Τον Αύγουστο του 1968 περίπου διακόσιες κομμουνίστριες και πατριώτισσες του αντιδικτατορικού αγώνα μεταφέρονται από το στρατόπεδο της Γυάρου στις φυλακές Αλικαρνασσού ως πολιτικές εξόριστες.
Μεταξύ αυτών και η Χρυσούλα Γκόγκογλου, η Αύρα Παρτσαλίδου, η Μίνα Γιάννου, η Λούλα Λογαρά, η Ρούλα Κουκούλου, οι Θέτις και Μαργαρίτα Κωτσάκη και πολλές άλλες. Αντιμετώπισαν με ηρωισμό, αλλά και σταθερότητα όλες τις κατασκευασμένες κατηγορίες με τις οποίες τις καταδίκασαν τα έκτακτα στρατοδικεία που έστησε η χούντα με τους επίορκους φασίστες στρατοδίκες που την υπηρέτησαν πιστά. Εχοντας την πλούσια εμπειρία από τις προηγούμενες διώξεις του μεταπολεμικού κράτους και της μαύρης Καραμανλικής οχταετίας προσπάθησαν να οργανώσουν τη ζωή τους στις φυλακές όπως και στις προηγούμενες περιόδους. Προσπάθησαν να αναπτύξουν σχέσεις με τον έξω κόσμο.
Πάσχα στις φυλακές Αλικαρνασσού
Ας δούμε πώς πέρασαν ένα Πάσχα στην Αλικαρνασσό, όπως το διηγείται η αγωνίστρια Μαριγούλα Μαστρολέων – Ζέρβα.
«Στο προαύλιο των φυλακών Αλικαρνασσού Κρήτης υπάρχει μια εκκλησία, ο Αγιος Λευτέρης. Τη Μεγάλη Εβδομάδα μάς λέει ο διοικητής: «Τη Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο θα λειτουργήσουν το εκκλησάκι και θα σας επιτρέψω να πάτε και εσείς». Μας έκανε μεγάλη εντύπωση αυτή του η απόφαση, αλλά εμείς που είχαμε πείρα σε κάτι τέτοια, περιμέναμε να δούμε ποιοι ήταν οι σκοποί του και δεν πέσαμε έξω.
Εφθασε η Μ. Παρασκευή και η αυλή γέμισε κόσμο, παπάδες και ο Επιτάφιος ήταν έτοιμος. Επιτέλους ήρθε η ώρα και μας έβγαλαν έξω. Μόλις μπήκαμε μες στην εκκλησία και μας είδε ο κόσμος, αμέσως έπεσαν πάνω μας, μας φιλούσαν και μας ρωτούσαν με δίψα να μάθουν πώς περνάμε. Οι χωροφύλακες παρακολουθούσαν και όσο έβλεπαν τέτοια υποδοχή, που δεν την περίμεναν, τόσο πιο πολύ κατσούφιαζαν. Ηταν σίγουροι πως ο κόσμος θα μας περιφρονούσε και θα μας απέφευγε. Αλλά εμείς δεν αργήσαμε να γίνουμε φίλες με όλες τις γυναίκες. Πιαστήκαμε αγκαζέ και παρακολουθούσαμε τον Επιτάφιο και ζευγάρια ζευγάρια αλλάζαμε με τις κοπέλες που τον σήκωναν. Κάναμε σχέδια για την Ανάσταση, γιατί μας είχε πει ο διοικητής πως θα μας έβγαζε και το Μ. Σάββατο στην Ανάσταση.
Τελείωσε η εκκλησία, πάλι φιλιά, καληνυχτιστήκαμε και είπαμε: «Αύριο πάλι, στην Ανάσταση». Ομως για την Ανάσταση, ο διοικητής είχε αλλάξει γνώμη, έπειτα από αυτό που είχε δει στον Επιτάφιο και μας ανακοίνωσε, χωρίς καμιά εξήγηση, ότι δεν πρόκειται να βγούμε. Ετσι το βράδυ καθίσαμε στα κελιά μας και βλέπαμε από μακριά μέσα από τα σίδερα… Ο κόσμος όμως που είχε έρθει και ήταν τριπλάσιος από την προηγούμενη και κρατούσε πακέτα με λαμπριάτικα δώρα για να μας τα δώσει, απορούσε και φώναζε: «Δε θα έρθετε;»… Τότε πήγε κοντά ένας σκοπός και τους είπε πως δεν πρόκειται να βγούμε. Πολλοί φύγανε και εκείνοι που έμειναν μετά την Ανάσταση μας φώναζαν από μακριά: «Καλή λευτεριά κοπέλες, γρήγορα σπίτια σας».
Την άλλη μέρα, Κυριακή του Πάσχα, μας έβγαλαν στις 3 το απόγευμα, όπως έκαναν τις άλλες μέρες και όπως περπατούσαμε ακούμε φωνές και ψαλμωδίες. Εκαναν τη δεύτερη Ανάσταση και περίμεναν έξω από τη φυλακή να μας κάνουν δοξολογία. Ο κόσμος, μόλις οι παπάδες άρχισαν να ψάλλουν, γαντζώθηκε στα σύρματα της μάντρας και μας φώναζε: «Ελάτε κορίτσια να σας ευχηθούμε». Πλησιάσαμε ορισμένες, αλλά δεν προλάβαμε γιατί έτρεξαν οι χωροφύλακες και μας έδιωξαν. Ο κόσμος όμως δεν ήθελε απλά να μας χαιρετήσει, αλλά να μας δώσει και από ένα δέμα, που κρατούσε ο καθένας τους, πεταχτά βέβαια πάνω από το σύρμα. Οταν όμως είδαν πως μας έδιωξαν, άρχισαν να πετούν τα δέματα μέσα στη μάντρα.
Ετσι όταν οι παπάδες τελείωσαν και έφυγαν, ο κόσμος έμεινε γαντζωμένος εκεί στο σύρμα και μας χαιρετούσε. Ηταν τόσο συγκινητικό αυτό για μας, να βλέπεις όλο αυτόν τον κόσμο να σου συμπαραστέκεται. Εκείνα τα δέματα είχαν στολίσει την αυλή γύρω γύρω και ο κόσμος δεν έφευγε αν δε μας άφηναν να τα πάρουμε. Οταν τους έλεγαν οι χωροφύλακες να φύγουν, τους απαντούσαν, «αφήστε τες να πάρουν τα δέματα και εμείς θα φύγουμε». Αφού είδαν πως δεν επρόκειτο να φύγει ο κόσμος, τότε έδωσε διαταγή ο διοικητής να μας αφήσουν να τα πάρουμε. Και πράγματι μόλις αρχίσαμε να τα παίρνουμε ο κόσμος άρχισε να φεύγει ικανοποιημένος που κατάφερε να μας δώσει αυτή τη λίγη χαρά και να μας δείξει τη συμπαράσταση και την αγάπη του.
Πήραμε τα δέματα που μας αναλογούσαν για το κάθε κελί και αρχίσαμε να τα ανοίγουμε. Πράγματι ήταν με αγάπη φτιαγμένα, και τι δεν είχαν μέσα! Πασχαλινά παραδοσιακά γλυκά, τυριά κρητικά φτιαγμένα από τις ίδιες και αβγά στολισμένα με λουλούδια που έγραφαν ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!..».
Το Περιοδικό