Μία σειρά από επιθέσεις δολιοφθοράς σε Ρουμανία και Πολωνία αλλά και οι ηχηρές προειδοποιήσεις από αξιωματούχους στη Δύση ότι η Ρωσία ετοιμάζει επίθεση σε κράτος μέλος του ΝΑΤΟ δημιουργούν ανησυχία για την επόμενη ημέρα. Η Ρωσία κάνει λόγο για «επιθετική ρητορική», την ίδια στιγμή όμως αναπτύσσει υπερόπλα όπως ο πύραυλος Burevestnik
Εντείνονται οι ανησυχίες στην Ευρώπη ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί σε μία χώρα του ΝΑΤΟ έως το 2030, ακόμα και μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Σε νέα συνέντευξη του που προκάλεσε αίσθηση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ξεκινήσει πόλεμο με το ΝΑΤΟ ήδη από το 2029 – ή ακόμα και νωρίτερα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. Ο Πιστόριους, τόνισε πως το προηγούμενο καλοκαίρι ίσως υπήρξε «το τελευταίο ειρηνικό» για την Ευρώπη.
Σε συνέντευξή του στη Frankfurter Allgemeine Zeitung ο Μπόρις Πιστόριους επεσήμανε ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, «δεν κρύβει» τις αυτοκρατορικές του φιλοδοξίες, στις οποίες οι ελευθερίες και η ασφάλεια της Ευρώπης «δεν έχουν καμία αξία».
O Mπόρις Πιστόριους
ΑΡ
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο στρατηγός Ρίτσαρντ Σίρεφ, πρώην αναπληρωτής διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη για το ΝΑΤΟ, προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στις χώρες της Βαλτικής ήδη από το 2027, μια ανησυχία που επανέλαβαν οι αναφορές των μυστικών υπηρεσιών της Δανίας.
Πολωνία: «Eίμαστε σε προπολεμική φάση»
Την ίδια στιγμή ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Βίσλαβ Κούκουλα, προειδοποίησε ότι ένα πρόσφατο κύμα κυβερνοεπιθέσεων και ύποπτων δολιοφθορών στη χώρα του δείχνει ότι η Βαρσοβία βρίσκεται σε «προπολεμική» φάση. Μιλώντας στο Πολωνικό Ραδιόφωνο, υποστήριξε ότι το μοτίβο δραστηριότητας που στοχεύει τις υποδομές της Πολωνίας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας αποσταθεροποίησης της χώρας και αποδυνάμωσης της αποτροπής. Είπε ότι τα περιστατικά αντιπροσωπεύουν «ένα συγκεκριμένο περιβάλλον» που δημιουργείται για να διαμορφώσει το στρατηγικό τοπίο προς όφελος ενός εισβολέα.
Η συνέντευξή του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου της Πολωνίας έγινε εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας στη Βαρσοβία, μετά από μία σειρά από εκρήξεις και ζημιές σε μια σημαντική σιδηροδρομική διαδρομή που συνδέει τη Βαρσοβία και το Λούμπλιν, μία από τις βασικές γραμμές που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά βοήθειας στην Ουκρανία.
To σαμποτάζ σημειώθηκε στη γραμμή Βαρσοβίας-Λούμπλιν, κοντά στο χωριό Μίκα. Στο τρένο επέβαιναν δύο επιβάτες και αρκετά μέλη του προσωπικού, δεν αναφέρθηκαν ωστόσο τραυματισμοί. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χαρακτήρισε τα γεγονότα ως «πρωτοφανή πράξη δολιοφθοράς» και προειδοποίησε ότι οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο σοβαρές.
Ο Τουσκ στο χώρο των επιθέσεων
Ένα δεύτερο περιστατικό θεωρείται επίσης «πολύ πιθανό» να ήταν δολιοφθορά, πρόσθεσε ο υπουργός Εσωτερικών της Πολωνίας, Μάρτσιν Κιρβίνσκι. Οι πιθανότητες ότι οι δράστες της δολιοφθοράς ενεργούν κατόπιν εντολών ξένων υπηρεσιών πληροφοριών είναι υψηλές, ανέφερε η πολωνική κυβέρνηση χωρίς να κατονομάσει συγκεκριμένη χώρα.
Το περιστατικό που διερευνάται σχετίζεται με ένα τρένο στη διαδρομή Σβινούιστσιε προς Ρεσζόφ, το οποίο αναγκάστηκε να σταματήσει το βράδυ της Κυριακής (16/11) περίπου 50 χιλιόμετρα από το Λούμπλιν, αφού υπέστησαν ζημιά τα εναέρια ηλεκτρικά καλώδια που το κινούσαν, είπε ο Κιρβίνσκι.Υπήρχαν 475 επιβάτες στο τρένο, αλλά δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί.
