Φοβισμένοι κάτοικοι της Τεχεράνης υπομένουν εξουθενωτικά ταξίδια έξω από την ιρανική πρωτεύουσα καθώς το Ισραήλ εκδίδει εντολές εκκένωσης. Καθώς ο Φαρχάντ και οι φίλοι του έφευγαν από την ιρανική πρωτεύουσα, είχαν άφθονο χρόνο να παρατηρήσουν την καταστροφή. Καπνός υψωνόταν από τις στέγες και φλόγες τρεμόπαιζαν πίσω τους καθώς διέσχιζαν σιγά σιγά την κυκλοφορία χιλιομέτρων για να ξεφύγουν από τον βομβαρδισμό του Ισραήλ.
Παρά το γεγονός ότι έφυγαν νωρίς το πρωί της Τρίτης, ο Φαρχάντ χρειάστηκε έξι ώρες για να φτάσει στο χωριό των προγόνων του, ένα ταξίδι που συνήθως διαρκεί δυόμισι ώρες. «Μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι και άρρωστοι παππούδες και γιαγιάδες, όλοι βρέθηκαν κολλημένοι στους δρόμους», δήλωσε ο 22χρονος φοιτητής σε πανεπιστήμιο στην Τεχεράνη, μέσω μηνύματος στον Guardian.
Ένας άλλος κάτοικος της Τεχεράνης περιέγραψε ένα ταξίδι 10 ωρών γεμάτο ανησυχία καθώς ισραηλινά αεροσκάφη πετούσαν από πάνω. «Σε όλη τη διαδρομή, όσο ήμουν κολλημένος στην κίνηση, φοβόμασταν τι θα γινόταν αν οι επιθέσεις μας χτυπούσαν στον αυτοκινητόδρομο; Τι θα γινόταν αν υπήρχαν μυστικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης γύρω μας; Ο φόβος της άγνοιας δημιούργησε πολύ άγχος», είπε η Μίνα, 24 ετών, επαγγελματίας στον χρηματοοικονομικό τομέα στην Τεχεράνη.
Ήταν μερικοί από τους χιλιάδες κατοίκους της Τεχεράνης που έχουν εγκαταλείψει την πόλη από τότε που το Ισραήλ εξαπέλυσε εκατοντάδες αεροπορικές επιδρομές στο Ιράν νωρίς το πρωί της Παρασκευής, οι οποίες, όπως είπε, είχαν ως στόχο να αποτρέψουν το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Το Ιράν απάντησε εξαπολύοντας ένα μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων και drones στο Ισραήλ σε έναν σταθερά κλιμακούμενο πόλεμο ανταπόκρισης, ο οποίος έχει εισέλθει στην έκτη ημέρα του.
Η Τεχεράνη δεν έχει ειδικά καταφύγια
Σε αντίθεση με το Ισραήλ, το οποίο ήταν καλά προετοιμασμένο για ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους, η Τεχεράνη δεν διαθέτει ειδικά καταφύγια. Οι αρχές της πόλης άνοιξαν το μετρό ως ad hoc καταφύγιο την Κυριακή και έδωσαν εντολή σε άλλους ανθρώπους να κατευθυνθούν σε τζαμιά – αν και δεν ήταν σαφές ποια προστασία θα μπορούσαν να προσφέρουν τα υπέργεια καταφύγια.
Ο Φαρχάντ, όπως και πολλοί άλλοι κάτοικοι, ήταν απρόθυμος να εγκαταλείψει το σπίτι του. Ο νεαρός με ειδίκευση στις διεθνείς σχέσεις μόλις είχε εξασφαλίσει μια θέση μερικής απασχόλησης που ήλπιζε ότι θα ενίσχυε τις αιτήσεις του για πανεπιστήμια στην Ευρώπη. Αλλά όταν σημειώθηκε μια τεράστια έκρηξη καθώς ψώνιζε και ο φίλος του πατέρα του τραυματίστηκε στην ισραηλινή επιδρομή στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα του Ιράν τη Δευτέρα, ήξερε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να φύγει.
Ένας κάτοικος της Τεχεράνης που έμεινε πίσω εκτίμησε ότι «περισσότεροι από τους μισούς» κατοίκους της πόλης είχαν φύγει, μια εκτίμηση που ο Guardian δεν μπόρεσε να επαληθεύσει. «Η Τεχεράνη είναι έρημη πόλη. Μπορεί να πει κανείς ότι μόνο οι τράπεζες και μερικές υπηρεσίες είναι ανοιχτές. Τα αποθέματα τροφίμων εξαντλούνται, η αγορά έχει σχεδόν κλείσει και η Τεχεράνη έχει σχεδόν εκκενωθεί», δήλωσε ο Ακράμ, ο οποίος βρισκόταν ακόμα στην πόλη.
