Ο Εγιάλ Ζαμίρ, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων που τάσσεται κατά της πλήρους κατάληψης της Γάζας, είναι ο τελευταίος σε μια μακρά σειρά στρατηγών που συγκρούονται με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου
Στη 10ωρη συνάντηση που ενέκρινε τα αμφιλεγόμενα σχέδια του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για επέκταση της στρατιωτικής επίθεσης στη Γάζα ξέσπασαν έντονες αντιπαραθέσεις, ιδίως μεταξύ του αρχηγού του γενικού επιτελείου του ισραηλινού στρατού και των μελών του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα ειδήσεων Ynet, ο αντιστράτηγος Εγιάλ Ζαμίρ εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του σε μια πλήρη κατάληψη της Γάζας, η οποία ουσιαστικά σημαίνει κατοχή. Προειδοποίησε για τις συνέπειες του εκτοπισμού ενός εκατομμυρίου Παλαιστινίων που ζουν στις περιοχές που αναμένεται να στοχοποιηθούν και για την πιθανές συνέπειες στους 20 ομήρους που πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί.
Ο Ζαμίρ εξέφρασε επίσης ανησυχίες για το βάρος που αντιμετωπίζει ο στρατός, ο οποίος έχει εξαντληθεί μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου με τους εφέδρους να έχουν υπηρετήσει πολλές φορές στη Γάζα. Δεν είναι σαφές πότε θα ξεκινήσει η επίθεση, η οποία πιθανότατα θα διαρκέσει μήνες. Ο στρατός θα πρέπει να καλέσει χιλιάδες δυνάμεις και να επιτρέψει την αναγκαστική εκκένωση των αμάχων. Πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, έχουν ήδη εκτοπιστεί πολλές φορές. Υπάρχουν ήδη ανησυχίες ότι μια εκτεταμένη επίθεση θα οδηγήσει σε περισσότερους θανάτους Παλαιστινίων.
Χθες, η εφημερίδα Ma’ariv ανέφερε ότι η «επικρατούσα εκτίμηση είναι ότι οι περισσότεροι και πιθανώς όλοι οι ζωντανοί όμηροι [θα] πεθάνουν» κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε εκτεταμένης επίθεσης, είτε από τους απαγωγείς τους είτε κατά λάθος από Ισραηλινούς στρατιώτες.
Ο Ζαμίρ φοβάται ότι θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές των ομήρων και θα εξαντλήσει κι άλλο έναν ήδη εξαντλημένο στρατό στη Γάζα, όπως είπε στον Νετανιάχου κατά τη διάρκεια μιας θυελλώδους συνάντησης την Τρίτη, αν και αναμένεται να καταλάβει τις τελευταίες περιοχές της πολιορκημένης περιοχής εάν λάβει εντολή να το πράξει.
Μιλώντας την Πέμπτη καθώς το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο του Νετανιάχου ετοιμαζόταν να συνεδριάσει, ο Ζαμίρ υπερασπίστηκε το δικαίωμά του να μιλήσει εκ μέρους του στρατού, αποκαλώντας την κουλτούρα της συζήτησης «αδιάσπαστο μέρος της ιστορίας του εβραϊκού λαού». βΑλλά είπε επίσης ότι ο στρατός έχει πλέον την ικανότητα να δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων. «Η πρόθεσή μας είναι να νικήσουμε τη Χαμάς και να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με τους ομήρους μας στο προσκήνιο», είπε.
Οι Παλαιστίνιοι γνώριζαν τον Ζαμίρ από την καταστολή των ταραχών στη Γάζα το 2018, όταν σκοτώθηκαν περισσότεροι από 150 άνθρωποι. Τώρα τον βλέπουν ως τον αρχιτέκτονα της απόλυτης καταστροφής στην περιοχή.
Δύσκολες ισορροπίες
Ο Ζαμίρ έχει μια δύσκολη γραμμή ισορροπία να τηρήσει. «Η προώθηση ενός δόγματος ή μίας πολιτικής που πραγματικά δεν υποστηρίζει, θα είναι πολύ περίπλοκη», δήλωσε ο Michael Milshtein του Κέντρου Moshe Dayan για Μεσανατολικές και Αφρικανικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Ωστόσο, ως πρώην στρατιωτικός γραμματέας του Νετανιάχου, προαχθείς από τον πρωθυπουργό σε αναπληρωτή αρχηγό του γενικού επιτελείου το 2018 και στην κορυφαία θέση στις αρχές του τρέχοντος έτους, θα πρέπει να υποστηρίξει το ρόλο του.
Σε αντίθεση με ορισμένους άλλους υψηλόβαθμους στρατιωτικούς, ο Zαμίρ δεν «μολύνθηκε» από τα καταστροφικά λάθη ασφαλείας της διασυνοριακής επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 σε ισραηλινές κοινότητες, μια επίθεση που θεωρείται η χειρότερη στρατιωτική αποτυχία του Ισραήλ. Είναι επίσης ο αρχηγός ενός στρατού που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης μετά τη διάλυση της Χεζμπολάχ του Λιβάνου πέρυσι και την εξάλειψη μεγάλου μέρους του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και της ηγεσίας των Φρουρών της Επανάστασης τον Ιούνιο.
