Eπίθεση στο Ιράν: Στην επiχείρηση με την κωδική ονομασία «Rising Lion», δεκάδες ισραηλινά αεροσκάφη εξαπέλυσαν σαρωτική αεροπορική επίθεση σε ιρανικό έδαφος, χτυπώντας δεκάδες πυρηνικούς και στρατιωτικούς στόχους
Οι κάτοικοι της Τεχεράνης ξύπνησαν με τον ήχο εκρήξεων και σειρήνων αεροπορικής επιδρομής. Στήλες καπνού εθεάθησαν να ανεβαίνουν από τη δυτική περιοχή Τσιτγκάρ, αν και δεν υπάρχουν γνωστές πυρηνικές εγκαταστάσεις σε αυτήν την περιοχή. Το Ισραήλ χτύπησε πολλούς πυρηνικούς και στρατιωτικούς στόχους κομβικής σημασίας στο Ιράν. Κύριος μεταξύ αυτών ήταν η εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στη Νατάνζ, από όπου εθεάθη να υψώνεται στον αέρα μαύρος καπνός, ώρες μετά το πρώτο κύμα αεροπορικών επιδρομών.
Σε μια ξαφνική κλιμάκωση των εχθροπραξιών μεταξύ των δύο χωρών, η ιρανική κρατική τηλεόραση επιβεβαίωσε αργότερα τον θάνατο του υποστράτηγου Χοσεΐν Σαλαμί, αρχηγού του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) Είχε υπηρετήσει ως το δημόσιο πρόσωπο της στρατιωτικής στρατηγικής του Ιράν και θεωρούνταν ο στρατηγός της πολιτικής πολέμου δι’ αντιπροσώπων (proxy war), ιδιαίτερα στον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη.
Επίθεση στην πυρηνική «καρδιά» του Ιράν
Η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία (IAF) έπληξε πολλές ευαίσθητες τοποθεσίες σε όλο το Ιράν. Η κυριότερη από αυτές ήταν το εκτεταμένο συγκρότημα Νατάνζ, που εκτείνεται σε περίπου 100.000 τετραγωνικά μέτρα στην επαρχία Ισφαχάν και είναι εν μέρει θαμμένο κάτω από τις ερημικές πεδιάδες του κεντρικού Ιράν.
Το Νατάνζ φιλοξενεί χιλιάδες συσκευές φυγοκέντρισης και βρίσκεται εδώ και καιρό στο επίκεντρο των ανησυχιών της Δύσης και του Ισραήλ σχετικά με τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν. Ενώ η έκταση της ζημιάς στο Νατάνζ παραμένει ασαφής, οι πρώτες εικόνες που μεταδόθηκαν από τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης και δεκάδες αναφορές έδειξαν πυρκαγιές κοντά στο υπέργειο Εργοστάσιο Εμπλουτισμού Καυσίμων (PFEP).
Το υπόγειο Εργοστάσιο Εμπλουτισμού Καυσίμων (FEP), το οποίο έχει βάθος τριών ορόφων, θεωρείται πιο ανθεκτικό στις συμβατικές αεροπορικές επιδρομές. Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι ακόμη και περιορισμένες επιφανειακές ζημιές θα μπορούσαν να διαταράξουν τις λειτουργίες στην πιο οχυρωμένη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν. Είναι ηπιο άμεση ισραηλινή επίθεση στην ιρανική πυρηνική υποδομή από την κυβερνοεπίθεση Stuxnet πριν από μια δεκαετία.
Πυρηνική Υποδομή του Ιράν
Σύμφωνα με αναφορές, τα τελευταία πέντε χρόνια, το Ιράν έχει επιταχύνει σταθερά το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου, μειώνοντας τον χρόνο που θα χρειαζόταν για την παραγωγή επαρκούς σχάσιμου υλικού για ένα πυρηνικό όπλο.
Αυτός ο χρόνος η περίοδος που απαιτείται για τον εμπλουτισμό του ουρανίου σε επίπεδα οπλικής ποιότητας επαρκή για μία πυρηνική συσκευή, φέρεται να μειώθηκε σε λίγες μόνο εβδομάδες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters από το 2024. Σύμφωνα με τους όρους του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA) του 2015, αυτό το χρονικό πλαίσιο υπολογίστηκε σε πάνω από ένα έτος.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) εκτιμά ότι το Ιράν διαθέτει αρκετό ουράνιο εμπλουτισμένο κατά 60% για την κατασκευή σχεδόν τεσσάρων πυρηνικών κεφαλών. Η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι οι πυρηνικές της δραστηριότητες είναι για ειρηνικούς σκοπούς.
