Παρά τις ακραίες συνθήκες που επικρατούν στην επιφάνειά του, ο Άρης φαίνεται πως ίσως φιλοξενεί ζωή βαθιά στο υπέδαφός του.
Νέα μελέτη δείχνει ότι μικροοργανισμοί που παράγουν μεθάνιο θα μπορούσαν να επιβιώνουν σε βάθη από 4 έως και 9 χιλιόμετρα, με πιθανές «εστίες» ζωής στην περιοχή Acidalia Planitia.
Η Acidalia Planitia ως πιθανό καταφύγιο
Η συγκεκριμένη πεδιάδα, που εκτείνεται σε περισσότερα από 3.000 χιλιόμετρα στο βόρειο τμήμα του πλανήτη, θεωρείται από τους επιστήμονες ιδανική υποψήφια ζώνη για ύπαρξη ζωής.
Υπολογίζεται ότι σε βάθη 4,3 έως 8,8 χιλιομέτρων υπάρχουν θύλακες νερού αναμεμειγμένου με το έδαφος, οι οποίοι θερμαίνονται από τη φυσική ραδιενέργεια και προστατεύονται από το ψύχος και την ακτινοβολία της επιφάνειας.
Σε τέτοιες συνθήκες θα μπορούσαν να ζουν τα λεγόμενα «μεθανιόντα» βακτήρια, τα οποία στη Γη βρίσκουμε σε υγροτόπους ή στον πυθμένα των ωκεανών. Πρόκειται για μικροοργανισμούς που δεν χρειάζονται οξυγόνο, τρέφονται με υδρογόνο και διοξείδιο του άνθρακα και απελευθερώνουν μεθάνιο.
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Andrea Butturini από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, ανάλογες μορφές ζωής στη Γη αποτελούν μοντέλα για το πώς θα μπορούσαν να επιβιώνουν οργανισμοί στον Άρη.
Ζωή με αργούς ρυθμούς
Ακόμη κι αν υπάρχει, όμως, η ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη δεν θα μοιάζει με τα γρήγορα μικροβιακά οικοσυστήματα της Γης.
Ο γεωχημικός Jon Telling από το Πανεπιστήμιο του Newcastle εκτιμά ότι η αναπαραγωγή τέτοιων μικροβίων μπορεί να διαρκεί εκατοντάδες χρόνια, καθώς η ενέργεια που είναι διαθέσιμη στο υπέδαφος είναι ελάχιστη.
Οι επιστήμονες παρομοιάζουν αυτήν την πιθανή μορφή ζωής με μια φλόγα που σιγοκαίει — ασθενική αλλά επίμονη.
Τα όρια της τεχνολογίας
Το μεγάλο εμπόδιο είναι η εξερεύνηση σε τέτοια βάθη. Το ρομπότ Rosalind Franklin της αποστολής ExoMars, που έχει προγραμματιστεί για το 2028, θα διαθέτει τρυπάνι μόλις 2 μέτρων — πολύ μικρό σε σχέση με τα χιλιόμετρα που χρειάζονται για να φτάσουμε σε πιθανά «καταφύγια» ζωής.
Το ερώτημα παραμένει αν υλικά ή χημικά ίχνη από τα βαθύτερα στρώματα θα μπορούσαν να φτάσουν προς τα πάνω, ώστε να γίνουν ανιχνεύσιμα. Όπως τονίζει ο Kevin Olsen από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, «κανείς δεν ξέρει αν τέτοια δείγματα μπορούν να βρεθούν στην επιφάνεια ή στα πιο ρηχά επίπεδα».
Το αίνιγμα του μεθανίου
Ανοιχτό παραμένει και το μυστήριο του μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Άρη. Ο Trace Gas Orbiter της ESA καταγράφει κατά καιρούς ίχνη του αερίου, ωστόσο οι μετρήσεις είναι ασυνεχείς και δεν επιτρέπουν σαφές συμπέρασμα για την προέλευσή του. Αν και το μεθάνιο θα μπορούσε να είναι ένδειξη βιολογικής δραστηριότητας, οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα αποδείξεις που να το επιβεβαιώνουν.