Τα σχόλια του Kούκουλα ακολούθησαν τα σχόλια του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, ο οποίος πρόσφατα προέτρεψε για μια στροφή προς μεταρρυθμίσεις στις προμήθειες σε επίπεδο πολέμου και προειδοποίησε για «επείγουσα ανάγκη» στο διεθνές περιβάλλον ασφάλειας. Ο Kούκουλα δήλωσε ότι η σύγκριση με το 1939 ή το 1981 ήταν εύστοχη και ότι το αποτέλεσμα εξαρτάται από το αν η Πολωνία και οι σύμμαχοί της θα επενδύσουν επαρκώς στην αποτροπή.
Η απάντηση της Ρωσίας
Απαντώντας, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα χαρακτήρισε τις τοποθετήσεις «επιθετική ρητορική» και δήλωσε ότι «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιος είναι ο επιτιθέμενος». Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η Μόσχα δεν έχει καμία πρόθεση να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε επίθεση της συμμαχίας θα αντιμετωπιστεί με πλήρη απάντηση «με όλα τα διαθέσιμα μέσα».
Η Ζαχάροβα είπε ότι τέτοιες δηλώσεις από αξιωματούχους του ΝΑΤΟ γίνονται καθημερινά και τις απέρριψε ως «μια συντονισμένη εκστρατεία για την ψυχολογική προετοιμασία των πληθυσμών τους για σύγκρουση, χρησιμοποιώντας τη Ρωσία ως αποδιοπομπαίο τράγο για εσωτερικά προβλήματα».
«Εάν μια τέτοια τρελή ιδέα -να επιτεθούν στη χώρα μας- προκύψει μεταξύ των στρατηγών του ΝΑΤΟ, δεν θα πρέπει να έχουν καμία αμφιβολία ότι θα απαντήσουμε χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο. Η ρωσική ηγεσία ξεκαθαρίζει τακτικά αυτή τη στάση», προειδοποίησε η Μαρία Ζαχάροβα.
Στη συνέχεια η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών πρόσθεσε: «Από την πλευρά μας, αν και έχουμε κουραστεί να επαναλαμβανόμαστε, θα συνεχίσουμε να το κάνουμε: δεν σχεδιάζουμε να επιτεθούμε σε κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, ήδη εφαρμόζουμε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια εν μέσω της συσσώρευσης της συμμαχίας κοντά στα σύνορά μας».
O γραμματέας Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ πρόσθεσε ότι η Ρωσία πρέπει να διαφυλάξει την ασφάλειά της. «Δεν υπάρχουν υποστηρικτές οποιασδήποτε αντιπαράθεσης με το ΝΑΤΟ στη Ρωσία, αλλά πρέπει να λάβουμε μέτρα που να διασφαλίζουν τα συμφέροντά μας», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου σχολιάζοντας την πρόσφατη δήλωση του Γερμανού υπουργού Άμυνας Μπόρις Πιστόριους ότι ένας πιθανός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ θα μπορούσε να ξεκινήσει πριν από το 2029.
Το πιο ευάλωτο σημείο των χωρών της Βαλτικής
Εν τω μεταξύ, αρκετοί ανεξάρτητοι στρατιωτικοί αναλυτές έχουν υπονοήσει ότι η Μόσχα θα μπορούσε να επιχειρήσει να καταλάβει εδάφη στις χώρες της Βαλτικής ήδη από το επόμενο έτος, με στόχο την ενίσχυση της διαπραγματευτικής της θέσης με τις ΗΠΑ. Προσδιόρισαν τον Διάδρομο Σουβάλκι – μια στενή λωρίδα γης μεταξύ της Λευκορωσίας και του ρωσικού θύλακα Καλίνινγκραντ, που συνδέει την Πολωνία και τη Λιθουανία – ως την περιοχή που διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Θεωρείται ευρέως ως το πιο ευάλωτο σημείο των χωρών της Βαλτικής, καθώς είναι η μόνη χερσαία διαδρομή που συνδέει την περιοχή με την υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη. «[Η Ρωσία θα μπορούσε να πραγματοποιήσει] μια περιορισμένη επιχείρηση με κάποια γρήγορα αποτελέσματα για να θέσει το ΝΑΤΟ σε πολύ δύσκολη θέση και στη συνέχεια να το χρησιμοποιήσει αυτό για να διαπραγματευτεί τους όρους μιας ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία», δήλωσε ο στρατιωτικός αναλυτής Σεργκέι Άουσλεντερ στο Current Time. «Η κατάληψη ενός κομματιού εδάφους του ΝΑΤΟ, όπως ο διάδρομος Σουβάλκι, για παράδειγμα, θα έλυνε επίσης το πρόβλημα της χερσαίας τροφοδοσίας του Καλίνινγκραντ».
