Το σχέδιο 20 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα είναι ο,τι πιο κοντινό έχουν στα χέρια τους οι διαπραγματευτές για την εκτόνωση της κρίσης, η επίτευξη συμφωνίας ωστόσο είναι ακόμη μακριά.
Η μερική αποδοχή της συμφωνίας Τραμπ από τη Χαμάς την Παρασκευή έγινε δεκτή με ικανοποίηση διεθνώς και είναι η πιο κοντινή απόσταση που έχουν φτάσει το Ισραήλ και η Χαμάς εδώ και δύο χρόνια για να τερματίσουν τον πόλεμο στη Γάζα.
Διαπραγματευτές από το Ισραήλ, τη Χαμάς και τα παλαιστινιακά κόμματα, καθώς και τις ΗΠΑ, θα συναντηθούν στην Αίγυπτο, όπου θα ξεκινήσουν σήμερα διαπραγματεύσεις για να διευθετήσουν τις διαφορές που απομένουν σχετικά με το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ. Έχουν μια ορμή αισιοδοξίας και πολιτικής δυναμικής πίσω τους, καθώς Ισραηλινοί, Παλαιστίνιοι, Αμερικανοί και Άραβες ηγέτες παροτρύνουν τα αντιμαχόμενα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία.
Ο κόσμος παρακολουθεί στενά για να δει αν το σχέδιο υπό την αιγίδα των ΗΠΑ θα μπορούσε τελικά να σηματοδοτήσει το τέλος του βάναυσου πολέμου στη Γάζα, ο οποίος έχει πίσω του μία σειρά από ειρηνευτικές συνομιλίες που κατέρρευσαν, έχει σκοτώσει περισσότερους από 67.000 Παλαιστίνιους και έχει τραυματίσει περίπου 170.000 ακόμη. Ο αριθμός των νεκρών θεωρείται ευρέως υποτιμημένος, καθώς το υπουργείο Υγείας της Γάζας μετράει μόνο τα σώματα που έχουν ανακτηθεί και όχι τις χιλιάδες που είναι θαμμένοι κάτω από τα ερείπια.
Πόσο κοντά είμαστε σε συμφωνία;
Η μερική αποδοχή του σχεδίου Τραμπ από τη Χαμάς είναι το πιο κοντινό σημείο που έχουν φτάσει οι διαπραγματευτές τους τελευταίους μήνες σε ένα συνολικό τέλος του πολέμου στη Γάζα. Ωστόσο, απέχουν ακόμη πολύ από μια συμφωνία.
Η πρόταση 20 σημείων του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου ορίζει ότι η Χαμάς θα απελευθερώσει όλους τους ομήρους εντός 72 ωρών, θα παραδώσει την εξουσία σε μια διακρατική αρχή με επικεφαλής τον πρόεδρο των ΗΠΑ και θα αφοπλιστεί. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα αποσύρει σταδιακά τα στρατεύματά του από τη Λωρίδα της Γάζας και θα επιστρέψει περισσότερους από 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Η συμφωνία θα φέρει επίσης αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, τμήματα της οποίας βιώνουν λιμό, και κεφάλαια για την ανοικοδόμηση της περιοχής που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά ισοπεδωθεί. Η Χαμάς συμφώνησε μόνο σε τρία σημεία: την απελευθέρωση όλων των ομήρων, την παράδοση της εξουσίας και την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Η ομάδα δήλωσε ότι το υπόλοιπο μέρος της συμφωνίας θα πρέπει να συζητηθεί μαζί με άλλα παλαιστινιακά κόμματα, καθώς αποτελεί μέρος μιας «συλλογικής εθνικής στάσης».
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η Χαμάς θέλει περαιτέρω διαπραγματεύσεις για τα πιο ακανθώδη σημεία της συμφωνίας Τραμπ, ιδίως το αίτημα για αφοπλισμό, και ένα σταθερό χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση του Ισραήλ.
Πού και πότε θα διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις;
Οι διαπραγματευτές έφθασαν στην Αίγυπτο για να καταλήξουν σε λεπτομέρειες με στόχο να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Οι συνομιλίες ξεκινούν σήμερα και αναμένεται να φέρουν αποτελέσματα μέσα σε λίγες ημέρες, είτε θετικά είτε αρνητικά.
