Το μουρουνέλαιο είναι το λίπος που παράγεται από το συκώτι του ψαριού Gadus. Το μουρουνέλαιο (ηπατοϊχθυέλαιο) αποτελεί ένα είδος ιχθυελαίου. Εντούτοις με τον όρο «ιχθυέλαιο» εννοείται συνήθως το λάδι που εξάγεται από τη σάρκα των λιπαρών ψαριών και όχι από το συκώτι τους, όπως συμβαίνει με το μουρουνέλαιο. Συνήθως λαμβάνεται με την μορφή συμπληρώματος.
Ποια η θρεπτική αξία του μουρουνέλαιου;
Η θρεπτική του αξία έχει αναγνωριστεί ήδη από τον 17ο αιώνα, όπου πολλοί σύστηναν τη χρήση του για τη θεραπεία της ραχίτιδας και των ρευματισμών. Το μουρουνέλαιο είναι πλούσιο σε βιταμίνη D (D3) και βιταμίνη Α. Το υψηλής ποιότητας μουρουνέλαιο αποτελεί εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων: DHA (600 mg/5 ml) και ΕΡΑ (400 mg/5 ml), της και της ιδιαίτερα σημαντικής βιταμίνης D (10 μg/5 ml – 400 IU). Ταυτόχρονα, περιέχει σημαντική ποσότητα βιταμίνης Α (250 μg/5 ml – 833 IU), ενώ συχνά προστίθεται και βιταμίνη Ε (10 mg/5 ml) για αντιοξειδωτική προστασία των ω-3.
Θρεπτικά Συστατικά 1 κουτ. γλ. μουρουνέλαιο (4,5γρ)
Ενέργεια
41 kcal
Vitamin A 4.500 μονάδες (IU)
Vitamin D 450 μονάδες IU
Κορεσμένα λιπαρά
1.017 γρ
Μονοακόρεστα λιπαρά 2.102 γρ
Πολυακόρεστα λπαρά 1.014 γρ
Χοληστερολη 26 mg
Ποια η συνιστώμενη δόση;
Γενικά, σε παιδιά άνω των 12 ετών και ενήλικες εγκρίνεται ως επιτρεπόμενη δόση η ποσότητα της τάξης των 5 ml (1 κουταλάκι του γλυκού).
Ποια τα οφέλη του μουρουνέλαιου για την υγεία;
Τα οφέλη του στην ανθρώπινη υγεία είναι πολλά. Πλήθος ερευνών συσχετίζουν το μουρουνέλαιο με την πρόληψη αλλά και την θεραπεία ποικίλων ασθενειών.
Θεωρείται σημαντικό βοήθημα στην ανακούφιση της δυσκαμψίας των αρθρώσεων που σχετίζεται με την αρθρίτιδα. Σχετική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα που έπαιρναν 1γρ μουρουνέλαιο κάθε μέρα για 3 μήνες, έδειξε ότι οι ασθενείς παρουσίασαν μείωση στην ένταση του πόνου τους από την δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ διαπίστωσαν ότι το μουρουνέλαιο βοήθησε ασθενείς να μειώσουν τον πόνο και τις βλάβες στους χόνδρους των αρθρώσεων, που προκαλούνται από την οστεοαρθρίτιδα. Στη μελέτη τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μουρουνέλαιο μειώνει εκείνα τα ένζυμα που σχετίζονται με τον πόνο και τις βλάβες στους χόνδρους που προκαλεί η οστεοαρθρίτιδα.
Έχει θετική επίδραση στην καρδιαγγειακή υγεία και επιταχύνει την επούλωση τραυμάτων σε δόντια, νύχια, μαλλιά και δέρμα.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα του προάγουν την υγεία των ματιών και προλαμβάνουν την εκδήλωση της ωχράς κηλίδας.
Τι συμβαίνει όταν υπερβούμε τη συνιστώμενη δόση;
Οι υψηλές δόσεις μουρουνέλαιου είναι μη ασφαλείς. Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η μεγάλη και μακροχρόνια κατανάλωση του να επηρεάσει την πήξη του αίματος και να προκαλέσει αιμορραγία. Επίσης, τα επίπεδα βιταμινών Α και D, στον ανθρώπινο οργανισμό όταν υπερβούν τα συνιστώμενα όρια γίνονται τοξικά. Μάλιστα σύμφωνα με τον Οδηγό Συμπληρωμάτων του University of California (Berkeley’s Wellness Guide to Dietary Supplements), 1 κουταλάκι του γλυκού μουρουνέλαιο περιέχει 4,500 IU βιταμίνη Α και η τοξική δοσολογία της είναι 6,000 IU / μέρα. Ιδιαίτερα οι γυναίκες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να είναι ιδιαίερα προσεκτικές, καθώς αν ξεπεράσουν τις 10.000 IU / μέρα, αυξάνουν την πιθανότητα επιπλοκών στον τοκετό.