Ουρές στα βενζινάδικα
Πρόσθεσε ότι τα βενζινάδικα περιορίζουν τους πελάτες στα 10 λίτρα την ημέρα, δημιουργώντας μεγάλες ουρές καυσίμων. Η πλατφόρμα X είναι επίσημα απαγορευμένη στο Ιράν και η ιρανική κυβέρνηση περιορίζει την πρόσβαση στο διαδίκτυο από τότε που ξεκίνησαν οι ισραηλινές επιθέσεις την Παρασκευή, εμποδίζοντας πολλούς Ιρανούς να δουν τις εντολές εκκένωσης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ προέτρεψε επίσης όλους τους κατοίκους να εκκενώσουν αμέσως την Τεχεράνη σε μια ανάρτηση στο Truth Social, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσής του. Ειδικοί στα ανθρώπινα δικαιώματα επέκριναν τις εντολές εκκένωσης, οι οποίες όπως είπαν ότι ήταν υπερβολικά αόριστες και φαινόταν να έχουν σχεδιαστεί για να προωθήσουν τον εκτοπισμό.
«Η πιο «συγκεκριμένη» εντολή εκκένωσης που έχουμε δει στο Ιράν είναι 300.000 άνθρωποι. Αυτή είναι μια μαζική, μαζική εντολή. Δεν μπορείς απλώς να διατάξεις 300.000 ανθρώπους να φύγουν χωρίς να δώσεις συγκεκριμένες διαδρομές για να φύγουν», δήλωσε ο Χουσεΐν Μπαούμι, αναπληρωτής περιφερειακός διευθυντής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στη Διεθνή Αμνηστία.
«Οι εντολές εκκένωσης φαίνεται να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο όπως στον Λίβανο και τη Γάζα, όπου φαίνεται να στοχεύουν στην πρόκληση σύγχυσης και πανικού, αντί να προσφέρουν προστασία στους πολίτες», πρόσθεσε ο Μπαούμι.
Δεν μπόρεσαν όλοι οι κάτοικοι της Τεχεράνης να φύγουν. Ο πόλεμος με το Ισραήλ έρχεται κατά τη διάρκεια της χειρότερης οικονομικής κρίσης του Ιράν εδώ και δεκαετίες και ορισμένοι δεν είχαν τα μέσα να ταξιδέψουν έξω από την πόλη.
Οι 3 κατηγορίες ανθρώπων που δεν μπορούν να φύγουν
«Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων που εξακολουθούν να βρίσκονται στην Τεχεράνη: αυτοί που δεν έχουν πού να πάνε· αυτοί που δεν έχουν χρήματα να φύγουν· και οι μεσαίου επιπέδου κυβερνητικοί υπάλληλοι των οποίων το αίτημα άδειας απορρίφθηκε από την κυβέρνηση», δήλωσε η Σάντια, μια γυναίκα 40 ετών που βρισκόταν ακόμα στην πόλη.
Ακτιβιστές έκρουσαν επίσης τον κώδωνα του κινδύνου για τη φυλακή Evin, η οποία βρίσκεται στα όρια της περιοχής που ορίζεται από την εντολή εκκένωσης του Ισραήλ. Είναι γεμάτη με πολιτικούς κρατούμενους και διαδηλώτριες που συνελήφθησαν στις διαμαρτυρίες «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» του 2022, καθώς και απλούς παραβάτες και δεν έχει εκκενωθεί.
«Ο μπαμπάς μου είναι στη φυλακή! Μπορείτε να μου πείτε πώς υποτίθεται ότι πρέπει να εκκενώσει την Τεχεράνη!; Μπορείτε να μου πείτε; Τι εννοείτε ότι πρέπει να εκκενώσει την Τεχεράνη!;» δήλωσε σε μια ανάρτηση στο Instagram η Mεχραβε Καντάν, της οποίας ο πατέρας, ο Ιρανός ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ρεζά Καντάν, κρατείται στη φυλακή Evin.
Οι συνεχιζόμενες μάχες έχουν οδηγήσει τους εκτοπισμένους κατοίκους της Τεχεράνης σε αδιέξοδο, καθώς ανησυχούν για όσους έμειναν πίσω αλλά και για τη δική τους εξορία. «Από εδώ, βλέπω τις εικόνες της όμορφης πατρίδας μου να καταστρέφεται. Δεν έχω φέρει πολλά μαζί μου, ό,τι χρειάζεται για να επιβιώσω. Όλη μου η καρδιά και η ψυχή είναι στην Τεχεράνη. Έφερα μόνο ελπίδα μαζί μου», είπε η Μίνα.