Ο γνωστός σκιτσογράφος, Αρκάς, στο σημερινό σκίτσο μας παρουσιάζει τον Φεβρουάριο να ψήνει λόγω της Τσικνοπέμπτης. Μάλιστα βλέπουμε τον Φεβρουάριο απευθυνόμενος στην Πέμπτη να λέει «Λάδι και ρίγανη είπαμε» και εκείνη να απαντά «έρχονται, δύο χέρια έχω».
Τσικνοπέμπτη: Τι γιορτάζουμε
Η Τσικνοπέμπτη είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές ημέρες της Αποκριάς, γεμάτη από αρώματα ψητού κρέατος, γλέντι και παραδοσιακά έθιμα. Στη συγκεκριμένη μέρα, η οποία είναι βαθιά ριζωμένη στην ορθόδοξη παράδοση, καταναλώνεται κρέας ως προετοιμασία πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής.
Η Τσικνοπέμπτη γιορτάζεται την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, γνωστής και ως «Κρεατινή». Η επιλογή της Πέμπτης δεν είναι τυχαία, καθώς οι ημέρες Τετάρτη και Παρασκευή είναι παραδοσιακά νηστίσιμες στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η μέρα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη των πιο έντονων αποκριάτικων εκδηλώσεων, που κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα.
Οι ρίζες του εθίμου
Αν και η προέλευσή της δεν είναι απολύτως τεκμηριωμένη, η Τσικνοπέμπτη πιθανότατα συνδέεται με τις διονυσιακές γιορτές της αρχαιότητας, όπου οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι γιόρταζαν με πλούσια γεύματα και κρασί. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτρη Λουκάτο, το φαγοπότι και η ευθυμία της ημέρας συμβολίζουν μια ομοιοπαθητική προσπάθεια να εξασφαλιστεί η ευφορία της γης.
Έθιμα ανά την Ελλάδα
Η Τσικνοπέμπτη δεν γιορτάζεται παντού με τον ίδιο τρόπο. Κάθε περιοχή της Ελλάδας έχει τα δικά της ιδιαίτερα έθιμα:
- Στην Αρκαδία, η μέρα είναι αφιερωμένη στη συγκέντρωση της οικογένειας γύρω από το τραπέζι και το ψήσιμο κρεάτων.
- Στην Πάτρα, ξεχωρίζει το έθιμο της «Γιαννούλας της Κουλουρούς», μιας γυναίκας που κάθε χρόνο ντύνεται νύφη περιμένοντας τον ναύαρχο Ουίλσον να την παντρευτεί, ενώ οι Πατρινοί την ακολουθούν γιορτάζοντας.
- Στην Κέρκυρα, πραγματοποιούνται τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια», δηλαδή λαϊκές θεατρικές παραστάσεις γεμάτες σατυρικά κουτσομπολιά και χιούμορ.
- Στις Σέρρες, ανάβουν φωτιές στις αλάνες, γύρω από τις οποίες ψήνουν κρέας και διασκεδάζουν, ενώ κάποιοι τολμηροί πηδούν πάνω από τις φλόγες.
- Στην Κομοτηνή, υπάρχει το έθιμο του «καψαλίσματος» της κότας, η οποία θα φαγωθεί την Κυριακή της Αποκριάς. Παράλληλα, τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν φαγώσιμα δώρα.
- Στο Ηράκλειο της Κρήτης, η πόλη γεμίζει με μεταμφιεσμένους, οι οποίοι χορεύουν και τραγουδούν σε γιορτινή ατμόσφαιρα.
Η Τσικνοπέμπτη στον κόσμο
Παρόμοιες γιορτές συναντάμε και σε άλλες χώρες. Στη Γερμανία, η μέρα ονομάζεται Schmutziger Donnerstag (Λιπαρή Πέμπτη), ενώ στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ, οι εορτασμοί της Mardi Gras (Λιπαρή Τρίτη) είναι παγκοσμίως γνωστοί για το καρναβαλικό τους πνεύμα.
Η Τσικνοπέμπτη, λοιπόν, αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής παράδοσης, που συνδυάζει το γλέντι, τη χαρά και την προετοιμασία για την επερχόμενη Σαρακοστή. Είναι μια μέρα αφιερωμένη στο φαγητό, στη διασκέδαση και στην ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών, αποδεικνύοντας πως το καλό φαγητό και το γέλιο είναι διαχρονικά στοιχεία της ελληνικής κουλτούρας.
Ποιος είναι ο σκιτσογράφος Αρκάς
Ο Αρκάς είναι Έλληνας σκιτσογράφος και συγγραφέας. Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δημοσιεύοντας τη σειρά Ο Κόκορας στο περιοδικό Βαβέλ και στη συνέχεια στο Παρά Πέντε και στο Μικρό Παρά Πέντε. Το έργο του αποτελείται κυρίως από σειρές με συγκεκριμένο θέμα – πρωταγωνιστές που δημοσιεύονται σε περιοδικά και εφημερίδες και συγκεντρώνονται στη συνέχεια σε άλμπουμ. Από τα έργα του ο Ισοβίτης έχει γίνει σειρά με μαριονέτες για την ελληνική τηλεόραση από τον Μάνθο Σαντοριναίο. Δουλειές του έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, πολωνικά, ρουμανικά, σέρβικα και βουλγάρικα), ενώ έχει γράψει και θεατρικά έργα.
Το πραγματικό ονοματεπώνυμο του εν λόγω συγγραφέα είναι άγνωστο, καθώς ο ίδιος δεν το έχει αποκαλύψει, ενώ τα ονόματα Αντώνης Ευδαίμων και Γεράσιμος Σπανοδημήτρης που έχει χρησιμοποιήσει σε έργα του, θεωρούνται ψευδώνυμα. Επίσης, έχει προταθεί το όνομα Άρης Καστρινός (απ’ όπου υποτιθέμενα προέρχεται και το ΑΡ-ΚΑΣ).
Κατά καιρούς ασκήθηκε κριτική στο έργο του, κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) από τον πολιτικό χώρο της Αριστεράς. Οι επικρίσεις αφορούν κυρίως ορισμένα σκίτσα του που κατηγορήθηκαν ότι είναι μισογυνικά και «χοντροφοβικά». Τον Ιούλιο του 2019 η σελίδα του στο Facebook, σύμφωνα με τον ίδιο, απενεργοποιήθηκε για διάστημα μίας εβδομάδας λόγω συνεχών αναφορών από χρήστες που κατηγόρησαν τις αναρτήσεις του.
Αρκάς: ΜΜΕ & αρθρογράφοι έχουν εστιάσει στις πολιτικές του πεποιθήσεις
Ο ίδιος ο Αρκάς, καθώς και ΜΜΕ και αρθρογράφοι, χαρακτήρισαν τις επικρίσεις απόπειρα λογοκρισίας, ενώ υποστήριξαν ότι η σάτιρα του Αρκά στοχεύει το φαινόμενο της πολιτικής ορθότητας, επειδή το θεωρεί επικίνδυνο και ικανό να απειλήσει κατοχυρωμένα δημοκρατικά δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου.