Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν τους προειδοποίησε ποτέ για τη δοκιμή της βόμβας, δεν τους εκκένωσε ποτέ μετά την έκρηξη, ούτε τους ενημέρωσε για τις πιθανές συνέπειες στην υγεία τους
Οκτώ δεκαετίες μετά τη πρώτη πυρηνική δοκιμή «Trinity» του προγράμματος «Μανχάταν», οι γενιές των κατοίκων του Νέου Μεξικού που υπέστησαν προβλήματα υγείας από την πυρηνική ραδιενέργεια θα έχουν σύντομα δικαίωμα να λάβουν αποζημίωση.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν τους προειδοποίησε ποτέ για τη δοκιμή της βόμβας, δεν τους εκκένωσε ποτέ μετά την έκρηξη, ούτε τους ενημέρωσε για τις πιθανές συνέπειες του πυρηνικού νέφους στην υγεία τους. Εκείνοι που έζησαν στον άνεμο της ατομικής βόμβας λένε ότι δεν έλαβαν ποτέ μεγάλη αναγνώριση – μέχρι τώρα.
Ένα μέτρο στο πρόσφατα ψηφισθέν φορολογικό νομοσχέδιο διευρύνει την ομάδα των Αμερικανών που μπορούν να γίνουν δικαιούχοι σε πρόγραμμα που αποζημιώνει ανθρώπους που έχουν προβλήματα υγείας που συνδέονται με την έκθεση σε ακτινοβολία από το πρόγραμμα ατομικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρακωρύχων ουρανίου και των ατόμων που βρέθηκαν σε επηρεασμένες από πυρηνικές δοκιμές περιοχές.
Διευρύνεται ο νόμος για την αποζημίωση που νομοθετήθηκε το 1990
Ο νόμος περί αποζημίωσης για την έκθεση σε ακτινοβολία, που ψηφίστηκε για πρώτη φορά το 1990, αφορούσε προηγουμένως μόνο άτομα σε ορισμένα μέρη της Νεβάδα, της Γιούτα και της Αριζόνα, αλλά δεν περιελάμβανε όσους ενδεχομένως επηρεάστηκαν από τη δοκιμή Trinity στο Νέο Μεξικό ή ζούσαν σε εδάφη των Ναβάχο στην Αριζόνα, μεταξύ άλλων περιοχών.
Για τους ανθρώπους στη λεκάνη Tularosa του Νέου Μεξικού, τα χρήματα θα κάνουν τη διαφορά, δήλωσε η 71χρονη κόρη του Gililland, Edna Kay Hinkle.
“Οι άνθρωποι εδώ γύρω, πολλοί από αυτούς είναι πραγματικά φτωχοί. Δεν μπορούν να πληρώσουν τη βενζίνη για να πάνε στο Las Cruces ή στο Albuquerque (για να λάβουν θεραπεία)”, δήλωσε ο Hinkle, ο οποίος έχει επίσης παλέψει με πολλούς τύπους καρκίνου. «Υπάρχουν άνθρωποι που σημαίνει πολλά, πάρα πολλά, γι’ αυτούς».
Δεν εκκένωσαν ποτέ τον πληθυσμό των οικισμών κοντά στην πυρηνική δοκιμή
Οι επιστήμονες επέλεξαν να διεξάγουν τη δοκιμή Trinity στο πεδίο βομβαρδισμού Alamogordo για τη σχετική απομόνωση της περιοχής και τους προβλέψιμους ανέμους, οι οποίοι πίστευαν ότι θα περιόριζαν την εξάπλωση της ραδιενέργειας σε κατοικημένες περιοχές, σύμφωνα με το Γραφείο Ιστορίας και Κληρονομιάς του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.
Οι αξιωματικοί του στρατού εντόπισαν πού ζούσαν χιλιάδες άνθρωποι σε ακτίνα 40 μιλίων από το πεδίο δοκιμών και ετοίμασαν σχέδια εκκένωσης έκτακτης ανάγκης. Αλλά δεν τα χρησιμοποίησαν ποτέ.
