Η θέση της Ελλάδας υπέρ της λύσης δύο κρατών στο παλαιστινιακό ζήτημα αποτελεί σταθερή επιλογή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής εδώ και δεκαετίες. Σε όλα τα διεθνή φόρα, από τα Ηνωμένα Έθνη έως την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αθήνα επιμένει ότι η μακροπρόθεσμη ειρήνη στη Μέση Ανατολή περνά μέσα από τη συνύπαρξη ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού κράτους με ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα.
Η θέση αυτή επιβεβαιώθηκε και πρόσφατα, μέσα από την παρέμβαση του υφυπουργού Εξωτερικών Γιάννη Λοβέρδου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 29 Ιουλίου, όπου υπογραμμίστηκε η ανάγκη για μια δίκαιη και ρεαλιστική λύση, με θεσμικά χαρακτηριστικά και διεθνή εγγύηση εφαρμογής.
Πώς διαμορφώθηκε η ελληνική θέση
Η υποστήριξη της λύσης δύο κρατών βασίζεται. σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, σε θεσμική συνέχεια της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ήδη από την εποχή της Συνθήκης της Μαδρίτης (1991) και της Διακήρυξης της Βενετίας (1980), στο πλαίσιο της τότε Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνεργασίας. Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ελλάδα συμμετείχε ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες για την ειρηνευτική διαδικασία, υποστηρίζοντας πλήρως τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Το 2015, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα υπέρ της αναγνώρισης του Παλαιστινιακού κράτους. Παρότι η απόφαση δεν εφαρμόστηκε σε εκτελεστικό επίπεδο, αποτέλεσε πολιτικό σήμα σταθερής προσήλωσης στη λύση δύο κρατών, με όρους διεθνούς δικαίου.
Ποια είναι η βάση της ελληνικής θέσης
Η θέση της Ελλάδας στηρίζεται σε τέσσερις σταθερές αρχές:
- Διεθνής νομιμότητα
Η Αθήνα αναγνωρίζει ως έγκυρη μόνο μια λύση που εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, με σεβασμό στις προηγούμενες συμφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών.
- Ασφάλεια και σταθερότητα
Η Ελλάδα θεωρεί ότι η λύση δύο κρατών προσφέρει τις μεγαλύτερες εγγυήσεις ασφάλειας τόσο για το Ισραήλ όσο και για τον παλαιστινιακό λαό, με όρους εδαφικής ακεραιότητας, αποστρατιωτικοποίησης και διεθνούς εποπτείας.
- Αποκλεισμός τρομοκρατικών οργανώσεων
Η ελληνική διπλωματία στηρίζει την Παλαιστινιακή Αρχή ως θεσμικό συνομιλητή και απορρίπτει κάθε ανάμιξη εξτρεμιστικών οργανώσεων, όπως η Χαμάς, σε οποιοδήποτε πολιτικό σχέδιο για το μέλλον.
- Ισορροπία περιφερειακών σχέσεων
Η Ελλάδα επιδιώκει σταθερότητα στις σχέσεις της με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τις χώρες του Κόλπου. Η στάση της λειτουργεί ως γέφυρα και όχι ως στοιχείο όξυνσης στις περιφερειακές εξελίξεις.
Τι δήλωσε η Ελλάδα στον ΟΗΕ
Μιλώντας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Γιάννης Λοβέρδος επανέλαβε την ανάγκη δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους σε συμφωνία με το Ισραήλ και στο πλαίσιο που ορίζει το διεθνές δίκαιο. Επισήμανε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ρόλος για τη Χαμάς στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας και τόνισε τη σημασία της ενίσχυσης των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας, μέσω διεθνών εγγυήσεων.
Η παρέμβαση συνοδεύτηκε από αναφορά στον ρόλο των ανθρωπιστικών οργανισμών, με έμφαση στην UNRWA, την UNICEF και τον ΠΟΥ. Υπενθύμισε ότι η Ελλάδα φιλοξένησε παιδιά από τη Γάζα σε ελληνικά νοσοκομεία, επισημαίνοντας ότι η ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να υπόκειται σε πολιτικούς χειρισμούς.
Πού συγκλίνει και πού διαφοροποιείται η Ελλάδα από άλλες χώρες
Η θέση της Ελλάδας ευθυγραμμίζεται με εκείνη της πλειοψηφίας των κρατών-μελών της ΕΕ που ζητούν λύση δύο κρατών μέσω διαπραγμάτευσης, αλλά αποφεύγει μονομερείς ενέργειες αναγνώρισης χωρίς συμφωνία. Αντίθετα, χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία έχουν αναγνωρίσει ήδη το παλαιστινιακό κράτος, ως μέσο πολιτικής πίεσης προς το Ισραήλ κάτι που ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να κάνουν τόσο η Γαλλία όσο και η Μεγάλη Βρετανία. Η Ελλάδα επιλέγει διαφορετική τακτική, θεωρώντας ότι η δέσμευση στη διαπραγμάτευση λειτουργεί καλύτερα για τη σταθερότητα.
Η υποστήριξη της Ελλάδας στη λύση δύο κρατών στο Παλαιστινιακό εδράζεται, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, σε θεσμικά κριτήρια, ιστορική συνέπεια και στρατηγική ισορροπία. Η ελληνική θέση υπερασπίζεται την ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης, χωρίς τη νομιμοποίηση ένοπλων μη κρατικών δρώντων, και στηρίζει τις διεθνείς προσπάθειες μέσα από μηχανισμούς που εξασφαλίζουν ασφάλεια, προστασία και πολιτική μετάβαση.