Άλλες Πυρηνικές Εγκαταστάσεις
Φόρντοου
Ενώ το Νατάνζ παραμένει η πιο σημαντική τοποθεσία στην πυρηνική αρχιτεκτονική του Ιράν, το Φόρντοου, που βρίσκεται στην πόλη Κομ, νότια της Τεχεράνης, είναι το πιο οχυρωμένο.
Χτισμένο κρυφά, αποκαλύφθηκε το 2009 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία και είναι σκαμμένο βαθιά μέσα σε ένα βουνό, προσφέροντας προστασία από αεροπορικές ή πυραυλικές επιθέσεις. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε ότι το μέγεθος και η δομή της εγκατάστασης είναι «ασύμβατα με ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα».
Η τοποθεσία φιλοξενεί περισσότερες από 1.000 συσκευές φυγοκέντρισης, -συμπεριλαμβανομένου ενός αυξανόμενου αριθμού προηγμένων φυγοκεντρητών IR-6- μερικές από τις οποίες εμπλουτίζουν ουράνιο σε καθαρότητα 60%, σύμφωνα με αναφορές των αμερικανικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης.
Το 2024, το Ιράν διπλασίασε τον αριθμό των συσκευών φυγοκέντρισης που βρίσκονται στην εγκατάσταση, όλες IR-6, ενισχύοντας την ικανότητά του να κλιμακώνει γρήγορα σε επίπεδα εμπλουτισμού οπλικού επιπέδου, εάν το επιλέξει.
Ισφαχάν
Το Ισφαχάν είναι ένα πυρηνικό συγκρότημα πολλαπλών χρήσεων που βρίσκεται στα περίχωρα του Ισφαχάν στο κεντρικό Ιράν. Η Εγκατάσταση Μετατροπής Ουρανίου (UCF) εδώ είναι το σημείο όπου το ουράνιο σε μορφή yellow cake επεξεργάζεται σε εξαφθοριούχο ουράνιο (UF6), την αέρια μορφή που χρησιμοποιείται στις συσκευές φυγοκέντρισης για εμπλουτισμό.
Χοντάμπ
Το Χοντάμπ βρίσκεται κοντά στην πόλη Aράκ στο δυτικό Ιράν. Αρχικά γνωστή ως Αντιδραστήρας Βαρέος Ύδατος Αράκ, η εγκατάσταση έχει τη δυνατότητα να παράγει πλουτώνιο, μια άλλη οδό για τη δημιουργία πυρηνικής βόμβας.
Σύμφωνα με το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, γνωστό και ως πυρηνική συμφωνία του Ιράν για τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, η κατασκευή σταμάτησε και ο αρχικός πυρήνας αφαιρέθηκε και αχρηστεύτηκε με σκυρόδεμα. Ο αντιδραστήρας είχε προγραμματιστεί για επανασχεδιασμό με σκοπό την ελαχιστοποίηση της παραγωγής πλουτωνίου και την αδρανοποίησή του για οπλικούς σκοπούς.
Ερευνητικός Αντιδραστήρας Τεχεράνης
Ο ερευνητικός αντιδραστήρας της πρωτεύουσας χρησιμοποιείται κυρίως για ακαδημαϊκούς και ιατρικούς σκοπούς. Ο αντιδραστήρας, που προμηθεύτηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1960, χρησιμοποιεί καύσιμο που το Ιράν έχει εμπλουτίσει εγχώρια τα τελευταία χρόνια.
Αν και δεν έχει σχεδιαστεί για παραγωγή όπλων, το ερευνητικό κέντρο χρησιμεύει επίσης ως πεδίο εκπαίδευσης για Ιρανούς πυρηνικούς επιστήμονες και μηχανικούς.
Μπουσέρ
Στο νότιο Ιράν, στις ακτές του Περσικού Κόλπου, το Μπουσέρ είναι ο μόνος λειτουργικός πολιτικός πυρηνικός σταθμός του Ιράν. Κατασκευασμένος με ρωσική βοήθεια, η εγκατάσταση τροφοδοτείται με καύσιμο που παρέχεται από τη Ρωσία, το οποίο επιστρέφει στη Ρωσία μετά τη χρήση.