Σε περίπτωση έλλειψη βιταμίνης D είναι το μουρουνέλαιο το κατάλληλο σκεύασμα;
Το μουρουνέλαιο είναι μια από τις πλουσιότερες πηγές βιταμίνης D. Η έκθεση στον ήλιο βέβαια είναι η βασική πηγή βιταμίνης D, αλλά δυστυχώς ακόμη και σε χώρες με έντονη ηλιοφάνεια παρατηρούνται ανεπάρκειες. Επομένως συστήνεται πάντα ένας συνδυασμός τροφίμων πλούσιες σε βιταμίνη D, και όταν υπάρχει ανεπάρκεια, τότε το κατάλληλο συμπλήρωμα είναι απαραίτητο. Πάντα λαμβάνονται υπόψιν όλοι οι παράμετροι και τότε θα μπορούσε και το μουρουνέλαιο να συμβάλλει και να βοηθήσει αρκετά στην πρόσληψη αυτης της βιταμίνης.
Πώς καταναλώνεται και για πόσο χρονικό διάστημα;
Μπορούµε να το παίρνουµε οποιαδήποτε ώρα της ηµέρας. Εν τούτοις, άτοµα µε έντονους αρθριτικούς πόνους µετά το πρωινό ξύπνηµα ή άτοµα µε αϋπνία είναι συνήθως καλύτερα να το λαµβάνουν το βράδυ πρίν τον ύπνο. Η απορρόφηση φαίνεται ότι είναι µεγαλύτερη όταν το µουρουνέλαιο λαµβάνεται µαζί µε ένα γεύµα πλούσιο σε λιπαρά (ζωικής η φυτικής προέλευσης). Επίσης, μετά το άνοιγµα θα πρέπει να τοποθετείται εντός ψυγείου σε κλειστό μπουκάλι για την αποφυγή της οξείδωσης και να καταναλώνεται 3 µηνών.
Μουρουνέλαιο και ακμή
Το μουρουνέλαιο περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α, η οποία περιέχει ένα συστατικό που ονομάζεται ρετινοϊκό οξύ και προάγει την υγεία των κυττάρων. Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην ανανέωση των κυττάρων αφού Βοηθά τα νέα κύτταρα του δέρματος να αντικαταστήσουν τα κατεστραμμένα. Αυτό βοηθά στην εκκαθάριση των σημείων ακμής και των κηλίδων από την επιφάνεια του δέρματος. Μειώνει επίσης το μέγεθος των σμηγματογόνων αδένων. Η βιταμίνη D έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που επίσης συμβάλλουν στην θεραπεία της ακμής. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που περιέχει επίσης καταπολεμούν την ακμή. Αυτά τα υγιή λιπαρά οξέα βοηθούν στον έλεγχο των φλεγμονών του δέρματος.
Μουρουνέλαιο και μαλλιά
Το μουρουνέλαιο έχει θετική επίδραση και στην εικόνα των μαλλιών μας. Μπορεί να προωθήσει το μήκος τους, να τα ενυδατώσει και ενδεχομένως να ελαχιστοποιήσει ακόμη και την απώλεια. Οι καλές επιδράσεις του οφείλονται στα υψηλά επίπεδα βιταμίνης D, η οποία τροφοδοτεί τον θύλακα της τρίχας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη της τρίχας. Επίσης, συμβάλλει και στην υγιή λειτουργία του σμηγματογόνου αδένα, ο οποίος παρέχει υγρασία στα μαλλιά, και φαίνονται λαμπερά και πλούσια.
Μουρουνέλαιο και χοληστερίνη
Η καθημερινή πρόσληψη μουρουνελαίου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της στεφανιαίας αρτηριοσκλήρυνσης. Τα καλά λιπαρά που περιέχει εκτός από την αντιοξειδωτική τους δράση , συμβάλλουν και στην μείωση της κακής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων από 20% έως 50% πάντα σε συνδυασμό με το κατάλληλο διατροφικός σχήμα. Η τακτική λήψη του παρέχει και αντιθρομβωτικές ιδιότητες.
Συνιστόμενη Δοσολογία
Για μείωση τριγλυκεριδίων: 20 mL /μέραΓια μείωση χοληστερόλης: 30 mL / μέραΓια μείωση υπέρτασης:20 mL / μέρα.
Γνωστική ικανότητα
Το μουρουνέλαιο περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης D. Σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal οf Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η βιταμίνη D μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου καθώς μεγαλώνει ο άνθρωπος.
Αντενδείξεις και Φάρμακα
Τα αντιυπερτασικά φάρμακα έχουν αλληλεπίδραση με το μουρουνέλαιο. Το μουρουνέλαιο γενικά μειώνει την αρτηριακη πίεση. Όταν λαμβάνεται παράλληλα και η αντιυπερτασική αγωγή, τότε μπορεί να προκληθεί υπόταση. Τα φάρμακα που καθυστερούν την πήξη του αίματος (αντιπηκτική αγωγή), επίσης αλληλεπιδρούν με το μουρουνέλαιο. Το αποτελεσμα μπορεί να είναι επικίνδυνο για κάποιους , καθώς η πολύ χαμηλή πηκτικότητα του αίματος θα οδηγήσει σε αιμορραγία. Σε κάθε περίπτωση, όταν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό πριν πάρετε μουρουνέλαιο.
Αναστασία Κόκκαλη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος