Oι Φρουροί της Επανάστασης είναι ένα πανίσχυρο σώμα, ανεξάρτητο από τον τακτικό στρατό του Ιράν που ουσιαστικά κινεί τα νήματα στη χώρα. Η δολοφονία του διοικητή του Σώματος, Xοσεϊν Σαλαμί ανοίγει τον ασκό του Αιόλου
Η δολοφονία του επικεφαλής των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης Χοσέΐν Σαλαμί φέρνει στο προσκήνιο το πανίσχυρο σώμα που κινεί τα νήματα εδώ και δεκαετίες στο Ιράν. Ήταν επικεφαλής του Σώματος από το 2019, παραλαμβάνοντας τα ηνία από τους Μοχαμέντ Αλί Τζαφάρι και Γιαχία Ραχίμ Σαφαβί αντίστοιχα από το 2007 και το 1997. Ο γενικός διοικητής του IRGC και άλλοι ανώτεροι αξιωματικοί του συμβουλεύουν τακτικά τον ανώτατο ηγέτη.
Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), είναι η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη του Ιράν, η οποία διαθέτει τον δικό της στρατό, ναυτικό, αεροπορία και τη δική της υπηρεσία πληροφοριών. Ιδρύθηκε λίγο μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 για να προστατεύσει το σιιτικό μουσουλμανικό κληρικό σύστημα διακυβέρνησης και να αποτελέσει αντίβαρο στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις.
Στις τέσσερις δεκαετίες λειτουργίας του έχει γίνει μια σημαντική στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στο Ιράν, με στενούς δεσμούς με τον πανίσχυρο Ανώτατο Ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, και πολλά ανώτερα στελέχη και αξιωματούχους της χώρας.
Ο Χοσεΐν Σαλαμί
ΑΡ
Οι «Φρουροί» προσανατολίζονται κατά βάση στον ασύμμετρο πόλεμο και λιγότερο σε παραδοσιακά καθήκοντα. Αυτά περιλαμβάνουν το λαθρεμπόριο, τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ, μια στενή πλωτή οδό που συνδέει τον Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό μέσω του οποίου διέρχεται το 20% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και τις επιχειρήσεις αντίστασης. Επίσης επικεντρώνονται στην προστασία του ισλαμικού συστήματος καθώς και στην αποτροπή ξένων παρεμβάσεων και πραξικοπημάτων από τον στρατό ή από «αποκλίνοντα κινήματα».
Το IRGC εκτιμάται ότι έχει περισσότερα από 190.000 μέλη ενεργό προσωπικό, διαθέτει τις δικές του χερσαίες δυνάμεις, ναυτικό και αεροπορία και επιβλέπει τα στρατηγικά όπλα του Ιράν. Διοικεί επίσης την θρησκευτική πολιτοφυλακή Basij, μια εθελοντική παραστρατιωτική δύναμη πιστή στο κληρικό κατεστημένο που χρησιμοποιείται συχνά για την καταστολή των αντικυβερνητικών διαμαρτυριών.
Οι Basij πραγματοποίησαν επιθέσεις εναντίον ιρακινών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια ενός πολέμου τη δεκαετία του 1980. Σε καιρό ειρήνης, επιβάλλουν τους ισλαμικούς κοινωνικούς κώδικες του σιιτικού Ιράν. Οι αναλυτές λένε ότι οι εθελοντές της Basij μπορεί να ανέρχονται σε εκατομμύρια, με πάνω από 1 εκατομμύριο ενεργά μέλη.
Η Δύναμη Quds είναι ο βραχίονας του IRGC στο εξωτερικό, ο οποίος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις συμμαχικές του πολιτοφυλακές σε όλη τη Μέση Ανατολή, από τον Λίβανο μέχρι το Ιράκ, την Υεμένη και τη Συρία. Τα μέλη της έχουν πολεμήσει υπέρ του Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας και έχουν υποστηρίξει τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας στη μάχη τους εναντίον των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους τα τελευταία χρόνια.
Η Δύναμη Quds και ο «Άξονας της Αντίστασης»
Η Δύναμη Quds χειρίζεται τις σχέσεις του Ιράν με τον «Άξονα Αντίστασης» που αποτελείται από τους πληρεξούσιους της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τη Χαμάς στη Γάζα, τους Χούτι της Υεμένης και ένοπλες ομάδες στο Ιράκ.
Διοικητές των Φρουρών του Ιράν και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, δήλωσαν πηγές στο Reuters τον Ιανουάριο, βρίσκονται στο έδαφος στην Υεμένη βοηθώντας στην κατεύθυνση και την επίβλεψη των επιθέσεων των Χούτι σε πλοία της Ερυθράς Θάλασσας από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.
Το IRGC, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική ομάδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιδιώκει εδώ και χρόνια να διαμορφώσει τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με τα συμφέροντα του Ιράν. Το 1982, ίδρυσε το βαριά οπλισμένο σιιτικό πολιτικό κίνημα Χεζμπολάχ στον Λίβανο ως όχημα για την εξαγωγή της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν και την καταπολέμηση των ισραηλινών δυνάμεων που είχαν εισβάλει στον Λίβανο εκείνο το έτος.
