Μπακλαβάς, ένα γλυκό παραδοσιακό, για το οποίο τρελαίνονται μικροί και μεγάλοι. Ένα γλυκό, όμως, που για μία ακόμη φορά, έκανε τους Τούρκους να… τρελαθούν μετά και την πρόσφατη δημοσίευση του Taste Atlas, που παρουσιάζει μοναδικές γεύσεις από όλο τον κόσμο.
Αναδεικνύοντας την παραδοσιακή αξία των κουζινών του κόσμου, το Taste Atlas δημοσίευσε ένα περιεχόμενο με τίτλο «Ανακαλύψτε τα ελληνικά γλυκά». Ένα από τα γλυκά που ναι είναι ελληνικό για εμάς τους Έλληνες, έκανε τους Τούρκους να αντιδράσουν. Ας δούμε όμως ποια είναι η αλήθεια…
Ο μπακλαβάς είναι ένα από τα πιο εμβληματικά γλυκά της Ανατολικής Μεσογείου. Πολύφυλλος, σιροπιαστός, γεμάτος καρύδια ή φιστίκια, έχει κατακτήσει γλώσσες και καρδιές. Όμως ένα ερώτημα μένει αναπάντητο εδώ και δεκαετίες: Σε ποια χώρα ανήκει; Ειδικά κάθε φορά που γίνεται αναφορά σε ξένα μέσα για την καταγωγή του, είτε Έλληνες είτε Τούρκοι διεκδικούν την πατρότητα.
Ο μπακλαβάς είναι από τα πιο χαρακτηριστικά γλυκά της Ανατολής και σήμερα τον διεκδικούν πολλές χώρες.
Ιστορικά, η προέλευσή του συνδέεται με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπου καθιερώθηκε και διαδόθηκε. Από εκεί πέρασε και καθιερώθηκε σε διάφορες κουζίνες:
• Τουρκία: θεωρείται «εθνικό γλυκό» και έχει ισχυρή ταύτιση με την τοπική γαστρονομία.
• Ελλάδα: είναι παραδοσιακό γλυκό σε όλη τη χώρα, ιδιαίτερα σε περιοχές με επιρροές από τη Μικρά Ασία.
• Μέση Ανατολή (Συρία, Λίβανος, Ιορδανία, Παλαιστίνη) και Βαλκάνια: υπάρχουν παραλλαγές με διαφορετικά ξηροκάρπια και σιρόπια.
• Καύκασος (Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Γεωργία): επίσης συναντάται με τοπικές ιδιαιτερότητες.
Ουσιαστικά λοιπόν, δεν ανήκει αποκλειστικά σε μία χώρα, αλλά είναι κοινή κληρονομιά πολλών λαών που έζησαν υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Από που προέρχεται η λέξη μπακλαβάς
Προέρχεται πιθανότατα από τα τουρκικά (baklava), όπου καταγράφεται ήδη από τον 15ο αιώνα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Υπάρχει η άποψη ότι έχει ρίζες στην παλαιοτουρκική ή σε σύνθεση με μογγολικές λέξεις: baqlawa ή bakhla = «στοιβάζω, διπλώνω» + κατάληξη -va.
Άλλες θεωρίες αναφέρουν πιθανή επιρροή από τα περσικά, αφού η Περσία είχε πλούσια παράδοση σε σιροπιαστά γλυκά με φύλλα και ξηρούς καρπούς.
Από τα τουρκικά η λέξη πέρασε σχεδόν αναλλοίωτη σε πολλές γλώσσες: στα ελληνικά «μπακλαβάς», στα αραβικά baqlawa, στα βουλγαρικά баклава, στα αγγλικά baklava.
Οι διαφορές στον ελληνικό από τον τουρκικό μπακλαβά
Η βασική διαφορά ανάμεσα στον ελληνικό και τον τουρκικό μπακλαβά είναι στα υλικά και στον τρόπο γλυκίσματος:
Ελληνικός μπακλαβάς:
• Συνήθως γεμίζεται με καρύδια (μερικές φορές αμύγδαλα ή φιστίκια).
• Το φύλλο είναι χοντρό παραδοσιακό ή φύλλο κρούστας.
• Το σιρόπι γίνεται με μέλι και ζάχαρη, με άρωμα κανέλας, γαρύφαλλου ή λεμονιού.
• Είναι πιο «βαρύς» και αρωματικός.
Τουρκικός μπακλαβάς:
• Η πιο κλασική εκδοχή είναι με φιστίκια Αιγίνης (Antep fıstığı) ή καρύδια.
• Χρησιμοποιείται πολύ λεπτό φύλλο, σχεδόν διάφανο, σε πολλές στρώσεις.
• Το σιρόπι είναι μόνο με ζάχαρη και νερό, χωρίς μέλι, πιο ελαφρύ και διάφανο.
• Το αποτέλεσμα είναι πιο «λεπτό» και φίνο στη γεύση.