Στη σκιά της γαλλοβρετανικής «νέας Αντάντ», το Βερολίνο επιδιώκει στενή στρατηγική σύμπλευση με το Λονδίνο σε άμυνα, ενέργεια και μετανάστευση
Η επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στο Λονδίνο, την Πέμπτη 17 Ιουλίου, και η συναντησή του με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ φαίνεται ότι σηματοδοτεί μια νέα εποχή στρατηγικής σύγκλισης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Γερμανίας.
Χωρίς τις επίσημες τελετές και τις χρυσές άμαξες, που έκλεψαν τα φώτα της δημοσιότητας στην πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν – όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι NYTimes – η συνάντηση έχει σαφώς πιο λειτουργικό χαρακτήρα — όμως με ιδιαίτερο βάρος στο πεδίο της ευρωπαϊκής ασφάλειας και συνεργασίας.
Όπως επιβεβαιώνουν κυβερνητικές πηγές και από τις δύο πλευρές, η συνάντηση θα επισφραγιστεί με την υπογραφή μιας διμερούς συμφωνίας σε τέσσερις βασικούς τομείς: άμυνα, ενέργεια, οικονομική συνεργασία και μετανάστευση.
Αμοιβαία άμυνα και ευρωπαϊκή αυτάρκεια
Η νέα αμυντική συμφωνία, μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας, αναμένεται να επεκτείνει το υφιστάμενο πλαίσιο συνεργασίας που είχε υπογραφεί τον Οκτώβριο του 2024. Περιλαμβάνει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, τεχνολογική σύμπραξη στον τομέα των εξοπλισμών και, κυρίως, μια δέσμευση περί αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση απειλής.
Ένα είδος «μίνι Άρθρου 5» εκτός ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο ενός νέου ευρωπαϊκού δόγματος ασφάλειας. Κίνηση που ίσως αντικατοπτρίζει τον σκεπτικισμό των ευρωπαίων ηγετών έναντι της επιστροφής Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και τον τρόπο με τον οποίο η κυβερνησή του δείχνει να αντιλαμβάνεται την λειτουργικότητα του άρθρου 5 της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Με δεδομένο τον σκεπτικισμό στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, οι ευρωπίοι ηγέτες δείχνουν να προσανατολίζονται σε μια πιο ανεξάρτηση ευρωπαϊκή στρατηγική, ενώ ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, προσπαθεί να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο σε κεντρικό ρόλο στην υποστήριξη της Ουκρανίας και στη συνολική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Μπορεί, όπως σημειώνουν οι NY Times, η Γερμανία να μη διαθέτει πυρηνικά όπλα, αλλά είναι ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία – σύμφωνα τουλάχιστον με το Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία. Επιπρόσθετα, υπό τον καγκελάριο Μερτς, η Γερμανία συμφώνησε να αυξήσει τις στρατιωτικές της δαπάνες στο 3,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το 2029, τον πιο φιλόδοξο επανεξοπλισμό της από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Γερμανοί αξιωματούχοι σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ δήλωσαν στους δημοσιογράφους αυτή την εβδομάδα ότι η συμφωνία, την οποία αναφέρουν ως “συμβόλαιο φιλίας”, είναι η τελευταία προσπάθεια να έρθουν οι δύο χώρες πιο κοντά σε μια εποχή αυξημένων ανησυχιών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να γεφυρωθούν οι διαχωριστικές γραμμές που άνοιξε η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Γεφύρωση του χάσματος που ακολούθησε το Brexit
Συγκεκριμένα, στο ευρύτερο πλαίσιο της συμφωνίας, που Γερμανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν «σύμφωνο φιλίας», προβλέπονται ακόμη ενέργειες και για την αποκατάσταση των εμπορικών και επιστημονικών δεσμών που επλήγησαν από το Brexit. Μεταξύ αυτών, η εμβάθυνση συνεργασίας στην επιστημονική έρευνα, η ενίσχυση των σιδηροδρομικών συνδέσεων και η διευκόλυνση των ταξιδιών μεταξύ των δύο χωρών.
Συγκεκριμένα, αναμένονται ρυθμίσεις για την απλοποίηση της διαδικασίας εισόδου Βρετανών πολιτών στα γερμανικά αεροδρόμια, καθώς και για την ενίσχυση σχολικών ανταλλαγών — όπως, για παράδειγμα, η απλοποίηση επισκέψεων Γερμανών μαθητών στο Λονδίνο.
Συντονισμός στο μεταναστευτικό
Όπως ακριβώς και στη γαλλο-βρετανική συμφωνία, το κεφάλαιο της μετανάστευσης καταλαμβάνει σημαντική θέση στις συζητήσεις μεταξύ Γερμανίας και Βρετανίας. Συμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η συμφωνία θα περιλαμβάνει δεσμεύσεις για συνεργασία για την καταπολέμηση των διακινητών, καθώς και κοινές δράσεις για την επαναφορά μιας ισορροπημένης μεταναστευτικής πολιτικής μεταξύ Λονδίνου και Βερολίνου.
Συγκεκριμένα, το πλαίσιο αυτό έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης συμφωνίας Μακρόν–Στάρμερ, που βασίστηκε σε πιλοτικό πρόγραμμα «ένας μέσα, ένας έξω» για τις παράτυπες μετακινήσεις δια θαλάσσης από τη Γαλλία στη Βρετανία, σύμφωνα με το οποίοι οι δύο χώρες θα μπορούν να «ανταλάσσουν» παράνομους μετανάστες.