Μια πρωτοφανής συσπείρωση βρίσκεται σε εξέλιξη στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς περισσότεροι από 100 πρόεδροι πανεπιστημίων συνυπογράφουν κοινή επιστολή καταδικάζοντας τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στην ανώτατη εκπαίδευση, στοχεύοντας άμεσα τη διοίκηση Τραμπ.
Το κύμα αυτό αντίδρασης έρχεται μόλις λίγες ώρες μετά την απόφαση του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ να κινηθεί νομικά εναντίον της κυβέρνησης για το πάγωμα κρατικών κονδυλίων ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Η επιστολή, που δημοσιοποιήθηκε από την Αμερικανική Ένωση Κολεγίων και Πανεπιστημίων (AAC&U), υπογράφεται από επικεφαλής κορυφαίων ιδρυμάτων όπως το Χάρβαρντ, το Πρίνστον και το Μπράουν και καταγγέλλει «άνευ προηγουμένου κυβερνητική επέμβαση» στην ακαδημαϊκή ελευθερία.
Οι πανεπιστημιακοί ηγέτες δηλώνουν ότι επιδιώκουν μια θεσμική συνεργασία με την κυβέρνηση, αποσαφηνίζοντας ωστόσο πως δεν πρόκειται να ανεχθούν παρεμβάσεις που περιορίζουν τις ελευθερίες φοιτητών, καθηγητών και προσωπικού. Όπως τονίζουν:
«Είμαστε δεκτικοί σε εποικοδομητικές αλλαγές και αναγνωρίζουμε τον ρόλο της νόμιμης εποπτείας. Ωστόσο, οφείλουμε να αντισταθούμε σε αυθαίρετες παρεμβάσεις που πλήττουν την καθημερινότητα και την ελευθερία όσων ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στα ιδρύματά μας».
Η πολιτική Τραμπ απέναντι στα πανεπιστήμια, αιτία του ξεσηκωμού
Η διοίκηση Τραμπ έχει εκδώσει σειρά οδηγιών που στοχεύουν τα πανεπιστήμια, τα οποία αντιμετωπίζει ως «εχθρικά προπύργια», κυρίως μετά το κύμα καταλήψεων και διαδηλώσεων υπέρ της Παλαιστίνης την περασμένη χρονιά. Επικαλούμενη την «αντιμετώπιση του αντισημιτισμού», η κυβέρνηση απαιτεί από τα ιδρύματα να συνεργάζονται με τις αρχές, παραδίδοντας φοιτητές που συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις, ενώ παράλληλα επιδιώκει να διαλύσει προγράμματα ισότητας, ένταξης και υποστήριξης τρανς φοιτητών.
Ακόμα πιο ανησυχητικές είναι οι απειλές διακοπής της κρατικής χρηματοδότησης εάν τα πανεπιστήμια δεν υποταχθούν στις απαιτήσεις αυτές, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η άρση του ελέγχου ακαδημαϊκών τμημάτων από τη σχολή και η επιτήρηση των απόψεων φοιτητών και καθηγητών.
Οι πρόεδροι των πανεπιστημίων υπογραμμίζουν πως αυτά τα μέτρα όχι μόνο πλήττουν την ακαδημαϊκή έρευνα και τις ιστορικές συνεργασίες με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλά καλλιεργούν και ένα κλίμα φόβου και καταστολής στα πανεπιστημιακά ιδρύματα.
«Τα πανεπιστήμια είναι χώροι ελεύθερης αναζήτησης της αλήθειας, όπου ιδέες και απόψεις ανταλλάσσονται χωρίς φόβο λογοκρισίας, τιμωρίας ή απέλασης», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Η νομική προσφυγή του Χάρβαρντ κατά της κυβέρνησης αποτελεί την πιο δυναμική κίνηση ως τώρα, ενώ σε παράλληλη κατεύθυνση κινείται και η Ακαδημαϊκή Συμμαχία Big Ten, που εκπροσωπεί μεγάλα πολιτειακά πανεπιστήμια, οργανώνοντας ένα «σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας» απέναντι στην κυβερνητική αυθαιρεσία.
Η πρόεδρος της AAC&U, Lynn Pasquarella, υπογράμμισε ότι αυτή η κοινή δήλωση των πανεπιστημίων είναι μόνο η αρχή. «Στόχος μας είναι να καταστήσουμε σαφές στην κοινωνία τι διακυβεύεται εδώ: η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ανεξαρτησία της σκέψης και η ουσία της ανώτατης εκπαίδευσης», δήλωσε.
Η μάχη για την υπεράσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας στις ΗΠΑ δείχνει να εισέρχεται σε νέα φάση, με τα πανεπιστήμια να στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα ότι δεν θα σιωπήσουν απέναντι στις παρεμβάσεις.