Ο διάδρομος Σουβάλκι, μια έκταση γης γύρω από τα σύνορα Λιθουανίας-Πολωνίας, συχνά περιγράφεται ως η αχίλλειος πτέρνα του ΝΑΤΟ. Πριν από αρκετά χρόνια, το Politico τον χαρακτήρισε «το πιο επικίνδυνο μέρος στη Γη». Το ΝΑΤΟ έχει αυξήσει την προσοχή του στην περιοχή και πραγματοποιεί τακτικές ασκήσεις εκεί, αλλά ορισμένοι αναλυτές διατηρούν αμφιβολίες ότι αυτό είναι αρκετό.
«Σήμερα, υπάρχουν περίπου 10.000 στρατιωτικοί του ΝΑΤΟ που σταθμεύουν στις χώρες της Βαλτικής. Αυτό δεν είναι τίποτα, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μια ολοκληρωμένη εισβολή», δήλωσε ο στρατιωτικός αναλυτής Γκριγκόρι Ταμάρ. «Αν μιλάμε για μια «ειδική επιχείρηση», αυτές οι βάσεις θα μπορούσαν απλώς να αποκλειστούν. Σε ένα τέτοιο σενάριο, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιούσαν κάποιο είδος ηρωικής ανατροπής για να υπερασπιστούν οποιονδήποτε εκεί. Στην καλύτερη περίπτωση, θα υπερασπίζονταν τον εαυτό τους».
850.000 Ρώσοι σε Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία
Αρκετοί ειδικοί σημείωσαν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να προηγηθεί οποιασδήποτε επίθεσης με ισχυρισμούς για «προστασία των ρωσόφωνων». Περισσότεροι από 850.000 Ρώσοι ζουν στη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία, κυρίως σε παραμεθόριες περιοχές κοντά στη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Ο Λιθουανός στρατιωτικός εμπειρογνώμονας και απόστρατος Ταγματάρχης Ντάριους Ανταναΐτις υποστήριξε ότι υπό τις τρέχουσες συνθήκες, ένας νέος πόλεμος θα ήταν δύσκολος, καθώς η Βαλτική Θάλασσα έχει ουσιαστικά γίνει «λίμνη του ΝΑΤΟ» από τότε που η Σουηδία και η Φινλανδία προσχώρησαν στη Συμμαχία.
«Για να προσεγγίσουν τις ακτές της Λιθουανίας, δεν θα βασίζονταν στις ναυτικές δυνάμεις του Καλίνινγκραντ, θα χρειάζονταν τον Βαλτικό Στόλο, ο οποίος πρέπει να αποπλεύσει από την Αγία Πετρούπολη. Και για να βγουν από εκεί, πρέπει να εγγυηθούν στον εαυτό τους ένα ασφαλές πέρασμα μέσω του Κόλπου της Φινλανδίας, ο οποίος έχει τη Φινλανδία από τη μία πλευρά και την Εσθονία από την άλλη. Αυτό σημαίνει ότι ο πόλεμος θα έπρεπε να ξεκινήσει εκεί. Για να μας μπλοκάρουν στη Βαλτική, θα έπρεπε να καταλάβουν το νησί Γκότλαντ», είπε ο Ανταναΐτις.
Η επίθεση που προκάλεσε συναγερμό στη Ρουμανία
Μια ρωσική επίθεση προκάλεσε ζημιές σε πλοίο που μετέφερε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), αναγκάζοντας ένα ρουμανικό παραμεθόριο χωριό να εκκενωθεί. Πλάνα από την επίθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν φλόγες να αναδύονται από ένα δεξαμενόπλοιο.
Τα ρουμανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι 50 άτομα και τα ζώα τους εκκενώθηκαν από το χωριό Τούλτσεα, επικαλούμενα το τμήμα έκτακτης ανάγκης της χώρας. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το τμήμα ανέφερε ότι πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση και αποφάσισε να πραγματοποιήσει την εκκένωση για να «εξαλείψει τους πιθανούς κινδύνους και να προστατεύσει τον πληθυσμό». Εκκένωσε επίσης ακόμη δύο τοποθεσίες, το Τσεατάλκιοϊ και το Πλάουρου.
«Επί τόπου, δυνάμεις από τις δομές του υπουργείου Εσωτερικών, μαζί με τις τοπικές και νομαρχιακές αρχές, συνεχίζουν να παρακολουθούν την κατάσταση και να παρεμβαίνουν για να αποτρέψουν ή να διαχειριστούν τυχόν έκτακτες εξελίξεις» ανέφεραν οι ειδικοί.
«Απειλές προς τους γείτονες της Ουκρανίας»
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας προειδοποίησε τους Ευρωπαίους συμμάχους του για τη σημασία της επίθεσης νωρίτερα. Ο Άντριι Σίμπιχα δήλωσε: «Η βίαιη κλιμάκωση των τρομοκρατικών απειλών από τη Ρωσία όχι μόνο κατά της Ουκρανίας αλλά και κατά των γειτόνων μας υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη συλλογικής πίεσης στη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου».
Την ίδια στιγμή ο πρώην υπουργός ασφαλείας των Συντηρητικών της Βρετανίας, Τομ Στίμεχατ, κοινοποιώντας στο διαδίκτυο πλάνα από την επίθεση, προειδοποίησε ότι: «Η Ρωσία επιτίθεται στο ΝΑΤΟ. Ο Πούτιν επεκτείνει τον ουκρανικό πόλεμό του για να μας αποτρέψει από την υπεράσπιση της ευρωπαϊκής ελευθερίας.
«Κάποιοι έχουν ξεκινήσει σοβαρές προετοιμασίες για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Αλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, συμπεριφέρονται σαν να είναι η επιλογή μας και το χρονοδιάγραμμά μας».
Ανησυχία στο ΝΑΤΟ με τον ρωσικό πύραυλο Burevestnik
Η Ρωσία εξάλλου ολοκλήρωσε την ανάπτυξη του πυρηνοκίνητου πυραύλου κρουζ Burevestnik, ενός όπλου που οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική απειλή για την άμυνα του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με ένα απόρρητο έγγραφο της συμμαχίας.
Ο πύραυλος, γνωστός στο ΝΑΤΟ ως SSC-X-9 Skyfall, μπορεί να φτάσει ταχύτητες άνω των 900 χιλιομέτρων την ώρα, είναι εξαιρετικά ευέλικτος και μπορεί να εκτοξευθεί από κινητές πλατφόρμες, σύμφωνα με το έγγραφο του τμήματος πληροφοριών του ΝΑΤΟ που είδε το γερμανικό μέσο Die Welt. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε επιτυχημένες δοκιμές του πυραύλου πριν από τρεις εβδομάδες.
Ο πυρηνικός αντιδραστήρας του δίνει θεωρητικά απεριόριστο βεληνεκές, επιτρέποντάς του να ταξιδεύει δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα χωρίς ανεφοδιασμό, να παραμένει στον αέρα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, να αλλάζει πορεία και να επιτίθεται σε στόχους από οποιαδήποτε κατεύθυνση, σύμφωνα με την αξιολόγηση του ΝΑΤΟ. «Οι υπάρχουσες προκλήσεις θα επιδεινωθούν περαιτέρω από την ακραία εμβέλεια και ευελιξία» του πυραύλου, αναφέρει το έγγραφο του ΝΑΤΟ. Το σύστημα θα μπορούσε να ακολουθήσει μεγάλες, έμμεσες διαδρομές και να αποφύγει τις αεράμυνες του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των νότιων και πολικών περιοχών όπου η επιτήρηση είναι ελάχιστη.
Ένα πλήρως λειτουργικός πύραυλος Burevestnik θα παρουσίαζε σημαντικές δυσκολίες για την Ευρώπη, σύμφωνα με την αξιολόγηση. Εάν η Ρωσία αναπτύξει το σύστημα, το ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσει μια απειλή που είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί σημειώνουν ότι ο πύραυλος κρουζ δεν φτάνει σε υπερηχητικές ταχύτητες και γίνεται πιο ευάλωτος όσο περισσότερο παραμένει στον αέρα.
Οι ειδικοί του ΝΑΤΟ εξετάζουν επίσης έναν νέο κινητό πύραυλο μεσαίου βεληνεκούς από τη Ρωσία, τον SS-X-28 Oreshnik, ο οποίος δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στην Ουκρανία τον Νοέμβριο του 2024. Οι δυτικοί ειδικοί ανησυχούν ιδιαίτερα για το βεληνεκές του έως και 5.500 χιλιόμετρα και την πιθανότητα εξοπλισμού της κεφαλής με διάφορα πυρομαχικά, ανάμεσά τους και πυρηνικά. «Η ικανότητα επίθεσης σε στόχους οπουδήποτε στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με την υψηλή κινητικότητα του εκτοξευτή, εξασφαλίζει υψηλό ποσοστό επιτυχίας. Η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τις αναπτυγμένες κεφαλές θέτει αμυντικές προκλήσεις για το ΝΑΤΟ», αναφέρει το έγγραφο