Η κλίμακα των επιτυχιών του Ισραήλ και στις δύο συγκρούσεις αποκατέστησε τη φήμη του ως στρατιωτικού ηγεμόνα της Μέσης Ανατολής, εμπνέοντας ένα κύμα εθνικής υπερηφάνειας. Ενώ η εμπιστοσύνη στον Νετανιάχου ήταν μόνο 40% σε μια ισραηλινή δημοσκόπηση τον περασμένο μήνα, περισσότερο από το 68% των ερωτηθέντων εμπιστεύονταν τον Ζαμίρ.
Αλλά ταυτόχρονα, ο ισραηλινός στρατός έχει δεχθεί ολοένα και μεγαλύτερη κριτική από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων δυτικών συμμάχων, για τη διεξαγωγή του πολέμου στη Γάζα – με μαζικές καταστροφές, πείνα και υψηλό αριθμό θυμάτων μεταξύ των αμάχων. Ο Ζαμίρ έχει ήδη επεκτείνει τον πόλεμο στη Γάζα από τότε που αντικατέστησε τον Χέρζι Χαλεβί, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του αρχηγού του επιτελείου τον Ιανουάριο λόγω της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.
Αφού το Ισραήλ έσπασε την εκεχειρία με τη Χαμάς τον Μάρτιο, κλιμάκωσε τις μεγάλες χερσαίες επιχειρήσεις σε όλη τη Γάζα. Ο Ζαμίρ είπε στα στρατεύματα σε μια ομιλία του ότι «θα συνεχίσουμε μέχρι να σπάσουμε την μαχητική ικανότητα του εχθρού – μέχρι να τον νικήσουμε όπου κι αν επιχειρήσουμε»
Στρατιώτης σε τεθωρακισμένα
Ο Ζαμίρ ξεκίνησε τη μακρά στρατιωτική του καριέρα στο σώμα τεθωρακισμένων αφού κατατάχθηκε το 1984, διοικώντας άρματα μάχης σε μια εποχή που οι ισραηλινές δυνάμεις ήταν βαθιά εμπλεκόμενες στην κατοχή του νότιου Λιβάνου. Αργότερα διηύθυνε μια στρατιωτική μονάδα δόγματος και εκπαίδευσης, βοηθώντας στη διαμόρφωση της ισραηλινής στρατηγικής σκέψης, πριν ηγηθεί της 7ης Ταξιαρχίας του στρατού και στη συνέχεια της 36ης Μεραρχίας του.
Ως επικεφαλής της Νότιας Διοίκησης από το 2015 έως το 2018, ήταν υπεύθυνος για τον τρόπο με τον οποίο ο στρατός χειρίστηκε μήνες εβδομαδιαίων διαμαρτυριών χιλιάδων κατοίκων της Γάζας που πλησίαζαν τον φράχτη ασφαλείας με το Ισραήλ μετά από μερικό αποκλεισμό αγαθών και ανθρώπων που υπήρχε από το 2005, όταν το Ισραήλ απέσυρε τον στρατό και τους εποίκους του από τον παράκτιο θύλακα.
Περισσότεροι από 150 διαδηλωτές σκοτώθηκαν στις διαδηλώσεις, με τους Παλαιστίνιους να λένε ότι τα θύματα ήταν άοπλα και το Ισραήλ να τους αποκαλεί ταραξίες. Ένας κάτοικος της Γάζας που τραυματίστηκε στις διαμαρτυρίες του 2018 σε ηλικία 16 ετών, ο οποίος έδωσε το όνομά του μόνο ως Μπαζέλ, δήλωσε τηλεφωνικά: «Δεν κάνουμε διάκριση μεταξύ των Ισραηλινών ηγετών. Ο Ζαμίρ είναι σαν όλους τους άλλους. Ένας εγκληματίας πολέμου».
Το μακρύ ιστορικό του Ζαμίρ επαινέθηκε θερμά από τον Νετανιάχου και τους υπουργούς του όταν διορίστηκε, αλλά η δυσκολία εξισορρόπησης των απαιτήσεων της πολιτικής ηγεσίας με τις ανάγκες ενός επιβαρυμένου στρατού σύντομα άρχισε να γίνεται αντιληπτή. Μέχρι τον Απρίλιο, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν συγκρούσεις μεταξύ του αρχηγού του επιτελείου και των υπουργών της κυβέρνησης, ιδίως εκείνων της ακροδεξιάς στον συνασπισμό του Νετανιάχου, οι οποίοι ήθελαν μια πιο αυστηρή στάση στη Γάζα.
Οι Ισραηλινοί στρατηγοί έχουν εκφράσει ανησυχίες καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου για μια αόριστη σύγκρουση με τους εφέδρους και τον στρατό να αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση ενός θύλακα που έχει μετατραπεί σε ερείπια «Από στρατιωτική άποψη, δεν είναι περίπλοκη αποστολή να καταλάβουμε ολόκληρη τη Γάζα. Αλλά είναι αρκετά σαφές ότι τη στιγμή που ολοκληρώνεται αυτή η κατοχή, σημαίνει ότι οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις είναι υπεύθυνες για 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους», δήλωσε ο Μιλστέιν.