Η νέα νομοθεσία κλείνει το «παράθυρο» που άφηνε τα θύματα απροστάτευτα αν δεν μπορούσαν να αποδείξουν φυσική αντίσταση. Ειδικοί κάνουν λόγο για «επανάσταση» στην ιταλική κουλτούρα.
Σε μια σπάνια επίδειξη διακομματικής συναίνεσης, η Ιταλία εκσυγχρονίζει τον ποινικό της κώδικα, διευρύνοντας τον ορισμό της σεξουαλικής βίας ώστε να περιλαμβάνει κάθε μη συναινετική πράξη. Η μεταρρύθμιση, η οποία υποστηρίχθηκε τόσο από τον κυβερνητικό συνασπισμό της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι όσο και από την αντιπολίτευση, ψηφίστηκε ομόφωνα στην κάτω βουλή του Κοινοβουλίου.
Κάθε σεξουαλική πράξη χωρίς συναίνεση αποτελεί έγκλημα
Με την τρέχουσα νομοθεσία, ο βιασμός ορίζεται ως πράξη που διαπράττεται με βία, απειλές ή κατάχρηση εξουσίας. Αυτά τα κριτήρια επικρίνονται έντονα, καθώς λειτουργούσαν αποτρεπτικά για τα θύματα, τα οποία φοβούνταν ότι δεν θα γίνουν πιστευτά αν δεν μπορούσαν να αποδείξουν φυσική αντίσταση ή τραυματισμούς.
Η μεταρρύθμιση πλέον μετατοπίζει το επίκεντρο της ποινικής δίωξης από την «αντίσταση του θύματος» στη «συμπεριφορά του δράστη». «Είναι απολύτως σαφές ότι το σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός», δήλωσε η βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Λάουρα Μπολντρίνι, η οποία πρωτοστάτησε στην αλλαγή. «Είχαμε ορισμένες αποφάσεις που ήταν πραγματικά σοκαριστικές επειδή η αρχή της συναίνεσης απουσίαζε από το νομικό μας σύστημα».
Οι υποστηρικτές της αλλαγής επισημαίνουν ότι ο νέος νόμος θα αποτρέψει αποφάσεις όπως εκείνη του 2022, όταν ένας άνδρας αθωώθηκε από κατηγορία βιασμού, καθώς ο δικαστής έκρινε ότι η μη πλήρης απομόνωση του χώρου (μη κλειστή πόρτα) αποτελούσε «πρόσκληση».
Η Καρολίνα Βάρκι, βουλευτής, χαρακτήρισε τον νόμο «ιστορικό βήμα», καθιστώντας σαφές ότι κάθε σεξουαλική πράξη «χωρίς ελεύθερη, ενσυνείδητη και τρέχουσα συναίνεση αποτελεί έγκλημα».
Αυξημένες οι καταγγελίες για σεξουαλική βία
Η νομική αυτή μεταρρύθμιση έρχεται σε μια περίοδο που η Ιταλία κλονίζεται από μια σειρά αποτρόπαιων γυναικοκτονιών και υποθέσεων σεξουαλικής βίας που αφορούν υψηλόβαθμα πρόσωπα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πρόσφατη καταδίκη του Τσίρο Γκρίλο (γιου του ιδρυτή του Κινήματος Πέντε Αστέρων) και η υπόθεση του επιφανούς επιχειρηματία Αλμπέρτο Τζενοβέζε, ο οποίος καταδικάστηκε για σεξουαλική επίθεση και διακίνηση ναρκωτικών.
Παρότι οι καταγγελίες για βιασμό θεωρείται ότι παραμένουν σημαντικά υπο-καταγεγραμμένες, οι επίσημες καταγγελίες για σεξουαλική βία αυξήθηκαν από 4.257 το 2014 σε 6.231 το 2023, σύμφωνα με την Istat.
Η Ατζούρα Ρινάλντι, φεμινίστρια οικονομολόγος, συνέκρινε τη νομική αλλαγή με μια «επανάσταση» σε μια κοινωνία όπου η κατηγοριοποίηση των θυμάτων παραμένει σύνηθες φαινόμενο. «Είναι ένα σημαντικό βήμα για να εισαχθεί η ιδέα της συναίνεσης στην ιταλική κουλτούρα. Στη συνέχεια, πρέπει να περάσει από τον νόμο στην καθημερινότητα των ανθρώπων», δήλωσε.
Ωστόσο, η αλλαγή δεν βρίσκει όλους σύμφωνους. Η συγγραφέας Αλέσια Ντουλμπέκο σημειώνει: «Σε πολλούς δεν αρέσει ιδιαίτερα αυτή η έννοια της συναίνεσης, επειδή φοβούνται ότι θα αφαιρέσει τον ρομαντισμό».
Ο νόμος αναμένεται να εγκριθεί και από τη Γερουσία προτού τεθεί σε ισχύ.
*Με πληροφορίες από Financial Times