχανών εσωτερικής καύσης και τεχνολογική πρόοδο, που δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί για τα ποντοπόρα πλοία. Ο γκουρού της ναυτιλίας δρ Martin Stopford εκτιμά ότι ο κλάδος χρειάζεται επενδύσεις κοντά στα 4 τρισ. δολάρια σε σημερινές τιμές προκειμένου να αντικατασταθεί ο υπάρχων στόλος ώστε να λειτουργεί απεξαρτημένος από τον άνθρακα έως το 2050.
Οι εφοπλιστές θεωρούν ότι τα κεφάλαια για την ανάπτυξη των νέων καυσίμων δεν μπορούν να βρεθούν μέσα από τη συμμετοχή της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων, ένα «περιφερειακό αγορακεντρικό μέτρο» το οποίο είναι «ασύμβατο με τον παγκόσμιο χαρακτήρα των θαλάσσιων μεταφορών και με τον τρόπο λειτουργίας της ναυτιλίας». Αντιθέτως, θα ήταν πιο αποτελεσματικό μέτρο η εισαγωγή ενός εναλλακτικού, προβλέψιμου και λιγότερο προβληματικού ευρωπαϊκού αγορακεντρικού μέτρου (Market-Based Measure – MBM), με τη μορφή ενός ειδικού ταμείου (dedicated fund) για τη ναυτιλία, το οποίο θα μπορούσε να αγοράζει και να πουλάει δικαιώματα ρύπων μέσω του EU ETS με βάση τη μέση τιμή των δικαιωμάτων ETS του προηγούμενου έτους.
Το εν λόγω ταμείο θα μπορεί να χρηματοδοτήσει την απαραίτητη Ερευνα και Ανάπτυξη για φιλικότερα προς το περιβάλλον ναυτιλιακά καύσιμα, χωρίς τα οποία δεν θα είναι δυνατή η απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον ορυκτό άνθρακα. Αυτά τα νέα καύσιμα και οι νέες τεχνολογίες θα πρέπει βεβαίως, όπως προαναφέρθηκε, να αναπτυχθούν από φορείς εκτός του κλάδου, όπως είναι οι προμηθευτές καυσίμου, τα ναυπηγεία και οι κατασκευαστές μηχανών πλοίων.