Ενώ οι μισθοί στην Ελλάδα αυξήθηκαν ονομαστικά κατά 28% την περίοδο 2020-2024, η φορολογική επιβάρυνση εκτοξεύτηκε κατά 118%, ακυρώνοντας ουσιαστικά τα όποια οφέλη είχαν οι εργαζόμενοι.
Αυτό καταγράφει νέα έρευνα της Ένωσης Υπεράσπισης της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ), που αναδεικνύει το πρόβλημα της υπερφορολόγησης.
Η κυβέρνηση, μπροστά στις πιέσεις, ετοιμάζεται να ανακοινώσει στη ΔΕΘ μέτρα ελάφρυνσης με στόχο τη μεσαία τάξη και τις οικογένειες με παιδιά. Ωστόσο, απορρίπτει προς το παρόν την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, που θα περιόριζε τη διάβρωση των εισοδημάτων από τον πληθωρισμό. Αντί αυτού εξετάζεται η εισαγωγή μιας ενδιάμεσης φορολογικής κλίμακας για εισοδήματα 10.000 – 20.000 ευρώ, καθώς και πιθανή αύξηση του αφορολόγητου με βάση τον αριθμό των παιδιών.
Η συζήτηση για την τιμαριθμοποίηση έχει ανοίξει δυναμικά, μετά τις σχετικές εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδας και της Eurobank.
Φορολογική διάβρωση (Fiscal Drag)
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, το φαινόμενο της φορολογικής διάβρωσης προκύπτει όταν τα εισοδήματα αυξάνονται ονομαστικά, αλλά οι φορολογικές κλίμακες και οι απαλλαγές μένουν αμετάβλητες. Σε περιόδους πληθωρισμού, οι φορολογούμενοι μετακινούνται σε υψηλότερα κλιμάκια, χωρίς όμως να βελτιώνεται η αγοραστική δύναμη τους. Το κράτος αυξάνει τα έσοδα, αλλά το σύστημα γίνεται πιο άδικο, πλήττοντας κυρίως τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.
Αντίστοιχη ανάλυση της Eurobank κάνει λόγο για «ολίσθηση κλιμακίου», όταν δηλαδή αυξάνεται η φορολογική επιβάρυνση χωρίς αντίστοιχη προσαρμογή της φορολογικής κλίμακας, επηρεάζοντας κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους.
Ρεκόρ φορολογικών εσόδων – Πίεση στους μισθούς
Η μελέτη που υπογράφει ο πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ, καθηγητής Αλέξης Μητρόπουλος, αναφέρει ότι τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων θα φτάσουν το 2025 σε επίπεδο ρεκόρ με 15 δισ. ευρώ. Το 2023 ήταν 14,17 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 11,5% σε σχέση με το 2022, όπου τα έσοδα είχαν ανέλθει σε 12,7 δισ. ευρώ.
Συνολικά, την τριετία 2022-2024, το Δημόσιο συγκέντρωσε 17,7 δισ. ευρώ υπερ-έσοδα, με το συνολικό ποσό να φτάνει τα 187,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 54,4% προήλθε από έμμεσους φόρους.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ επισημαίνει ότι η κυβέρνηση της ΝΔ διατήρησε τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές που παρέλαβε από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2019, με ελάχιστες αλλαγές. Αυτό είχε ως συνέπεια τη μείωση των καθαρών μισθών, παρά τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και σε κάποιους κλάδους της ιδιωτικής οικονομίας.
118% αύξηση φόρου – 28% αύξηση μισθών
Με βάση τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ, την περίοδο 2020-2024 οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 28%, αλλά ο φόρος εισοδήματος εκτοξεύτηκε κατά 118%.
Το ετήσιο εισόδημα αυξήθηκε κατά 4.086 ευρώ, αλλά ο αντίστοιχος φόρος αυξήθηκε κατά 858 ευρώ. Για το διάστημα 2024-2027, οι εκτιμήσεις δείχνουν επιπλέον αύξηση μισθών κατά 12% (2.210 ευρώ) και αύξηση του φόρου κατά 29% (459 ευρώ). Αν διατηρηθούν οι ίδιοι συντελεστές, μέχρι το 2027 οι μισθοί θα έχουν αυξηθεί συνολικά κατά 30%, ενώ ο φόρος θα έχει αυξηθεί κατά 147%.
Οι συνταξιούχοι στο στόχαστρο
Η κατάσταση για τους συνταξιούχους είναι ακόμη πιο δύσκολη, καθώς συνεχίζουν να πληρώνουν ειδικούς φόρους, όπως η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), η εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ και η Προσωπική Διαφορά, που κοστίζουν πάνω από 4 δισ. ευρώ ετησίως.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ τονίζει ότι είναι αναγκαία η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των φορολογικών συντελεστών και η αναθεώρηση των ορίων, ώστε να προστατευτούν μισθωτοί και συνταξιούχοι.
Προτάσεις ΕΝΥΠΕΚΚ
Η μελέτη καταλήγει με προτάσεις πολιτικής, όπως:
-
Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) μισθών και συντάξεων.
-
Μείωση φορολογικών συντελεστών.
-
Δημιουργία ενδιάμεσων κλιμακίων μεταξύ 9%–22% και 22%–28%.
-
Θέσπιση ως αφορολόγητου του εκάστοτε κατώτατου μισθού.