Χιλιάδες ιδιοκτήτες καταπατημένων εκτάσεων έχουν πλέον τη δυνατότητα να νομιμοποιήσουν τα ακίνητά τους μέσω μιας νέας διαδικασίας που θα ενεργοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Μέσω μιας ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας, οι πολίτες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την εξαγορά της διεκδικούμενης γης, με εκπτώσεις που φτάνουν έως το 80% στο τίμημα και δυνατότητα αποπληρωμής σε άτοκες δόσεις έως 60 μηνών. Το μέτρο αναμένεται να αφορά χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη την Ελλάδα, προσφέροντας τους ευκαιρία για απόκτηση νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας.
Νέες διαδικασίες για την εξαγορά καταπατημένων ακινήτων
Η ελληνική κυβέρνηση εισάγει μια σημαντική νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέψει σε χιλιάδες ιδιοκτήτες να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας για καταπατημένα ακίνητα. Η πρωτοβουλία αυτή βασίζεται σε μια νέα ψηφιακή πλατφόρμα, aeda.apps.gov.gr, η οποία αναμένεται να ενεργοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Οι δικαιούχοι θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν τις αιτήσεις τους ψηφιακά, διευκολύνοντας τη διαδικασία εξαγοράς των καταπατημένων ακινήτων με τη χρήση των κωδικών TaxisNet.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τα συνολικά 97.029 καταγεγραμμένα δημόσια κτήματα, περίπου το 92%, δηλαδή 89.928 ακίνητα, έχουν καταπατηθεί, με αποτέλεσμα το δημόσιο να διεκδικεί τις εκτάσεις αυτές. Η νέα νομοθεσία παρέχει στους πολίτες την ευκαιρία να διευθετήσουν τις ιδιοκτησίες τους και να νομιμοποιήσουν την κατοχή τους μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών.
Ποιοι δικαιούνται αγορά καταπατημένων ακινήτων και ποιες είναι οι προϋποθέσεις
Η βασική προϋπόθεση για την εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων είναι η αδιάλειπτη κατοχή τους από τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους του για τουλάχιστον 30 χρόνια με τίτλο ιδιοκτησίας ή για 40 χρόνια χωρίς τίτλο. Η γη πρέπει να χρησιμοποιείται είτε ως κύρια κατοικία, είτε ως βοηθητικός χώρος, ή ακόμα και για τουριστική, εμπορική, βιοτεχνική ή αγροτική δραστηριότητα. Επίσης, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να έχει δηλώσει το ακίνητο στο έντυπο Ε9 για τουλάχιστον 5 χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης.
Επιπλέον, έχει καταργηθεί η υποχρέωση προσκόμισης αεροφωτογραφιών, καθώς η ύπαρξη κτίσματος δεν αποτελεί πλέον κριτήριο εξέτασης της αίτησης.
Διαδικασία υποβολής αίτησης και απαραίτητα δικαιολογητικά
Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά, με τη διαδικασία να ξεκινά στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 για συγκεκριμένες Περιφερειακές Ενότητες και στις 31 Οκτωβρίου 2023 για τις υπόλοιπες περιοχές. Το τέλος υποβολής της αίτησης ορίζεται στα 300 ευρώ, ποσό το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα της εξαγοράς ή επιστρέφεται σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν τοπογραφικό διάγραμμα, φύλλο προσδιορισμού αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, βεβαίωση όρων δόμησης, οικοδομική άδεια (αν υπάρχει), απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος, καθώς και πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.
Εκπτώσεις και ευνοϊκοί όροι αποπληρωμής
Το τίμημα εξαγοράς καθορίζεται βάσει της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, με πολλές κατηγορίες δικαιούχων να επωφελούνται από σημαντικές εκπτώσεις:
50% έκπτωση για όσους έχουν αναγνωριστεί από δικαστήριο ως κύριοι του ακινήτου ή έχουν εγγραφεί στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές.
70% έκπτωση αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικα μέσα κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας.
80% έκπτωση για ακίνητα που καλύπτουν τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή των δικαιοπαρόχων του, εφόσον η κατάληψη έχει γίνει πριν το 1964.
Επιπλέον, προβλέπονται επιπλέον εκπτώσεις για ειδικές κατηγορίες, όπως άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, μονογονεϊκές οικογένειες και μακροχρόνια άνεργοι. Για παράδειγμα, οι πολύτεκνοι μπορούν να επωφεληθούν από έκπτωση 20%, ενώ τα άτομα με αναπηρία από 67% έως 79% δικαιούνται έκπτωση 20%. Επίσης, δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος απολαμβάνουν έκπτωση 20%.
Η αποπληρωμή μπορεί να γίνει εφάπαξ ή σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με το ελάχιστο ποσό δόσης να ξεκινά από 100 ευρώ το μήνα, καθιστώντας τη διαδικασία εξαγοράς προσιτή για πολλές οικογένειες.
Καταληκτικές ημερομηνίες
Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 για τις Περιφερειακές Ενότητες που συμμετέχουν από την αρχή της διαδικασίας και στις 31 Οκτωβρίου 2025 για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας. Οι πολίτες που ενδιαφέρονται να νομιμοποιήσουν τα ακίνητά τους ενθαρρύνονται να προχωρήσουν άμεσα με τη διαδικασία, καθώς η πλατφόρμα παρέχει έναν εύκολο τρόπο υποβολής αιτήσεων χωρίς τη γραφειοκρατία του παρελθόντος.
Συμπερασματικά θα λέγαμε πως η νέα νομοθετική ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες πολίτες να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας για ακίνητα που διεκδικούνται από το δημόσιο, μέσω μιας διαδικασίας που καθίσταται πιο προσβάσιμη και οικονομικά συμφέρουσα. Με τις εκπτώσεις που προσφέρονται και τους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να νομιμοποιήσουν την κατοχή τους και να εξασφαλίσουν την κυριότητα των περιουσιακών τους στοιχείων.