Θύμα του εμπορικού πολέμου μεταξύ Ουάσινγκτον και Βέρνης φαίνεται να πέφτει η αγορά F-35 από την Ελβετία
Μετά την Ισπανία, και η Ελβετία φαίνεται να αλλάζει άποψη για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών F-35 από τις ΗΠΑ, αναφέρει το Politico.
Θύμα του εμπορικού πολέμου του Ντόναλντ Τραμπ κατά της Ελβετίας φαίνεται να πέφτει η παραγγελία της Βέρνης για 36 αεροασκάφη F-35, καθώς η πολιτική αντιπαράθεση για την αμυντική συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων φράγκων εντείνεται στη Βέρνη.
Η αντίδραση αυτή ακολουθεί την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ να επιβάλει δασμό 39% στις ελβετικές εξαγωγές — τον υψηλότερο που έχει επιβληθεί σε οποιαδήποτε ανεπτυγμένη χώρα και υπερδιπλάσιο του συντελεστή που επιβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα αεροσκάφη Lockheed Martin F-35 αναμένεται να παραδοθούν στην ελβετική πολεμική αεροπορία μεταξύ 2027 και 2030.
Οι ΗΠΑ αποτελούν τον προορισμό περίπου του 1/6 των ελβετικών εξαγωγών.
Επιλογή F-35 αντί για Rafale
Η Ελβετία επέλεξε το 2021 τα F-35 αντί των γαλλικών Dassault Rafale, γεγονός που φέρεται να εξόργισε τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Στο εσωτερικό, το πρότζεκτ ύψους 6 δισεκατομμυρίων φράγκων πέρασε με δυσκολία σε δημοψήφισμα με 50,1% υπέρ, οριακό περιθώριο για μια σημαντική επένδυση στην άμυνα της χώρας.
Στη συνέχεια ήρθαν τα κακά νέα. Τον περασμένο μήνα, η Ουάσιγκτον ενημέρωσε τη Βέρνη ότι το αεροσκάφος θα μπορούσε να κοστίσει τελικά πάνω από 1 δισεκατομμύριο φράγκα περισσότερο από το αναμενόμενο. Και σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές συμφωνίες που διατηρούν σταθερές τιμές, το πλαίσιο των αμερικανικών στρατιωτικών πωλήσεων στο εξωτερικό δεν προσφέρει εγγυήσεις τιμών.
«Οι ΗΠΑ εγγυώνται μόνο ότι αγοραστές όπως η Ελβετία πληρώνουν τα ίδια με τον αμερικανικό στρατό», δήλωσε ο Balthasar Glättli, βουλευτής των Ελβετών Πρασίνων, σε email προς το Politico. «Αλλά αυτές οι τιμές μπορούν να αυξηθούν περαιτέρω — ειδικά τώρα που τα εισαγόμενα εξαρτήματα στις ΗΠΑ επιβαρύνονται με δασμούς».
Το κόμμα των Πρασίνων της Ελβετίας υπέβαλε επίσημη πρόταση στο κοινοβούλιο νωρίτερα φέτος για την ακύρωση της παραγγελίας των F-35. Η πρόταση, που υποβλήθηκε από τον Glättli τον Μάρτιο, υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστεί αναξιόπιστος εταίρος στον τομέα της ασφάλειας και ότι η Ελβετία θα πρέπει να εξετάσει μια «εναλλακτική λύση» σε συνεννόηση με τους ευρωπαίους εταίρους της.
Η Ελβετία είχε αποφασίσει το 2021 να μην προχωρήσει στην αγορά Rafale, επιλέγοντας τα αμερικανικής κατασκευής F-35.
Οι δασμοί τροφοδοτούν τον σκεπτικισμό για τα αμερικανικά αεροσκάφη
«Τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 έχουν γίνει και πάλι πολιτικό ζήτημα», δήλωσε στα ελβετικά μέσα ενημέρωσης ο Hans-Peter Portmann, φιλελεύθερος βουλευτής του ίδιου κόμματος με την Πρόεδρο Karin Keller-Sutter.