Μετά τη δοκιμή, ο στρατός περιέγραψε τη γιγαντιαία έκρηξη που είδε ο κόσμος ως ατύχημα που αφορούσε πυρομαχικά και πυροτεχνήματα. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν αποκάλυψε την πραγματική αιτία, ακόμη και σε όσους βρίσκονταν στην περιοχή και είχαν παρακολουθήσει το σύννεφο μανιταριού, μέχρι ένα μήνα αργότερα, όταν το έθνος έριξε την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα.
Μέχρι τότε, όσοι ζούσαν κοντά στο χώρο των δοκιμών είχαν ήδη γίνει αποδέκτες σημαντικών επιπέδων ακτινοβολίας.
Σύννεφο ραδιενέργειας έπεσε πάνω σε χωριά και πόλεις
Σε μια επιστολή του 2015, ένας άνδρας ονόματι Henry Herrera, ο οποίος ήταν 11 ετών την εποχή της Trinity, διηγείται ότι είδε ένα σύννεφο μαύρης στάχτης να πέφτει πάνω από την πόλη του, μεταξύ άλλων και στα ρούχα που η μητέρα του είχε κρεμάσει έξω για να στεγνώσουν τις ώρες μετά την έκρηξη.
«Αυτή η βρωμιά προσγειώθηκε σε όλη την πόλη μας (και) κάλυψε το χωριό μας με ραδιενέργεια», έγραψε ο Herrera, ο οποίος απεβίωσε το 2022 σε ηλικία 87 ετών. “Το νερό μας ήταν μολυσμένο, επειδή το μόνο που είχαμε ήταν το νερό της βροχής από τη στέρνα και το νερό της τάφρου. … Ό,τι καταναλώναμε ήταν γεμάτο με ραδιενέργεια“.
Η κυβέρνηση υποβάθμισε δημοσίως τις πιθανές συνέπειες της δοκιμής πυρηνικής βόμβας για τους κατοίκους της λεκάνης Tularosa, παρά τις εσωτερικές ανησυχίες.
Οι θάνατοι βρεφών αυξήθηκαν κατά 38% σε ένα έτος
Πέντε ημέρες μετά την Trinity, ο φυσικός Stafford Warren έγραψε μια επιστολή στον Στρατηγό Leslie Groves εξηγώντας ότι βρέθηκαν υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας «κοντά σε πολλά σπίτια». Ο Warren πρότεινε οι μελλοντικές δοκιμές να διεξάγονται 150 μίλια μακριά από κάθε κατοικημένη περιοχή. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν σε ακτίνα 150 μιλίων από το Trinity.
Χρόνια αργότερα, ένας πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ονόματι Kathryn Behnke έγραψε στον Warren από το Roswell του Νέου Μεξικού, εξηγώντας ότι υπήρξαν «περίπου 35 θάνατοι βρεφών» στην πόλη τον μήνα μετά την ατομική δοκιμή.
Ο ιατρικός βοηθός του Warren αρνήθηκε ότι μπορεί να υπήρχε σχέση με τις δοκιμές στην απάντησή του προς την Behnke. Ωστόσο, αδημοσίευτα στοιχεία από το Υπουργείο Υγείας του Νέου Μεξικού έδειξαν ότι οι θάνατοι βρεφών αυξήθηκαν κατά 38% το 1945, σε σύγκριση με το 1946, σύμφωνα με το Bulletin of the Atomic Scientists.
Το ραδιενεργό νέφος από τη δοκιμή έφτασε σε 46 από τις 48 πολιτείες των ΗΠΑ, μαζί με το Μεξικό και τον Καναδά, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Princeton και του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Boulder. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι το ραδιενεργό νέφος από τις άλλες 100 ατμοσφαιρικές πυρηνικές δοκιμές που διεξήγαγε η κυβέρνηση στη Νεβάδα τα επόμενα χρόνια έφτασε και στις 48 πολιτείες των ηπειρωτικών ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό.
