Ο Πρωθυπουργός μεταβαίνει σήμερα στην Κοπεγχάγη για την άτυπη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου θα τεθούν οι βάσεις της ευρωπαϊκής ατζέντας σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας.
Οι ηγέτες της Ένωσης θα πραγματοποιήσουν μια πρώτη συζήτηση για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ, ενόψει της παρουσίασης του Οδικού Χάρτη 2030 που θα εξεταστεί λεπτομερώς στο τέλος Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Η ανάγκη ενίσχυσης προκύπτει από τις πρόσφατες υπερπτήσεις ρωσικών drones πάνω από ευρωπαϊκές χώρες –ανάμεσά τους και η Δανία– γεγονός που έχει κινητοποιήσει τις χώρες της ανατολικής πτέρυγας της Ένωσης, με την Πολωνία να πρωτοστατεί στο αίτημα στήριξης.
Πίεση Μητσοτάκη για κάλυψη του Νότου
Σύμφωνα με συνεργάτες του, ο κ. Μητσοτάκης θα τονίσει ότι η ενίσχυση των ανατολικών συνόρων δεν πρέπει να γίνει σε βάρος των νότιων συνόρων, τα οποία επίσης αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές. Θα υπογραμμίσει πως τα σύνορα της ΕΕ δεν τελειώνουν στις Βαλτικές χώρες και ότι κάθε σχέδιο ενίσχυσης συλλογικών αμυντικών ικανοτήτων πρέπει να επεκτείνεται και στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Στο πλευρό του θα βρεθούν και άλλοι ηγέτες του Νότου που συμμερίζονται τη θέση αυτή.
Με αφορμή τα πρόσφατα περιστατικά στον εναέριο χώρο της Πολωνίας και των Βαλτικών χωρών, ο Πρωθυπουργός αναμένεται να επαναφέρει την πρόταση για τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου που θα στηρίξει αμυντικές αγορές κοινού ενδιαφέροντος, όπως η αντιπυραυλική προστασία. Υπέρ αυτής της ιδέας τάσσονται πλέον και χώρες όπως η Δανία και η Φινλανδία, που αρχικά είχαν αντιρρήσεις. Η Γερμανία παραμένει επιφυλακτική, αλλά η ελληνική πλευρά εκτιμά πως αργά ή γρήγορα θα αποδεχθεί την ανάγκη κοινού δανεισμού για την άμυνα, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες εξελίξεις.
Η πρόταση Μητσοτάκη – Τουσκ για ευρωπαϊκή αεράμυνα
Στην ατζέντα της Αθήνας παραμένει και η πρόταση που είχαν παρουσιάσει τον Μάιο του 2024 οι Πρωθυπουργοί Ελλάδας και Πολωνίας για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ασπίδας αεράμυνας με κοινοτική χρηματοδότηση. Η πρόταση αυτή εντάσσεται στα εμβληματικά αμυντικά προγράμματα που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Κοπεγχάγη.
Κόκκινη γραμμή στην Τουρκία
Κομβικό ζήτημα για την ελληνική πλευρά είναι να ξεκαθαριστεί ότι στο νέο ευρωπαϊκό αμυντικό οικοδόμημα δεν μπορούν να συμμετέχουν χώρες που απειλούν κράτη-μέλη της ΕΕ. Ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι η Ελλάδα θα μπλοκάρει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE, όσο διατηρεί το casus belli εναντίον της.
Η στάση αυτή έχει προκαλέσει δυσφορία στην Άγκυρα, κάτι που φάνηκε και από την ακύρωση της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα παραστεί ούτε στην Κοπεγχάγη, όπου την Πέμπτη θα διεξαχθεί η Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας.
Το μήνυμα στο Υπουργικό Συμβούλιο
Στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο, μετά την παρουσίαση του νομοσχεδίου του Υπουργού Άμυνας Νίκου Δένδια για τη νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη να υπερασπιστούν όλοι τα βήματα που έχει κάνει η χώρα στον τομέα της άμυνας και της διπλωματίας.
Όπως ανέφεραν συνεργάτες του, ο Πρωθυπουργός κάλεσε τα μέλη της κυβέρνησης «με σαφήνεια αλλά ευγένεια» να υπερασπίζονται «όσα έχει καταφέρει η κυβέρνηση και κυρίως η χώρα», απέναντι σε μια «εκστρατεία παραπληροφόρησης» που επιχειρεί να υποβαθμίσει τις επιτυχίες των τελευταίων έξι ετών.