Στην εποχή της αυτοβελτίωσης και της διαρκούς επιδίωξης της προσωπικής εξέλιξης, ένα νέο είδος εξάντλησης έχει κάνει την εμφάνισή του: το συναισθηματικό burnout της αυτοβελτίωσης — μια βαθιά κόπωση που πλήττει ιδιαίτερα τους ανθρώπους που ζουν μόνοι.
Στη σύγχρονη κουλτούρα, όπου το mindfulness, η παραγωγικότητα, το “self-care” και τα προσεκτικά επιμελημένα προφίλ στις εφαρμογές γνωριμιών έχουν γίνει καθημερινά ζητούμενα, η πίεση για συνεχή βελτίωση έχει ξεπεράσει τα υγιή όρια. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση του φαινομένου που πολλοί ειδικοί αποκαλούν betterment burnout — μια εξουθένωση που προκύπτει όχι από την έλλειψη στόχων, αλλά από την αδυσώπητη προσπάθεια να ανταποκριθεί κανείς σε ένα ιδανικά «τέλειο» πρότυπο ζωής και σχέσης.
Η ρίζα της συναισθηματικής κόπωσης
Η επιταγή να «δουλεύεις συνεχώς τον εαυτό σου» μπορεί να μοιάζει υγιής, αλλά όταν γίνεται εμμονή, οδηγεί σε εξάντληση. Οι άνθρωποι νιώθουν πως πρέπει να αποκτούν νέες δεξιότητες, να προοδεύουν επαγγελματικά, να διατηρούν κοινωνική παρουσία και ταυτόχρονα να παρουσιάζουν ένα άψογο προφίλ προς τα έξω. Κι όλα αυτά, χωρίς λάθη.
Η συνεχής έκθεση σε ιδανικά πρότυπα ζωής μέσα από τα social media ενισχύει το άγχος και την αίσθηση ανεπάρκειας. Η παραμικρή αποτυχία ή παύση συχνά βιώνεται ως προσωπικό φταίξιμο και όχι ως φυσιολογική στιγμή ανάπαυσης.
Γιατί οι singles επηρεάζονται περισσότερο;
Οι άνθρωποι που ζουν μόνοι και αναζητούν έναν σύντροφο συχνά νιώθουν ότι πρέπει να «αποδείξουν» την αξία τους. Οι εφαρμογές γνωριμιών εντείνουν αυτή την αίσθηση, προωθώντας εικόνες τελειότητας, τόσο στην εμφάνιση όσο και στην προσωπικότητα. Το αποτέλεσμα είναι μια συνεχής αυτοπαρακολούθηση και αναμόρφωση — όχι για εσωτερική ολοκλήρωση, αλλά για να γίνουν πιο «ελκυστικοί».
Όταν το ραντεβού μετατρέπεται σε project και η προσωπική ανάπτυξη γίνεται υποχρεωτική, η συναισθηματική φθορά είναι αναπόφευκτη.
Το ξεκίνημα μιας νέας προσέγγισης
Ωστόσο, κάτι αρχίζει να αλλάζει. Έρευνες δείχνουν πως ολοένα και περισσότεροι νέοι singles —κυρίως κάτω των 35— αρχίζουν να απομακρύνονται από την τοξική τελειομανία και στρέφονται σε πιο ουσιαστικές αξίες: τη χαρά, την ευημερία και την αυθεντικότητα.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, δύο στις τρεις γυναίκες δηλώνουν πως θέλουν να παίρνουν αποφάσεις που τις κάνουν να αισθάνονται καλά, ακόμα και αν αυτές έρχονται σε αντίθεση με τα κοινωνικά πρότυπα. Πολλοί αναζητούν πλέον συντρόφους που τους αποδέχονται όπως είναι — όχι όπως «θα έπρεπε» να είναι.
Η απελευθέρωση από την τελειότητα
Η νέα αυτή προσέγγιση στη ζωή και τις σχέσεις δεν σημαίνει την εγκατάλειψη της προσωπικής ανάπτυξης. Σημαίνει όμως την επιλογή μιας πιο φιλικής και ρεαλιστικής σχέσης με τον εαυτό μας. Οι στόχοι δεν χρειάζεται να είναι άψογοι και οι προσπάθειες δεν πρέπει να είναι αδιάκοπες.
Η ουσία είναι η επιστροφή στην αυθεντικότητα και η αποδοχή πως η αληθινή σύνδεση δεν χρειάζεται μάσκες, ούτε τέλεια προφίλ. Αντί για έναν εξαντλητικό αγώνα προς την τελειότητα, η πραγματική ψυχική ευεξία ξεκινά από το να είμαστε απλά ο εαυτός μας — και να είμαστε καλά με αυτό.