Ποιες είναι οι στρατιωτικές δυνατότητες των Φρουρών της Επανάστασης;
Το IRGC επιβλέπει επίσης το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, το οποίο θεωρείται από τους ειδικούς ως το μεγαλύτερο στη Μέση Ανατολή. Οι Φρουροί έχουν χρησιμοποιήσει τους πυραύλους για να χτυπήσουν Σουνίτες Μουσουλμάνους μαχητές στη Συρία και ιρανικές κουρδικές αντιπολιτευόμενες ομάδες στο βόρειο Ιράκ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και η Σαουδική Αραβία κατηγόρησαν το Ιράν για μια επίθεση με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη το 2019 που παρέλυσε τη μεγαλύτερη εγκατάσταση επεξεργασίας πετρελαίου στον κόσμο στη Σαουδική Αραβία, αν και το Ιράν αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αναφέρει το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν ως ένα από τα σημεία που δεν αναφέρθηκαν στη συμφωνία του 2015 με τις παγκόσμιες δυνάμεις για τα πυρηνικά και το ανέφερε ως λόγο για την αποχώρησή του από τη συμφωνία το 2018. Οι Φρουροί διαθέτουν εκτεταμένο συμβατικό πολεμικό υλικό και δυνατότητες, οι οποίες αναδείχθηκαν στη συμμετοχή τους στις συγκρούσεις στη Συρία και το Ιράκ.
Πολιτική επιρροή και επιχειρηματικά συμφέροντα
Πρώην αξιωματικοί των Φρουρών της Επανάστασης κατέχουν βασικές θέσεις στο κατεστημένο του Ιράν, από την κυβέρνηση έως το κοινοβούλιο. Το μεγαλύτερο μέρος του υπουργικού συμβουλίου του πρώην προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί ήταν πρώην αξιωματικοί του IRGC. Μετά τον πόλεμο της δεκαετίας του 1980 με το Ιράκ, το IRGC συμμετείχε ενεργά στην ανοικοδόμηση του Ιράν.
Έκτοτε έχει επεκτείνει τα οικονομικά του συμφέροντα ώστε να περιλαμβάνει ένα τεράστιο δίκτυο επιχειρήσεων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, που κυμαίνονται από κατασκευές και τηλεπικοινωνίες έως έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις κυβερνήσεις του Μπαχρέιν, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκτός από το όνομα Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, η ιρανική κυβέρνηση, τα μέσα ενημέρωσης και όσοι ταυτίζονται με την οργάνωση χρησιμοποιούν γενικά το Σεπάχ-ε Πασνταράν (Στρατός των Φρουρών), ή απλά Πασνταρά (Φύλακες). Μεταξύ του ιρανικού πληθυσμού, και ειδικά μεταξύ των Ιρανών της διασποράς, η χρήση της λέξης Πασνταράν υποδηλώνει μίσος ή θαυμασμό για την οργάνωση, σημειώνει το BBC
Η δολοφονία Σουλεϊμανί το 2020
Στις 3 Ιανουαρίου του 2020, οι ΗΠΑ σκότωσαν τον ισχυρό διοικητή της Δύναμης Κουντς, Υποστράτηγο Κασέμ Σουλεϊμανί, σε επίθεση με drone στη Βαγδάτη. Το υπουργείο Άμυνας είπε ότι είχε ενορχηστρώσει μια επίθεση με ρουκέτα στο Ιράκ που σκότωσε έναν Αμερικανό εργολάβο και «ανάπτυξε ενεργά σχέδια για να επιτεθεί» σε Αμερικανούς διπλωμάτες και στρατεύματα στην περιοχή. Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ ζήτησε «βίαιη εκδίκηση», εγείροντας φόβους για μεγάλη σύγκρουση.
Στις 16 Μαρτίου του 2022, υιοθέτησαν έναν νέο ανεξάρτητο κλάδο που ονομάζεται «Διοίκηση για την Προστασία και την Ασφάλεια των Πυρηνικών Κέντρων». Η αεροπορία του IRGC, η οποία γενικά δεν χειρίζεται μαχητικά αεροσκάφη, είναι εν τω μεταξύ υπεύθυνη για τους πυραύλους του Ιράν.
Οι ΗΠΑ λένε ότι το Ιράν έχει τη μεγαλύτερη δύναμη βαλλιστικών πυραύλων στη Μέση Ανατολή, με περισσότερα από 10 συστήματα βαλλιστικών πυραύλων είτε στο απόθεμά του είτε σε εξέλιξη, και ένα απόθεμα εκατοντάδων πυραύλων. Το 2018, βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύτηκαν σε μια ιρανική ομάδα ανταρτών Κούρδων που εδρεύει στο βόρειο Ιράκ και σε θέσεις του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.