Γιατί λέμε εφιάλτη το κακό όνειρο; Στην αρχαιότητα υπήρξαν δύο… διάσημοι Εφιάλτες. Ο πρώτος ήταν ο γιος του Ευρυδήμου του Μαλιέως, γνωστός για την προδοσία των Σπαρτιατών στη Μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.). Ο δεύτερος ήταν ο Εφιάλτης ο Αθηναίος (- 461 π.Χ.), γιος του Σοφωνίδη, διαπρεπής πολιτικός στην αρχαία Αθήνα και μέντορας του Περικλή.
Η προέλευση της λέξης
Η λέξη “Εφιάλτης“ προέρχεται από το ρήμα “εφίημι” (επιτίθεμαι, ορμώ) και σημαίνει “αυτός που πέφτει πάνω σου”, δίνοντας την αίσθηση του τρόμου που νιώθουμε σε έναν εφιάλτη.
Ιστορική σύνδεση με τον προδότη των Θερμοπυλών
Ο πιο γνωστός Εφιάλτης στην ιστορία ήταν ο Εφιάλτης του Ευρυδήμου, ο προδότης που οδήγησε τους Πέρσες στο στενό των Θερμοπυλών, οδηγώντας στην ήττα των 300 του Λεωνίδα.
- Η προδοσία του συνδέθηκε με φόβο και δυσάρεστα συναισθήματα, κάνοντας το όνομά του να αποκτήσει αρνητική σημασία.
- Έτσι, η λέξη “εφιάλτης” άρχισε να σημαίνει κάτι τρομακτικό και δυσάρεστο, όπως ένας κακός ύπνος.
Η σύνδεση με τη μυθολογία
Στην ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, υπήρχαν δαιμονικές μορφές όπως ο Μορφέας και ο Φόβος, που σχετίζονταν με τα όνειρα και τον τρόμο. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα κακά όνειρα προκαλούνταν από κακά πνεύματα που “έπεφταν” πάνω στον κοιμισμένο, όπως ακριβώς σημαίνει και η ετυμολογία της λέξης “εφιάλτης”.
Έτσι, με το πέρασμα των αιώνων, η λέξη “εφιάλτης” καθιερώθηκε για να περιγράφει έναν τρομακτικό ή ανησυχητικό ύπνο!
Το κακό όνειρο λέγεται ότι πήρε το όνομά του από τον δεύτερο Εφιάλτη και ιδού για ποιον λόγο:
Ο Εφιάλτης ο Αθηναίος ανήκε στην προοδευτική πολιτική παράταξη των δημοκρατικών, την αρχηγία της οποίας ανέλαβε μετά τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή το 471 π.Χ. Αντιπολιτευόταν τον προβεβλημένο πολιτικό Κίμωνα, εκπρόσωπο της αριστοκρατικής παράταξης, και αγωνίστηκε για τον περιορισμό της εξουσίας του αριστοκρατικού σώματος του Αρείου Πάγου.
Όπως αναφέρεται στην «Αθηναίων πολιτεία» του Αριστοτέλη, έκανε πολλές μεταρρυθμίσεις, ενώ ξεκίνησε και δικαστικές διώξεις εναντίον μελών του Αρείου Πάγου επικρίνοντας τη διαφθορά τους. Πέτυχε έτσι τη μείωση του γοήτρου του στην αθηναϊκή κοινωνία. Το αποτέλεσμα ήταν οι άρχοντες και τα μέλη του Άρειου Πάγου να τον βλέπουν ως κακό όνειρο στον ύπνο τους.