Η καραγενάνη (Ε407) είναι ένας φυσικός πολυσακχαρίτης που προέρχεται από κόκκινα φύκια και χρησιμοποιείται ευρέως ως γαλακτωματοποιητής, πυκνωτικό μέσο και σταθεροποιητής σε πολλά τρόφιμα. Συχνά απαντάται σε γαλακτοκομικά προϊόντα, επεξεργασμένα κρέατα, παγωτά, σοκολάτες γάλακτος, σοκολατούχα γάλατα, μαρμελάδες, ζελέ, τυριά-κρέμα, σάλτσες, μπισκότα, κρέμες, εβαπορέ γάλατα, σαντιγί, γάλατα σόγιας και διάφορα αλλαντικά.
Προηγούμενες μελέτες σε ζώα έχουν συνδέσει την κατανάλωση καραγενάνης με την ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονωδών νόσων του εντέρου, έλκων και αυξημένων επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Πρόσφατη κλινική μελέτη από το Γερμανικό Κέντρο για την Έρευνα στον Διαβήτη (Deutsches Zentrum für Diabetesforschung – DZD) εξέτασε για πρώτη φορά την επίδραση της καραγενάνης στο ανθρώπινο έντερο και τον μεταβολισμό του σακχάρου. Τα αποτελέσματα έδειξαν αυξημένη διαπερατότητα του λεπτού εντέρου, πιθανόν λόγω φλεγμονής, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φλεγμονωδών νόσων.
Στη μελέτη συμμετείχαν υγιείς άνδρες με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) κάτω από 30 kg/m² (μέσος όρος ΔΜΣ 24,5 kg/m²). Οι συμμετέχοντες έλαβαν είτε καραγενάνη σε ποσότητα σχεδόν διπλάσια έως τριπλάσια της καθημερινής δόσης που καταναλώνεται στις ΗΠΑ, είτε εικονικό πρόσθετο τροφίμων, για δύο εβδομάδες. Η ομάδα που κατανάλωσε καραγενάνη παρουσίασε αύξηση στη διαπερατότητα του λεπτού εντέρου, υποδεικνύοντας πιθανή φλεγμονή.
Επιπλέον, οι ερευνητές εξέτασαν την ευαισθησία των συμμετεχόντων στην ινσουλίνη. Αν και γενικά η δράση της ινσουλίνης δεν επηρεάστηκε σημαντικά, όσοι είχαν υψηλότερο ΔΜΣ εμφάνισαν μείωση στην αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης, ιδιαίτερα στο ήπαρ. Παράλληλα, οι υπέρβαροι εθελοντές παρουσίασαν αυξημένους δείκτες φλεγμονής στο αίμα και σημάδια φλεγμονής στον υποθάλαμο, περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και την όρεξη, όταν κατανάλωναν υψηλότερες ποσότητες καραγενάνης.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, δεδομένης της ευρείας χρήσης της καραγενάνης στα τρόφιμα, οι πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Είναι απαραίτητο να κατανοηθεί πώς τα πρόσθετα τροφίμων επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία, ώστε να διαμορφωθούν κατάλληλες συστάσεις για το κοινό. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες και υπέρβαρα άτομα, για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα.