Δορυφορικές φωτογραφίες: Εργασίες σε χώρο που συνδέεται με το ύποπτο πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ

Δορυφορικές εικόνες που αναλύθηκαν από ειδικούς δείχνουν ότι είναι σε εξέλιξη εργασίες κατασκευής σε μία εγκατάσταση-κλειδί για το ύποπτο πρόγραμμα ατομικών όπλων του Ισραήλ.

Οι εργασίες στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Σιμόν Πέρες κοντά στην πόλη Ντιμόνα θα ανανεώσουν τα ερωτήματα σχετικά με το ευρέως πιστευόμενο καθεστώς του Ισραήλ ως του μοναδικού πυρηνικά οπλισμένου κράτους της Μέσης Ανατολής, το οποίο ωστόσο ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται την ύπαρξη πυρηνικών όπλων.

Σύμφωνα με επτά ειδικούς που εξέτασαν τις δορυφορικές εικόνες και μίλησαν στο AP, υποστηρίζουν, αν και οι απόψεις διίστανται, ή ότι θα μπορούσε να είναι ένας νέος αντιδραστήρας ή μια εγκατάσταση για τη συναρμολόγηση πυρηνικών όπλων — αλλά η μυστικότητα που καλύπτει το πρόγραμμα καθιστά δύσκολη την επιβεβαίωση.

Τρεις δήλωσαν ότι η τοποθεσία και το μέγεθος της υπό κατασκευή περιοχής και το γεγονός ότι φαινόταν να έχει πολλαπλούς ορόφους σήμαιναν ότι η πιο πιθανή εξήγηση για τις εργασίες ήταν η κατασκευή ενός νέου αντιδραστήρα βαρέος ύδατος. Τέτοιοι αντιδραστήρες μπορούν να παράγουν πλουτώνιο και ένα άλλο υλικό κλειδί για τα πυρηνικά όπλα.

Οι άλλοι τέσσερις αναγνώρισαν ότι θα μπορούσε να είναι ένας αντιδραστήρας βαρέος ύδατος, αλλά υπέδειξαν επίσης ότι οι εργασίες θα μπορούσαν να σχετίζονται με μια νέα εγκατάσταση για τη συναρμολόγηση πυρηνικών όπλων. Αρνήθηκαν να λάβουν οριστικές αποφάσεις, δεδομένου ότι η κατασκευή βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

Το Ισραήλδεν απάντησε σε αιτήματα του AP για σχολιασμό, όπως και ο Λευκός Οίκος, ο πιο πιστός σύμμαχος του Ισραήλ.

Η κατασκευή βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια

Το Associated Press ανέφερε για πρώτη φορά τις ανασκαφές στην εγκατάσταση , περίπου 90 χιλιόμετρα νότια της Ιερουσαλήμ, το 2021. Τότε, δορυφορικές εικόνες έδειχναν μόνο εργάτες να σκάβουν μια τρύπα μήκους περίπου 150 μέτρων και πλάτους 60 μέτρων κοντά στον αρχικό αντιδραστήρα βαρέος ύδατος του χώρου.

Εικόνες που τραβήχτηκαν στις 5 Ιουλίου από την Planet Labs PBC δείχνουν εντατικές κατασκευαστικές εργασίες στο σημείο της ανασκαφής. Φαίνεται να έχουν τοποθετηθεί χοντροί τοίχοι αντιστήριξης από σκυρόδεμα στο σημείο, το οποίο φαίνεται να έχει πολλαπλούς ορόφους υπόγεια. Γερανοί ορθώνονται από πάνω.

Δεν υπάρχει πλέον ορατό θόλος συγκράτησης ή άλλα χαρακτηριστικά που συνήθως συνδέονται με έναν αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στην περιοχή. Ωστόσο, θα μπορούσε να προστεθεί ένας αργότερα ή ένας αντιδραστήρας θα μπορούσε να σχεδιαστεί χωρίς αυτόν.

Το Ισραήλ έχει μια πολιτική πυρηνικής ασάφειας

Πιστεύεται ότι το Ισραήλ άρχισε να κατασκευάζει τον πυρηνικό σταθμό στην έρημο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αφού αντιμετώπισε αρκετούς πολέμους με τους Άραβες γείτονές του γύρω από την ίδρυσή του το 1948, μετά το Ολοκαύτωμα.

Η πολιτική της περί πυρηνικής ασάφειας πιστεύεται ότι βοήθησε στην αποτροπή των εχθρών του.

Είναι μεταξύ των εννέα χωρών που έχουν επιβεβαιωθεί ή πιστεύεται ότι διαθέτουν ατομικά όπλα και μεταξύ μόλις τεσσάρων που δεν έχουν προσχωρήσει ποτέ στη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Αυτό σημαίνει ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας, ο εποπτικός φορέας των Ηνωμένων Εθνών για τα πυρηνικά, δεν έχει δικαίωμα να διεξάγει επιθεωρήσεις στη Ντιμόνα.

Ερωτηθείσα για την κατασκευή, η ΔΟΑΕ, με έδρα τη Βιέννη, επανέλαβε ότι το Ισραήλ «δεν είναι υποχρεωμένο να παρέχει πληροφορίες σχετικά με άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις στη χώρα» εκτός του ερευνητικού αντιδραστήρα Soreq.