Μια νέα διατροφική καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο έντονων συζητήσεων: η εταιρεία Savor, με έδρα το Ιλινόις και υποστήριξη από τον Μπιλ Γκέιτς, παρουσίασε ένα συνθετικό βούτυρο που παράγεται εξ ολοκλήρου στο εργαστήριο από άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο. Σύμφωνα με την εταιρεία, το προϊόν δεν περιέχει ζωικά λιπαρά, γεωργικά προϊόντα, λιπάσματα, ορμόνες ή αντιβιοτικά, ενώ προορίζεται να μοιάζει και να έχει γεύση παρόμοια με το παραδοσιακό βούτυρο.
Η διαδικασία παραγωγής του βασίζεται σε μια βιομηχανική μέθοδο που μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και το υδρογόνο από το νερό σε μόρια λίπους, αντίστοιχα με αυτά που βρίσκονται στο γαλακτοκομικό βούτυρο. Το αποτέλεσμα συνδυάζει λίπος, νερό, λεκιθίνη, καθώς και φυσική γεύση και χρώμα. Σύμφωνα με τη Savor, δεν χρησιμοποιείται φοινικέλαιο και η παραγωγή γίνεται με μηδενικές εκπομπές.
Το προϊόν ήδη δοκιμάζεται σε εστιατόρια και φούρνους, με στόχο την εμπορική διάθεση το 2025 και την είσοδο στα ράφια λιανικής το 2027. Ο Μπιλ Γκέιτς παραδέχτηκε ότι η ιδέα «ίσως ακούγεται περίεργη», ωστόσο τονίζει τη δυνατότητα του εργαστηριακού βουτύρου να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Παρά τα περιβαλλοντικά επιχειρήματα, η αντίδραση του κοινού ήταν έντονη. Ο σεφ Άντριου Γκρουέλ χαρακτήρισε την ιδέα «αηδιαστική», διερωτώμενος γιατί να αντικατασταθεί το αληθινό βούτυρο. Κάποιοι επικριτές κατηγορούν τη Savor ότι επιχειρεί να αποκτήσει έλεγχο στην παραγωγή τροφίμων, ενώ άλλοι εκφράζουν ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρδιοπάθειες ή παχυσαρκία.
Υπήρξαν και θετικές φωνές, κυρίως από όσους βλέπουν τη δυνατότητα μαζικής, χαμηλού κόστους παραγωγής ως μέσο αντιμετώπισης της πείνας στις φτωχότερες χώρες. Ωστόσο, ακόμη και αυτοί τονίζουν ότι η γεύση του δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει την εμπειρία του παραδοσιακού βουτύρου.
Η κυκλοφορία του αναμένεται να ανοίξει μια νέα συζήτηση για τα όρια της τεχνολογίας στα τρόφιμα και τον ρόλο της στην παγκόσμια διατροφή.