Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κόμβο περιφερειακής σταθερότητας και πυλώνα της αμερικανικής στρατηγικής στον άξονα ΝΑΤΟ–Ανατολικής Μεσογείου
Οι σχέσεις Ελλάδας–ΗΠΑ διαμορφώνονται σύμφωνα με διπλωματικές πηγές σε τέσσερις σαφώς καθορισμένους άξονες: στρατηγική σταθερότητα και αξιοπιστία της Ελλάδας, εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας μέσω της MDCA, αποστασιοποίηση του Κογκρέσου από τις τουρκικές αναθεωρητικές επιδιώξεις και προσήλωση στη νομιμότητα του Διεθνούς Δικαίου. Η σταθερή θεσμική γραμμή της αμερικανικής Γερουσίας αποτυπώνει μια διακομματική συναίνεση υπέρ της γεωπολιτικής αξίας της Ελλάδας, σε μια περίοδο αυξημένης αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα ως πυλώνας στρατηγικής σταθερότητας
Η Ελλάδα προβάλλει στο Κογκρέσο ως αξιόπιστος και σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ, με συνεπή συμμετοχή στις νατοϊκές αποστολές, υψηλό ποσοστό αμυντικών δαπανών και ετοιμότητα υποδοχής κρίσιμων στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Η γεωγραφική της θέση συνδυάζεται με θεσμική προβλεψιμότητα και πολιτική συνέχεια, χαρακτηριστικά που εκτιμώνται ιδιαίτερα σε περιβάλλον μεταβαλλόμενων απειλών.
Η παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών σε ελληνικές υποδομές και ειδικότερα η επιχειρησιακή χρήση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, θεωρείται από τη Γερουσία εργαλείο που ενισχύει την προβολή ισχύος προς τα Βαλκάνια, τη Μαύρη Θάλασσα και την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Η Αθήνα εμφανίζεται ως κόμβος διαλειτουργικότητας και προώθησης της στρατηγικής ευελιξίας των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή σε συνδυασμό με τη ναυτική βάση της Σούδας.
Εμβάθυνση της MDCA ως προσαρμογή στις νέες επιχειρησιακές ανάγκες
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας–ΗΠΑ αποτελεί τον λειτουργικό πυρήνα της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας και βρίσκεται υπό διαρκή αξιολόγηση. Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι εξετάζονται τρόποι επέκτασης του περιεχομένου της, ώστε να περιλαμβάνει πιο εξειδικευμένες μορφές ενεργειακής και τεχνολογικής συνεργασίας, ανταποκρινόμενες στα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την ευρύτερη αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Η MDCA αξιολογείται ως συμφωνία-πλαίσιο που ενισχύει την επιχειρησιακή ετοιμότητα των ΗΠΑ και παράλληλα εξασφαλίζει για την Ελλάδα θεσμική ενίσχυση της αμυντικής της αποτρεπτικότητας. Το Κογκρέσο αντιμετωπίζει τη συνεργασία αυτή ως κρίσιμο στοιχείο μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, ιδίως ενόψει των γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην Ανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η τουρκική αστάθεια ως παράγοντας αποστασιοποίησης
Η συστηματική αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Τουρκία, οι υπερπτήσεις και η ρητορική περί αποστρατιωτικοποίησης δημιουργούν ένα μόνιμο πλαίσιο επιφύλαξης εντός του Κογκρέσου. Οι αναφορές σε τουρκικές διεκδικήσεις θεωρούνται τεκμήριο στρατηγικής ασυνέπειας και πηγή ανασφάλειας για το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, ενισχύονται ενδοσυμμαχικές φωνές που ζητούν επανεξέταση της στάσης έναντι της Άγκυρας.
Η προοπτική μεταφοράς προηγμένων αμερικανικών εξοπλισμών προς την Τουρκία, όπως τα μαχητικά F-35, προσκρούει σε ενεργή πολιτική αντίσταση από ισχυρούς γερουσιαστές. Το Κογκρέσο εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικό απέναντι στην ενίσχυση μιας χώρας που διατηρεί διεκδικητικό λόγο έναντι κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ, όπως η Ελλάδα, και παράλληλα επιλέγει στρατηγική σύγκλιση με δυνάμεις όπως η Ρωσία και το Ιράν σε κρίσιμες περιφερειακές συγκυρίες.
Το Διεθνές Δίκαιο ως σημείο θεσμικής αναφοράς
Η Ελλάδα παρουσιάζεται στο Κογκρέσο ως χώρα που στηρίζει τη διεθνή τάξη μέσω της προσήλωσής της στο Δίκαιο της Θάλασσας και στη Σύμβαση UNCLOS. Η ρητή προσφυγή στο Διεθνές Δίκαιο σε κάθε περίπτωση διαφοράς ενισχύει τη θέση της χώρας και παράγει θεσμικό αντίκρισμα στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα, ιδίως σε περιβάλλοντα που δίνουν έμφαση σε κανόνες, σταθερότητα και διακρατική λογοδοσία.
Διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η συνέπεια της ελληνικής στάσης ως προς τη νομική θεμελίωση των θέσεών της, επιτρέπει στην αμερικανική πλευρά να στηρίξει την Αθήνα χωρίς να διαταράσσει τις γενικές αρχές της εξωτερικής της πολιτικής. Η νομική τεκμηρίωση της ελληνικής πολιτικής γραμμής θεωρείται κεφάλαιο που δημιουργεί ευρύτερες συμμαχίες σε ευρωπαϊκό και αμερικανικό επίπεδο.
