Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για το χρέος; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή.
Πρώτον, ας εξετάσουμε το χειρότερο δυνατό σενάριο. Το χρέος είναι απλά πολύ μεγάλο για να είμαστε ανέμελοι. Το παγκόσμιο χρέος έχει εκτοξευτεί 50% τη δεκαετία που ακολούθησε την παγκόσμια κρίση, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης S&P.Το κρατικό χρέος στην ευρωζώνη είναι υψηλότερο από ότι πριν από την κρίση, όπως είναι σε μερικές περιπτώσεις και ο λόγος του χρέους των νοικοκυριών προς το εισόδημα.
Eν τω μεταξύ, ο λόγος του χρέους προς τα κέρδη των εταιρειών private equity πλησιάζει τα προ κρίσης επίπεδα, καταδεικνύοντας ότι έχουν πλέον μεγαλύτερη ευκολία να φορτωθούν περισσότερο χρέος από τις εταιρείες που αγοράζουν. Οι λεγόμενες «cov-lite» συμφωνίες με χαμηλή προστασία του επενδυτή έχουν γίνει ο κανόνας.
Aν όλα τα παραπάνω έχουν άσχημη κατάληξη, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικό, με ευρείες επιπτώσεις για τους επενδυτές και τις οικονομίες.
Για παράδειγμα, μια επιβράδυνση θα μπορούσε να πυροδοτήσει υποβαθμίσεις σε έναν τεράστιο αριθμό ομολόγων τα οποία βρίσκονται οριακά πάνω από την επενδυτική βαθμίδα, οδηγώντας σε μαζικές πωλήσεις από fund τα οποία δεν μπορούν να έχουν ομόλογα με αξιολόγηση κάτω από «ΒΒΒ».
H λεγόμενη «χρηματιστηριοποίηση» – όπου οι εταιρίες φορτώνονται περισσότερο, φθηνότερο χρέος για να τονώσουν τις αποδόσεις των μετοχών – μπορεί να σημαίνει και μικρότερη ανθεκτικότητα όταν τα πράγματα αρχίζουν να παίρνουν άσχημη τροπή. Ο Άντριου Μακάφερι της Aberdeen Standard Investments, επισημαίνει τον κίνδυνο ενός δυνητικού καθοδικού σπιράλ στην οικονομική δραστηριότητα.
Μια παρενέργεια του υψηλότερου χρέους μπορεί να είναι ότι οι επενδυτές και οι οικονομίες αρχίζουν να νιώθουν τις επιπτώσεις ενός sell-off ή μιας επιβράδυνσης πιο γρήγορα από ότι θα το έκαναν σε διαφορετική περίπτωση.
Αλλά οι «ταύροι» τονίζουν πως δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή παράγοντες που θα πυροδοτούσαν μια μεγάλη κρίση. Το στεγαστικό χρέος έχει υποχωρήσει μετά την κρίση. Η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας παραμένει ισχυρή. Αν υπάρχουν πιέσεις δεν έχουν γίνει ακόμα ορατές. Οι χρεοκοπίες εταιρειών στις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι συχνές.
Ο Φρέιζερ Λούντι, επικεφαλής της Hermes Investment Management για το χρέος, ανέφερε ότι οι εταιρικοί δανειστές (ακόμα και αυτή με χαμηλή αξιολόγηση) έχουν ακόμα περιθώριο να αποφύγουν προβλήματα αποπληρωμής. Μπορούν να κάνουν κινήσεις για να βοηθήσουν τους ομολογιούχους όπως η μείωση των μερισμάτων, ώστε να μεταφέρουν ένα μέρος της πίεσης στους μετόχους.
Πράγματι, ο κ. Λούντι εκμεταλλεύτηκε τις ανησυχίες της αγοράς για τα ομόλογα με αξιολόγηση «ΒΒΒ» για να κάνει αγορές.
Δυστυχώς για τις «αρκούδες» που περιμένουν την στιγμή της δικαίωσης τους, οι δανειστές είναι πιθανόν να είναι σε θέση να πληρώνουν ένα υπέρογκο χρέος για κάποιο καιρό ακόμα, επειδή πολύ απλά είναι φθηνό. Οι κεντρικές τράπεζες και οι εταιρείες έχουν ακόμα τη δυνατότητα να μεταθέσουν το πρόβλημα για αργότερα.
Μια σημαντική άνοδος του πληθωρισμού ή μια βουτιά στην παγκόσμια ανάπτυξη θα ακύρωναν βέβαια το αφήγημα των «ταύρων». Ως τότε, ορισμένοι αναλυτές διατηρούν την πίστη τους. «Είμαι εξαιρετικά ανήσυχος για το χρέος σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Δεν είμαι καθόλου ανήσυχος σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα» τόνισε ο Ντέιβιντ Λάφερτι, υπεύθυνος χάραξης στρατηγικής στη Natixi.
Του Laurence Fletcher