«Στην τρέχουσα κατάσταση, δεν μπορούμε απλά να συνεχίσουμε σαν να μην συνέβη τίποτα. Το ερώτημα είναι αν πρέπει να εγκαταλείψουμε αυτή τη διαδικασία», είπε. «Είτε αποδεχόμαστε την απώλεια και καταγγέλλουμε τη σύμβαση, είτε παραλαμβάνουμε μόνο ό,τι έχουμε ήδη πληρώσει, σταματάμε τις επόμενες παραδόσεις από τις ΗΠΑ και καλύπτουμε τα κενά στην άμυνά μας με αγορές από την Ευρώπη. Αυτό πρέπει τώρα να εξεταστεί προσεκτικά».
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση δεν αλλάζει πορεία. «Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι θα παραμείνει πιστό στο F-35. Αν δεν το κάναμε αυτό, δεν θα είχαμε αεροπορική άμυνα», είπε η Keller-Sutter.
Φωτ. Αρχείου – Η πρόεδρος της Ελβετίας Karin Keller-Sutter. (AP Photo/Czarek Sokolowski)
AP
Σοκαρισμένοι από τους δασμούς 39%
«Η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ», δήλωσε ο Όσκαρ Ματζολένι, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης. «Για πολλούς λόγους, οι Ελβετοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους προνομιούχους συμμάχους των ΗΠΑ. Όπως το Λονδίνο, η Ελβετία, για παράδειγμα, εκπροσωπεί τις ΗΠΑ στο Ιράν σε διπλωματικό επίπεδο», είπε.
Πρόσθεσε ότι ο δασμός του Τραμπ «θα έχει αποτελέσματα που είναι προς το παρόν απρόβλεπτα, δεδομένου ότι στην ελβετική πολιτική παρατηρείται μια συνεχιζόμενη απομάκρυνση από τις ΗΠΑ και μια προσέγγιση με την ΕΕ».
Στα βήματα της Ισπανίας;
Η Ελβετία δεν είναι η μόνη που επανεξετάζει την αγορά F-35. Η Ισπανία μόλις απέκλεισε την αγορά του αμερικανικής κατασκευής αεροσκάφους, επιβεβαιώνοντας ότι θα επιλέξει μεταξύ του ευρωπαϊκής κατασκευής Eurofighter και του Future Combat Air System (FCAS), ενός γαλλο-γερμανικού πρότζεκτ με ισπανική βιομηχανική συμμετοχή.
Η Πορτογαλία επίσης αρχίζει να διστάζει για τα μαχητικά αεροσκάφη. Αφού ο Τραμπ απείλησε να προσαρτήσει τον Καναδά και να του επιβάλει δασμούς, η Οτάβα άρχισε να επανεξετάζει τις δικές της αγορές F-35, αν και μια πρόσφατη αναθεώρηση της άμυνας κατέληξε στο συμπέρασμα το λογικότερο είναι να συνεχίσει με τα αμερικανικά αεροσκάφη.
Τον Μάιο, η ελβετική κυβέρνηση συνέστησε επίσημα στο κοινοβούλιο να απορρίψει την πρόταση των Πρασίνων. Ωστόσο, ο Glättli τόνισε ότι η πρόταση εξακολουθεί να ισχύει. Οι Πράσινοι πιέζουν για να συμπεριληφθεί το μέτρο στην ημερήσια διάταξη της επόμενης κοινοβουλευτικής συνόδου, που θα διαρκέσει από τις 9 έως τις 26 Σεπτεμβρίου.
Όταν κλήθηκε να σχολιάσει, η Lockheed Martin δήλωσε: «Οι πωλήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού στο εξωτερικό είναι συναλλαγές μεταξύ κυβερνήσεων και το θέμα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή της Ελβετίας».