Ο Τραμπ δημοσίευσε μια φωτογραφία ενός χάρτη της Γάζας το βράδυ του Σαββάτου που έδειχνε τη γραμμή στην οποία θα έπρεπε να αποσυρθούν τα ισραηλινά στρατεύματα και είπε ότι εάν η Χαμάς συμφωνούσε, η εκεχειρία θα ξεκινούσε αμέσως. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανυπομονεί να τερματίσει τον πόλεμο καθώς πλησιάζει η επέτειος δύο χρόνων από την έναρξή του και πριν η επιτροπή Νόμπελ ανακοινώσει ποιος θα λάβει το Βραβείο ειρήνης στις 10 Οκτωβρίου, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες έχει γίνει εμμονή του.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι μια συμφωνία για την επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων στην πατρίδα θα συνέβαινε ιδανικά τις επόμενες ημέρες.
Ποια «αγκάθια» παραμένουν;
Η Χαμάς έχει αρνηθεί επανειλημμένα να καταθέσει τα όπλα της σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις. Δεν έχει δώσει καμία πληροφορία για το αν η θέση της έχει αλλάξει σε αυτό το θέμα, ακόμη και αν συμφωνεί κατ’ αρχήν με το σχέδιο του Τραμπ, με επιφυλάξεις. Ο Τραμπ και το Ισραήλ έχουν καταστήσει σαφές ότι υπάρχει μικρό περιθώριο ελιγμών στο ζήτημα του αφοπλισμού και είναι αποφασισμένοι να καθηλώσουν τη Χαμάς με δεσμευτική γλώσσα σε οποιοδήποτε σχέδιο προχωρήσει.
Η Χαμάς δήλωσε επίσης ότι αποδέχεται την παράδοση της εξουσίας στη Γάζα σε μια τεχνοκρατική κυβερνητική δύναμη, όπως ορίζεται από το σχέδιο Τραμπ. Ωστόσο, η οργάνωση διευκρίνισε ότι θα αποδεχτεί ένα παλαιστινιακό τεχνοκρατικό κυβερνητικό όργανο, όχι το διεθνές όργανο που ο Τραμπ έθεσε στο σχέδιό της.
Το Ισραήλ προσπάθησε επίσης να κρατήσει αόριστο το ζήτημα της απόσυρσης των στρατευμάτων του. Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του σχεδίου Τραμπ σε κοινή συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα, ο Νετανιάχου δημοσίευσε ένα βίντεο καθησυχάζοντας τους Ισραηλινούς ότι τα στρατεύματα θα παραμείνουν στο μεγαλύτερο μέρος της Γάζας.
Το βράδυ του Σαββάτου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι τα στρατεύματα θα παραμείνουν στη Γάζα, λέγοντας ότι οι όμηροι θα επιστραφούν, ενώ οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις θα παραμείνουν «βαθιά μέσα στη Λωρίδα».
Η θέση του Νετανιάχου φαίνεται να αντιτίθεται στον όρο του σχεδίου Τραμπ για πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Η Χαμάς θα επιδιώξει διαβεβαιώσεις ότι το Ισραήλ θα αποσυρθεί πλήρως και ότι εάν η ομάδα παραδώσει τα όπλα της, οι ισραηλινές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν ξανά στη Λωρίδα της Γάζας.
Οι διαπραγματευτές θα πρέπει να γεφυρώσουν αυτά τα κενά, λαμβάνοντας σαφή και αυστηρή διατύπωση για τον αφοπλισμό από τη Χαμάς. Θα πρέπει επίσης να αποδείξουν στη Χαμάς ότι το Ισραήλ θα αποσυρθεί πραγματικά από τη Γάζα και ότι θα υπάρξουν διεθνείς εγγυήσεις που θα υποχρεώσουν το Ισραήλ να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας.
Οι διαφορές θα μπορούσαν να διευθετηθούν και οι ΗΠΑ σίγουρα θα πιέσουν τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις έχουν φτάσει κοντά σε συμφωνία προτού καταρρεύσουν ξαφνικά αρκετές φορές τα τελευταία δύο χρόνια, με αποτέλεσμα και τα δύο μέρη να είναι επιφυλακτικά στο να πανηγυρίσουν πριν μπει το μελάνι στη συμφωνία.