Ηνωμένες Πολιτείες και πυρηνική ενέργεια, μια σχέση μακρά, αλλά και πάλι επίκαιρη. Αν και η χώρα είναι ήδη ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, ο Ντόναλντ Τραμπ φιλοδοξεί να ανεβάσει τον πήχη πολύ ψηλότερα. Σε μια εποχή αυξανόμενης ενεργειακής ζήτησης και γεωπολιτικών εντάσεων, ο πρώην και νυν πρόεδρος των ΗΠΑ επιχειρεί να επαναφέρει την πυρηνική ενέργεια στο επίκεντρο του αμερικανικού ενεργειακού μείγματος.
Με μια σειρά νέων προεδρικών διαταγμάτων και εντυπωσιακούς τίτλους όπως «Αναζωογόνηση της Πυρηνικής Βιομηχανικής Βάσης», η κυβέρνηση Τραμπ δεσμεύεται να τετραπλασιάσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά μέσα στα επόμενα 25 χρόνια. Μολονότι σκεπτικός απέναντι στην κλιματική αλλαγή, ο Τραμπ παρουσιάζει την πυρηνική ενέργεια ως «καθαρή και ασφαλή» λύση απέναντι στη ραγδαία αύξηση της ενεργειακής ζήτησης λόγω τεχνητής νοημοσύνης, data centers και κρυπτονομισμάτων.
Επιτάχυνση διαδικασιών και απορρύθμιση
Με 94 λειτουργικούς αντιδραστήρες, οι ΗΠΑ καλύπτουν περίπου το 20% των ενεργειακών τους αναγκών από την πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, οι περισσότεροι αντιδραστήρες είναι γερασμένοι, με μέσο όρο ηλικίας τα 42 έτη. Από το 1978, μόλις δύο νέοι αντιδραστήρες έχουν ενταχθεί στο δίκτυο. Το κόστος, οι χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης και η αβεβαιότητα στην απόδοση αποθαρρύνουν επενδύσεις.
Γι’ αυτό ο Τραμπ επισπεύδει την αξιολόγηση νέων έργων, μειώνοντας το διάστημα εξέτασης αιτημάτων για νέους αντιδραστήρες στους 18 μήνες. Παράλληλα, επιδιώκει τη μεταρρύθμιση της Ρυθμιστικής Επιτροπής Πυρηνικής Ενέργειας (NRC), περιορίζοντας τους ελέγχους ασφαλείας, με στόχο την προσέλκυση επενδυτών – κίνηση που προκαλεί έντονες ανησυχίες στους ειδικούς.
Αναγκαία ή επικίνδυνη στροφή;
Ο Τραμπ επικαλείται λόγους «εθνικής ασφάλειας» και «ενεργειακής ανεξαρτησίας». Με δεδομένη την εξάρτηση των ΗΠΑ από Ρωσία και Κίνα για εμπλουτισμένο ουράνιο, η νέα στρατηγική περιλαμβάνει αύξηση της εγχώριας εξόρυξης και επεξεργασίας. Παράλληλα, το Πεντάγωνο αναμένεται να εμπλακεί ενεργά με στρατιωτικές παραγγελίες αντιδραστήρων.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ήδη έντονο και η εταιρεία προηγμένων αντιδραστήρων Oklo –στην οποία έχει επενδύσει ο φιλοτραμπικός Σαμ Άλτμαν της OpenAI– είδε τη μετοχή της να απογειώνεται μετά τις εξαγγελίες.
Διεθνές παιχνίδι πυρηνικής επιρροής
Το πυρηνικό άνοιγμα της Ουάσινγκτον δεν περιορίζεται στο εσωτερικό. Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τη Σαουδική Αραβία για τη δημιουργία μη στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος, ανοίγοντας το δρόμο για συμβόλαια αμερικανικών εταιρειών στην κατασκευή σταθμών στη Μέση Ανατολή. Αντάλλαγμα; Πιθανές σαουδαραβικές επενδύσεις σε ουρανιούχα εργοστάσια στις ΗΠΑ.
Την ίδια ώρα, οι συνομιλίες με το Ιράν παραμένουν τεταμένες, με την Τεχεράνη να απορρίπτει κάθε ιδέα αποστολής εμπλουτισμένου ουρανίου στο εξωτερικό, πυροδοτώντας νέα ένταση.
Τεχνητή νοημοσύνη και γεωπολιτική φέρνουν πίσω τα πυρηνικά
Η EIA προβλέπει ρεκόρ κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2026, εν μέσω τεχνολογικής έκρηξης και ενεργειακού μετασχηματισμού. Ο Τραμπ, βλέποντας το ενεργειακό παιχνίδι να γίνεται πιο περίπλοκο, κηρύσσει «κατάσταση ενεργειακής έκτακτης ανάγκης» από την πρώτη ημέρα της θητείας του.
Ενώ κάποιοι βλέπουν τις κινήσεις του ως όχημα ανάπτυξης και στρατηγικής υπεροχής, άλλοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο παραβίασης κρίσιμων κανόνων ασφαλείας και περιβαλλοντικών προδιαγραφών.
Μέσα σε ένα ταραχώδες διεθνές τοπίο και με την τεχνητή νοημοσύνη να ανεβάζει κατακόρυφα τις ενεργειακές απαιτήσεις, το μήνυμα του Τραμπ είναι σαφές: το πυρηνικό χαρτί παίζεται ξανά – και αυτή τη φορά με όλα τα μέσα στο τραπέζι.