Χιλιάδες οι δικαιούχοι αποζημίωσης
Ο ακριβής αριθμός των ατόμων που δικαιούνται αποζημίωση για ακτινοβολία που σχετίζεται με πυρηνικά όπλα σε όλη τη χώρα παραμένει άγνωστος. Ωστόσο, η Τίνα Κόρντοβα, συνιδρύτρια της κοινοπραξίας Tularosa Basin Downwinders Consortium, δήλωσε ότι εκτιμά ότι πάνω από 10.000 άνθρωποι είχαν επιπτώσεις στην υγεία τους που σχετίζονται με τη δοκιμή Trinity.
Μόνο το χωριό Tularosa θα μπορούσε να δημιουργήσει «χιλιάδες αιτήσεις αποζημιώσεων από μια πόλη που είχε σταθερά πληθυσμό περίπου 3.000 κατοίκων», δήλωσε η Κόρντοβα, σημειώνοντας ότι γενιές ανθρώπων που έχουν μετακομίσει μακριά εξακολουθούν να έχουν διαχρονικά προβλήματα υγείας.
Χιλιάδες άλλοι σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να είναι δικαιούχοι.
«Τα σώματά μας φέρουν τα απομεινάρια της βόμβας Trinity»
Μεταξύ 1951 και 1958, οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξήγαγαν 188 πυρηνικές δοκιμές στα δυτικά της χώρας. Στο στρατιωτικό πεδίο δοκιμών της Νεβάδα, 65 μίλια βόρεια του Λας Βέγκας, δεκάδες πυρηνικές δοκιμές διεξάγονταν υπόγεια κάθε χρόνο μεταξύ 1963 και 1992, σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας.
Οι «Downwinders», δηλαδή αυτοί που επηρεάστηκαν από την ραδιενέργεια των πυρηνικών δοκιμών, δικαιούνται αποζημίωση μόνο εάν ζούσαν σε μία από τις πληγείσες περιοχές όταν διεξάγονταν οι δοκιμές μεταξύ 1945 και 1962, όταν και σταμάτησαν οι δοκιμές στην επιφάνεια της Γης.
Διαφορετικά, εάν ένα άτομο που πληροί τις προϋποθέσεις έχει ήδη πεθάνει, οι οικογένειές του μπορούν να υποβάλουν αίτηση για να λάβουν έως και 25.000 δολάρια.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου το 2020 δήλωσε ότι δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι δοκιμές είχαν κληρονομικές επιπτώσεις στην υγεία. Η μελέτη ανέφερε επίσης ότι εξακολουθεί να υπάρχει «μεγάλη αβεβαιότητα στις εκτιμήσεις των δόσεων ακτινοβολίας και του αριθμού των περιπτώσεων καρκίνου που πιθανώς αποδίδονται στη δοκιμή».
Όμως η Κόρντοβα και άλλοι κάτοικοι που επηρεάστηκαν από τις δοκιμές πιστεύουν ότι η ακτινοβολία από την έκρηξη μετάλλαξε το DNA των προγόνων τους, καθιστώντας τα παιδιά και τα εγγόνια τους πιο επιρρεπή σε καρκίνους και άλλες ασθένειες.
Πέντε γενιές της οικογένειας Κόρντοβα έχουν πάθει καρκίνο, από το 1955. Η 24χρονη ανιψιά της ήταν η τελευταία που διαγνώστηκε φέτος.
«Απλώς δεν τελειώνει για εμάς». δήλωσε η Κόρντοβα. “Πάντα λέω ότι θάβουμε κάποιον και κάποιος άλλος διαγιγνώσκεται. Και αυτό είναι αλήθεια και ισχύει στην οικογένειά μου από πάντα“.
Ένας από τους ξαδέλφους της διαγνώστηκε με έναν σπάνιο όγκο στον εγκέφαλο πριν από αρκετές δεκαετίες και ταξίδεψε σε όλη τη χώρα για να βρει θεραπεία. Πέθανε τον Οκτώβριο από επιδεινούμενα προβλήματα υγείας. Δύο μήνες αργότερα, η Κόρντοβα είπε ότι ο αδελφός της διαγνώστηκε με καρκίνο.
“Αυτή είναι μια κληρονομιά που θα κουβαλάμε για πάντα. Τα σώματά μας φέρουν τα απομεινάρια της βόμβας Trinity”.
*Με πληροφορίες από «USA Today»
