Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελεί μία από τις πιο συχνές γυναικολογικές ορμονικές διαταραχές. Εκτιμάται ότι περίπου μία στις δέκα γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας πάσχει από το σύνδρομο. Όσα πρέπει να ξέρουμε, εξηγεί ο μαιευτήρας χειρουργός – γυναικολόγος, Σωτήρης Τρομπούκης.
Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται στην εφηβεία και περιλαμβάνουν: διαταραχές έμμηνου ρήσης, αυξημένη τριχοφυϊα σε πρόσωπο και σώμα, ακμή, λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα, παχυσαρκία (λίπος στην κοιλιακή χώρα), πυελικό πόνο και υπογονιμότητα.
Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) έχουν αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων. Η ορμονική αυτή ανισορροπία παρεμποδίζει την τακτική ωορρηξία και έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση πολλαπλών ωοθυλακίων, που δεν ωριμάζουν.
Στο υπερηχογράφημα, οι ωοθήκες εμφανίζονται διογκωμένες, με παχύτερο τοίχωμα (πυρήνα) και πολλές μικρές κύστεις (άρρηκτα ωοθυλάκια). Η μη ρήξη του ωοθυλακίου οδηγεί στην αδυναμία παραγωγής ωαρίου καθιστώντας τη γυναίκα υπογόνιμη.
Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία του ΣΠΩ είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής των γυναικών.
Οι γυναίκες πρέπει να ακολουθούν υγιεινή διατροφή και να ασκούνται συστηματικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι η διατροφή που περιέχει λίγους υδατάνθρακες και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη βοηθάει καλύτερα τις ασθενείς με ΣΠΩ, ενώ συστήνεται στις γυναίκες να ασκούνται τουλάχιστον 30 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα, με την καθημερινή άσκηση να αποτελεί τον απόλυτο στόχο.
Οι γυναίκες που εξακολουθούν να έχουν σπάνια ωορρηξία παρά τις αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, θα χρειαστεί να ακολουθήσουν φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσουν την απελευθέρωση του ωαρίου από την ωοθήκη.
Για ορισμένες γυναίκες με ΣΠΩ, οι θεραπείες σε μορφή χαπιών δεν οδηγούν σε ωορρηξία ή εγκυμοσύνη και κρίνεται απαραίτητη η χρήση ενέσιμων σκευασμάτων για να απελευθερωθεί το ωάριο. Οι ενέσεις αυτές περιέχουν την ίδια ορμόνη την οποία ο εγκέφαλος εκκρίνει για να προκαλέσει την παραγωγή ωαρίων από τις ωοθήκες. Οι περισσότερες γυναίκες έπειτα από τη συγκεκριμένη θεραπεία θα επιτύχουν την απελευθέρωση δύο ή και περισσοτέρων ωαρίων. Αυτή η θεραπεία απαιτεί πιο στενή παρακολούθηση με κολπικούς υπερήχους και αιμοληψίες για να προσδιοριστεί το επίπεδο οιστραδιόλης, η οποία είναι μία ορμόνη που παράγεται στην ωοθήκη. Οι ενέσεις αυτές έχουν συσχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα πολύδυμης κύησης.
Επίσης, το ΣΠΩ χαρακτηρίζεται συχνά από ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και υψηλής χοληστερόλης. Αν υπάρχουν ενδείξεις για αντίσταση στην ινσουλίνη, κρίνεται απαραίτητη η χρήση φαρμάκου, πάντα σε συνδυασμό με τα φάρμακα γονιμότητας.
Σε κάποιες περιπτώσεις, γυναίκες με ΣΠΩ πρέπει να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση για να επιτύχουν μία εγκυμοσύνη.
Στις περιπτώσεις αυτές απαιτούνται καθημερινές ενέσεις για να δώσουν το ερέθισμα στις ωοθήκες να παράξουν πολλαπλά ωάρια, τα οποία συλλέγονται υπό νάρκωση. Τα ωάρια γονιμοποιούνται στο εργαστήριο και το έμβρυο που προκύπτει τοποθετείται στη μήτρα της γυναίκας μετά από 2 έως 5 μέρες ανάπτυξης. Επιπλέον, γονιμοποιημένα ωάρια μπορούν να καταψυχθούν (κρυοσυντηρηθούν) για μελλοντική χρήση.