Εαρινή ισημερία: Την πρώτη ημέρα της Άνοιξης υποδέχεται επισήμως την Τετάρτη (20 Μαρτίου) το βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο βρίσκεται και η χώρα μας, την ίδια στιγμή που το φθινόπωρο ξεκινά στο νότιο ημισφαίριο της Γης.
Στην εαρινή ισημερία είναι αφιερωμένο και το doodle της Google.
Κατά την ισημερία, η οποία συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, ο Ήλιος λάμπει κάθετα πάνω από τον Ισημερινό της Γης και η διάρκεια της μέρας και της νύχτας είναι περίπου ίδια.
Μετά από τις 20 Μαρτίου, στο βόρειο ημισφαίριο η μέρα μεγαλώνει συνεχώς έως το θερινό ηλιοστάσιο, ενώ το αντίστροφο συμβαίνει στο νότιο ημισφαίριο.
Η άνοιξη για το βόρειο ημισφαίριο δεν έχει σταθερή ημερομηνία έναρξης και η πρώτη μέρα της ποικίλει ανάμεσα στις 19 (πιο σπάνια), στις 20 (συνήθως) και στις 21 Μαρτίου, ανάλογα με το έτος.
Πάντως, για μια ακόμη χρονιά φέτος, θα συνεχιστεί η ανεπαίσθητη συρρίκνωση της διάρκειας της άνοιξης, η οποία θα είναι πιο σύντομη κατά σχεδόν ένα λεπτό της ώρας σε σχέση με πέρυσι. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η άνοιξη μικραίνει στο βόρειο ημισφαίριο και ό,τι χάνει, το κερδίζει σε διάρκεια το καλοκαίρι.
Η διάρκεια της άνοιξης μειώνεται περίπου ένα λεπτό της ώρας κάθε χρόνο, ενώ ο χειμώνας μειώνεται σχεδόν κατά μισό λεπτό ετησίως. Αντίστροφα, η διάρκεια του καλοκαιριού μεγαλώνει με ετήσιο ρυθμό ενός λεπτού (που χάνει η άνοιξη), ενώ του φθινοπώρου αυξάνει κατά μισό λεπτό (που χάνει ο χειμώνας).
Από την άλλη, ενώ από αστρονομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία, στην πραγματικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το περιβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της.
Η εαρινή ισημερία γιορτάζεται σε αρκετές γωνιές του πλανήτη. Κάθε χρόνο στην Πυραμίδα του Ήλιου στο Μεξικό, εκατοντάδες επισκέπτες -πολλοί από τους οποίους φορούν λευκά ρούχα- σηκώνουν τα χέρια ψηλά απευθύνοντας χαιρετισμό στον ήλιο στα χνάρια των Αζτέκων, οι οποίοι εκτιμούσαν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να συγκεντρώσουν την ενέργεια από τις ακτίνες του.
Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.
Φέτος, η εαρινή ισημερία συμπίπτει με την τρίτη και τελευταία υπερπανσέληνο του 2019. Η «υπερ-Σελήνη» συμβαίνει όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο), με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλανήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ό,τι συνήθως.
Η Σελήνη ακολουθεί ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα, αλλά αυξάνεται κατά 5% περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο.
Χάρη στην ιδιαίτερη λάμψη της όταν απέχει λιγότερα από 360.000 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης, η πανσέληνος που συμπίπτει με το περίγειο χαρακτηρίζεται «υπερ-Σελήνη» ή «supermoon», μη επιστημονικός όρος που καθιέρωσε το 1979 ο αστρολόγος Ρίτσαρντ Νόλε.
Εαρινή ισημερία: 5 πράγματα που δεν γνωρίζεις
Το 2019 η Εαρινή Ισημερία λαμβάνει χώρα, σήμερα, στις 20 Μαρτίου και συμπίπτει με την τρίτη και τελευταία υπερπανσέληνο του χρόνου!
Με αφορμή αυτό το φαινόμενο, καταγράφουμε τα 5 πράγματα που πρέπει να ξέρουμε για τη (φετινή) Εαρινή Ισημερία που συνοδεύεται από μια σπάνια σύμπτωση.
- Από πού πήρε το όνομά της
Το όνομα “Ισημερία” προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα, ενώ το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό “aequus” (ίσος) και “nox” (νύχτα).
Προσθέτοντας το επίθετο “Εαρινή” ο όρος μετατρέπεται σε “vernal equinox”.
