Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα «ανατινάξουν» ξένες εγκληματικές ομάδες εάν χρειαστεί, πιθανώς σε συνεργασία με άλλες χώρες.
Τα σχόλια του Mάρκο Ρούμπιο βλέπουν το φως λίγες ημέρες αφότου οι αμερικανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν επίθεση σε σκάφος στην Καραϊβική. Ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι σκότωσε 11 εμπόρους ναρκωτικών. «Θα μας βοηθήσουν να βρούμε αυτούς τους ανθρώπους και να τους ανατινάξουμε, αν αυτό χρειαστεί», δήλωσε ο Ρούμπιο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον Ισημερινό.
Ανακοίνωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα χαρακτηρίσουν δύο από τις μεγαλύτερες εγκληματικές συμμορίες του Ισημερινού, τους Los Lobos και Los Choneros, ως ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις. Ερωτηθείς εάν οι λαθρέμποροι που προέρχονται από συμμάχους των ΗΠΑ, όπως το Μεξικό και ο Ισημερινός, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν «μονομερή εκτέλεση» από τις αμερικανικές δυνάμεις, ο Ρούμπιο απάντησε ότι «συνεργατικές κυβερνήσεις» θα βοηθούσαν στον εντοπισμό των λαθρεμπόρων.
«Ο πρόεδρος έχει δηλώσει ότι θέλει να κηρύξει πόλεμο σε αυτές τις ομάδες επειδή μας κηρύσσουν πόλεμο εδώ και 30 χρόνια και κανείς δεν έχει απαντήσει. Αλλά δεν υπάρχει λόγος να το κάνουμε αυτό σε πολλές περιπτώσεις με τις φιλικές κυβερνήσεις, επειδή οι φιλικές κυβερνήσεις θα μας βοηθήσουν».
Οι κυβερνήσεις του Ισημερινού και του Μεξικού δεν έχουν δηλώσει ότι θα βοηθήσουν σε στρατιωτικές επιθέσεις. Μετά την επίθεση της Τρίτης στο πλοίο στη νότια Καραϊβική, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η στρατιωτική επιχείρηση στόχευε μέλη της βενεζολάνικης συμμορίας Tren de Aragua καθώς μετέφεραν παράνομα ναρκωτικά προς τις ΗΠΑ.
Νομικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι η επίθεση μπορεί να παραβίασε τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και το ναυτικό δίκαιο. Αργά την Πέμπτη, το υπουργείο Άμυνας κατηγόρησε δύο στρατιωτικά αεροσκάφη της Βενεζουέλας ότι πέταξαν κοντά σε ένα αμερικανικό πλοίο σε μια «εξαιρετικά προκλητική κίνηση που αποσκοπούσε στην παρέμβαση στις επιχειρήσεις μας κατά των ναρκωτικών». Η Βενεζουέλα δεν έχει ακόμη απαντήσει στον ισχυρισμό.
Επίσης την Πέμπτη, ο Ρούμπιο ανακοίνωσε ότι η Ουάσινγκτον θα επενδύσει 13,5 εκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια ασφαλείας και 6 εκατομμύρια δολάρια σε τεχνολογία μη επανδρωμένων αεροσκαφών για να βοηθήσει τον Ισημερινό να καταπολεμήσει τα ναρκωτικά.
Η βία στον Ισημερινό έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς οι εγκληματικές συμμορίες μάχονται για τον έλεγχο των επικερδών διαδρομών κοκαΐνης. Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, περίπου το 70% της παγκόσμιας κοκαΐνης περνάει πλέον μέσω του Ισημερινού σε διαμετακόμιση από γειτονικές χώρες παραγωγής, όπως η Κολομβία και το Περού, προς τις αγορές των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ασίας.
Ο χαρακτηρισμός των δύο ομάδων ήταν επιθυμητός από τον πρόεδρο του Ισημερινού, Ντάνιελ Νομπόα, ο οποίος περιέγραψε την καταστολή των εγκληματικών συμμοριών ως «πόλεμο». Σε συνέντευξή του στο BBC νωρίτερα φέτος, είπε ότι θα «χαιρόταν» αν οι ΗΠΑ θεωρούσαν τους Los Lobos και Los Choneros ως τρομοκρατικές ομάδες, επειδή «αυτό είναι πραγματικά». Είπε επίσης ότι ήθελε οι αμερικανικοί και ευρωπαϊκοί στρατοί να συμμετάσχουν στον αγώνα του.
Ο Νομπόα προσπαθεί να αλλάξει το σύνταγμα του Ισημερινού για να επιτρέψει ξανά ξένες στρατιωτικές βάσεις στη χώρα – μετά το κλείσιμο της τελευταίας αμερικανικής βάσης το 2009. Ο χαρακτηρισμός σημαίνει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να στοχεύσουν τα περιουσιακά στοιχεία και τις περιουσίες οποιουδήποτε σχετίζεται με τις ομάδες και να ανταλλάσσουν πληροφορίες με την κυβέρνηση του Ισημερινού χωρίς περιορισμούς, ώστε να μπορούν να αναλάβουν «δυνητικά θανατηφόρες» δράσεις.
Η αυξανόμενη βία των καρτέλ στον Ισημερινό έχει επίσης αποτελέσει κινητήρια δύναμη για τη μετανάστευση από τη χώρα της Νότιας Αμερικής προς τις ΗΠΑ.