Στην τελική ευθεία μπαίνει η νέα κυβερνητική πρωτοβουλία που στοχεύει στην αντιμετώπιση των συνεπειών του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στη δόμηση σε οικισμούς με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων. Το συγκεκριμένο θέμα έχει προκαλέσει έντονη αναστάτωση, τόσο στο εσωτερικό της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας όσο και στις τοπικές κοινωνίες.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η ρύθμιση αναμένεται να είναι έτοιμη εντός των επόμενων δέκα ημερών. Την ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, σε τηλεοπτική του εμφάνιση, ενώ σύντομα αναμένονται κρίσιμες συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου για την οριστικοποίηση του πλαισίου της παρέμβασης.
Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολυσύνθετο πρόβλημα: αφενός την ανάγκη συμμόρφωσης με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, και αφετέρου την ανάγκη υπεράσπισης του δικαιώματος στην ιδιοκτησία, που αγγίζει τον ιδεολογικό πυρήνα της Νέας Δημοκρατίας.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται ένα νέο μοντέλο ρύθμισης που θα αφορά περίπου 10.000 μικρούς οικισμούς σε όλη τη χώρα. Η ρύθμιση δεν θα είναι ενιαία για όλους, καθώς σχεδιάζεται να ενσωματωθούν διαφοροποιημένα κριτήρια. Κεντρικό ρόλο ενδέχεται να παίξει μια «δημογραφική ρήτρα», η οποία θα λαμβάνει υπόψη την πληθυσμιακή δυναμική της κάθε περιοχής. Η λογική πίσω από τη ρήτρα αυτή είναι η αποτροπή της ερημοποίησης της υπαίθρου και η ενίσχυση της αποκέντρωσης.
Πέραν του πληθυσμιακού παράγοντα, στη ρύθμιση αναμένεται να ενσωματωθούν και άλλες κρίσιμες παράμετροι, όπως η φέρουσα ικανότητα των περιοχών – με ιδιαίτερη μέριμνα για τα νησιά, που αντιμετωπίζουν έντονες πιέσεις από την υπερανάπτυξη.
Το θέμα έχει προκαλέσει εσωκομματικές εντάσεις, καθώς σε πρόσφατη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, τόσο ο υπουργός όσο και ο υφυπουργός Νίκος Ταγαράς δέχτηκαν σφοδρές κριτικές από «γαλάζιους» βουλευτές. Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι μεταφέρουν τη δυσαρέσκεια των πολιτών, οι οποίοι βλέπουν τα ακίνητά τους να χάνουν την αξία τους και να αντιμετωπίζονται ως αγροτεμάχια αντί για οικοδομήσιμα οικόπεδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προτεινόμενη ρύθμιση αναμένεται να λειτουργήσει ως μεταβατικό στάδιο, μέχρι να ολοκληρωθούν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η εκπόνηση 227 τοπικών και 18 ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, που θα καλύψουν περίπου το 80% της χώρας. Παράλληλα, προχωρούν οι διαδικασίες ψηφιοποίησης του Κτηματολογίου και κωδικοποίησης της πολεοδομικής νομοθεσίας, μια μεταρρύθμιση που υλοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.