- Ποια η διαφορά στο βόρειο και νότιο ημισφαίριο
Με τον όρο αυτό ονομάζεται στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η χώρα μας και σηματοδοτεί ως εκ της ονομασίας της την πρώτη ημέρα της άνοιξης, μιας από τις τέσσερις εποχές του έτους. Στη συνέχεια, η ημέρα μεγαλώνει και η νύχτα μικραίνει, ώσπου η ημέρα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το θερινό ηλιοστάσιο της 21ης Ιουνίου.
Αντίθετα, στο νότιο ημισφαίριο η ισημερία του Μαρτίου σηματοδοτεί την έναρξη του φθινοπώρου, γι’ αυτό καλείται φθινοπωρινή. Στη συνέχεια, η νύχτα μεγαλώνει και η ημέρα μικραίνει, ώσπου η νύχτα να φθάσει στο ζενίθ της κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο της 21ης Ιουνίου.
- Αποτελεί, όντως, την πρώτη μέρα της άνοιξης;
Ενώ από αστρονομική άποψη η άνοιξη αρχίζει με την εαρινή ισημερία, στην πραγματικότητα -όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες που μελετούν το περιβάλλον- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η φύση εισέρχεται όλο και πιο πρόωρα στον ανοιξιάτικο κύκλο της.
Μια αμερικανική επιστημονική μελέτη συμπέρανε ότι η εποχή της άνοιξης έρχεται όλο και πιο νωρίς στον πλανήτη μας και πουθενά δεν είναι αυτό τόσο αισθητό, όσο στο Βόρειο Πόλο και γενικότερα στα υψηλά γεωγραφικά πλάτη. Στις αρκτικές περιοχές η άνοιξη έρχεται έως και 16 μέρες νωρίτερα από ό,τι πριν δέκα χρόνια.
Οι επιστήμονες βάσισαν τα συμπεράσματά τους σε μια σειρά από φαινόμενα, όπως οι μεταναστεύσεις των πουλιών, η άνθιση των φυτών, η εμφάνιση των φύλλων των δέντρων κ.α.
- Τι σηματοδοτεί στα ημερολόγια άλλων πολιτισμών
Κατά τους αρχαίους Έλληνες, η Εαρινή Ισημερία ήταν η ώρα επιστροφής της Περσεφόνης από τον Άδη στη Γη και τη μητέρα της, τη Δήμητρα.
Η Εαρινή Ισημερία αποτελεί την αφετηρία του ισχύοντος Περσικού ή Ιρανικού ημερολογίου και συμπίπτει με την Πρωτοχρονιά για τους Ιρανούς, αλλά και για πολλούς λαούς της Μέσης Ανατολής και Κεντρικής Ασίας.
Η επομένη της Εαρινής Ισημερίας είναι η πρώτη ημέρα του Ινδικού Εθνικού Ημερολογίου και Πρωτοχρονιά για τους Ινδούς.
Η Εαρινή Ισημερία είναι η αφετηρία για τον υπολογισμό της εορτής του Πάσχα, τόσο για τους Ιουδαίους, όσο και για τους Χριστιανούς.
Αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες γιορτές στο καλεντάρι των νεοπαγανιστών, καθώς συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης.
Αυτό το ανάγλυφο στην Περσέπολη παρουσιάζει με συμβολισμούς την ημέρα της ισημερίας: η δύναμη ενός ταύρου (προσωποποίηση της γης) και η δύναμη ενός λιονταριού (προσωποποίηση του Ήλιου) είναι ίσες.
Αυτό το ανάγλυφο στην Περσέπολη παρουσιάζει με συμβολισμούς την ημέρα της ισημερίας: η δύναμη ενός ταύρου (προσωποποίηση της γης) και η δύναμη ενός λιονταριού (προσωποποίηση του Ήλιου) είναι ίσες.
- Το σπάνιο φαινόμενο για το 2019
Φέτος, η εαρινή ισημερία θα συμπέσει με την τρίτη και τελευταία υπερ-σελήνη ή υπερπανσέληνο του τρέχοντος έτους.
Ειδικότερα, η Εαρινή Ισημερία θα συμβεί τα μεσάνυχτα της Τετάρτης (στις 23:58 ώρα Ελλάδας), ενώ λίγο αργότερα, στις 03:43 ώρα Ελλάδας της Πέμπτης, θα λάβει χώρα μια νέα υπερπανσέληνος.
Το 2019 υπάρχουν τρεις υπερπανσέληνοι, όλες στους πρώτους μήνες του έτους, και δεν θα υπάρξει άλλη έως το τέλος της χρονιάς (είχαν προηγηθεί άλλες δύο στις 21 Ιανουαρίου και 19 Φεβρουαρίου).
Όσον αφορά την Υπερ-Σελήνη ή υπερπανσέληνο, συμβαίνει όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο), με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλανήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ό,τι συνήθως.