Ο Ρώσος πρόεδρος ζητά τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς, εδαφικές παραχωρήσεις και αναγνώριση της Κριμαίας – Σκληρό δίλημμα για το Κίεβο
Η Ρωσία αξιώνει τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς – δηλαδή των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ – και ζητά από το Κίεβο να αποσύρει τις δυνάμεις του από τα εδάφη που δεν βρίσκονται ακόμη υπό τον έλεγχο της Μόσχας. Σε αντάλλαγμα, οι Ρωσικές δυνάμεις εμφανίζονται έτοιμες να αποσυρθούν από κατεχόμενα τμήματα στις βορειοανατολικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, ενώ στα μέτωπα Χερσώνας και Ζαπορίζια θα «παγώσουν» οι γραμμές αντιπαράθεσης.
Το πλαίσιο αυτό συζητήθηκε στη συνάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας. Ήταν η πρώτη απευθείας συνάντηση των δύο ηγετών από την έναρξη της Ρωσικής εισβολής το 2022.
Οι θέσεις Τραμπ και Ζελένσκι
Ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του ότι οι δύο πλευρές «συμφώνησαν εν πολλοίς» για εδαφικές παραχωρήσεις και εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, υποστηρίζοντας πως «είμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία». Πρόσθεσε όμως ότι «η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο άρνησης.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να μεταβεί στην Ουάσινγκτον για συνομιλίες με τον Τραμπ, την ώρα που το Κίεβο δηλώνει πως δεν αποδέχεται καμία παραχώρηση εδαφών. Για τον Ζελένσκι, το Ντονέτσκ θεωρείται «κλειδί» ώστε να αποτραπούν νέες Ρωσικές επιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας.
Ζητούμενα της Μόσχας
Πέραν του Ντονμπάς, η Ρωσία επιδιώκει:
- Επίσημη αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας από το 2014.
- Άρση ορισμένων κυρώσεων σε βάρος της, χωρίς να διευκρινίζεται ποιες.
- Διακοπή της πορείας ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με αντάλλαγμα «κάποια μορφή» εγγυήσεων ασφαλείας.
- Καθεστώς για τη Ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία και ελεύθερη δράση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
- Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πούτιν συζήτησε με τον Τραμπ ένα μοντέλο εγγυήσεων που θα θυμίζει το «Άρθρο 5» του ΝΑΤΟ, αλλά εκτός Συμμαχίας.
Τα αγκάθια για το Κίεβο
Η Ουκρανική κυβέρνηση απορρίπτει κατηγορηματικά την ιδέα παραχώρησης εδαφών ή επίσημης αναγνώρισης της Ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία. Παράλληλα, έχει θεσπίσει νόμο που απαγορεύει θρησκευτικές οργανώσεις με δεσμούς με τη Μόσχα, κατηγορώντας την Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας ότι λειτουργεί ως δίαυλος φιλορωσικής προπαγάνδας.
Το σενάριο παγώματος των μετώπων ίσως δώσει μια ανάσα, ωστόσο αφήνει ανοικτή την προοπτική μονιμοποίησης των Ρωσικών κερδών. Η αποδοχή μιας τέτοιας πρότασης θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι απίθανη, για το Κίεβο.
Ένα σχέδιο σε αναμονή
Παραμένει ασαφές εάν η πρόταση Πούτιν αποτελεί σημείο εκκίνησης για μελλοντικές διαπραγματεύσεις ή τελική προσφορά που η Μόσχα θεωρεί αδιαπραγμάτευτη. Η επόμενη φάση θα κριθεί από τις επαφές Ζελένσκι – Τραμπ στην Ουάσινγκτον και τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων ηγετών.
Η Ουκρανία επιμένει στον στρατηγικό της στόχο για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ενώ η Ρωσία προβάλλει τον έλεγχο του Ντονμπάς και την αναγνώριση της Κριμαίας ως προϋπόθεση για ειρήνη.