Με αφορμή την έναρξη της δίκης τεσσάρων ιδιωτών που κατηγορούνται για εμπλοκή στο λογισμικό παρακολούθησης Predator, το BBC επανέρχεται στο σκάνδαλο των υποκλοπών στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι η υπόθεση συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις και ερωτήματα.
Στο εδώλιο κάθονται δύο Έλληνες και δύο Ισραηλινοί, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πλημμεληματικές κατηγορίες για την εμπορία του λογισμικού Predator. Ωστόσο, κανένας κυβερνητικός αξιωματούχος δεν έχει παραπεμφθεί, γεγονός που προκαλεί έντονες κατηγορίες περί συγκάλυψης.
Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε το καλοκαίρι του 2022, όταν ο τότε ευρωβουλευτής και νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, ειδοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι το κινητό του είχε στοχοποιηθεί μέσω του Predator. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι παρακολουθήθηκε και από την ΕΥΠ, με επίκληση «λόγων εθνικής ασφάλειας». Η διπλή αυτή αποκάλυψη προκάλεσε πολιτική κρίση και οδήγησε σε παραιτήσεις του τότε διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντος και του Γρηγόρη Δημητριάδη, ανιψιού και στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού.
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων κατέγραψε τουλάχιστον 87 στόχους του Predator, με 27 εξ αυτών να βρίσκονται ταυτόχρονα υπό παρακολούθηση από την ΕΥΠ. Ανάμεσά τους υπήρχαν υπουργοί και ανώτατοι αξιωματικοί. Παρά τις αποκαλύψεις, η κυβέρνηση αρνήθηκε οποιαδήποτε σύνδεση με το λογισμικό, αποδίδοντας την ταύτιση των στόχων σε «σύμπτωση».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε την υπόθεση «σκάνδαλο», ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης επικαλέστηκε την έκθεση του Αρείου Πάγου (Ιούλιος 2024), η οποία κατέληξε ότι «δεν υπάρχει σαφής σύνδεση» ανάμεσα στο Predator και κυβερνητικά στελέχη. «Η Δικαιοσύνη μίλησε. Δεν υπάρχει αμφιβολία σε όσα ειπώθηκαν», τόνισε ο κ. Μαρινάκης.
Αντίθετη εικόνα παρουσιάζουν δημοσιογράφοι και θύματα. Ο Θανάσης Κουκάκης, που παρακολουθήθηκε τόσο από το Predator όσο και από την ΕΥΠ, είπε στο BBC ότι «αυτό που ξεκίνησε ως πολιτικό σκάνδαλο έχει εξελιχθεί σε θεσμικό, πλήττοντας τη δικαιοσύνη και τις ανεξάρτητες αρχές». Η δημοσιογράφος του Inside Story, Ελίζα Τρινταφυλλού, τόνισε: «Θα νόμιζε κανείς ότι τέσσερις άνθρωποι μόνοι τους αποφάσισαν να παρακολουθήσουν 87 στόχους με ένα λογισμικό αποκλειστικά για κρατικές υπηρεσίες πληροφοριών».
Στο ρεπορτάζ μιλά και ο πρώην πρόεδρος της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ράμμος, που κατήγγειλε πως «το ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν αντέχει τις ανεξάρτητες αρχές και τις δικλίδες ελέγχου. Το θέμα των υποκλοπών ήταν μια τραυματική εμπειρία για τη δημοκρατία μας. Δέχθηκα προσωπικές επιθέσεις – ήταν ένας ανοιχτός πόλεμος».
Η υπόθεση έχει λάβει διεθνείς διαστάσεις, με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συστήνει ειδική επιτροπή για τη χρήση spyware όπως το Pegasus και το Predator. Η εισηγήτρια της επιτροπής, πρώην ευρωβουλευτής Σοφί ιντ Βελντ, κατηγόρησε την ελληνική κυβέρνηση ότι «έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια να αποκρύψει την αλήθεια, αρνούμενη να συνεργαστεί». Όπως σημείωσε, «το spyware δεν χρησιμοποιείται σε κενό· είναι μέσο για να φιμώνονται οι επικριτικές φωνές και να περιορίζεται ο έλεγχος στην εξουσία».