Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνει έτοιμος για «έντιμη συνεργασία» με τις ΗΠΑ, αφού έλαβε ένα προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.
Το τελευταίο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία προβλέπει την παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία, την επανένταξη της Ρωσίας στην G8 και την απαγόρευση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με προσχέδια της πρότασης που δημοσιεύθηκαν στα Axios, AFP και Associated Press. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι αναμένει να συζητήσει το σχέδιο με τον Τραμπ «τις επόμενες ημέρες», προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να φέρει μια «αξιοπρεπή ειρήνη» με «σεβασμό για την ανεξαρτησία μας, την κυριαρχία μας».
Η επιφυλακτική αντίδραση της κυβέρνησης της Ουκρανίας έρχεται σε αντίθεση με την οργή για το σχέδιο από ορισμένους Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι το χαρακτήρισαν «παράλογο», «συνθηκολόγηση» και το ουσιαστικό τέλος της ύπαρξής της ως ανεξάρτητης χώρας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι
AP
Το σχέδιο φαίνεται να επαναλαμβάνει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Μόσχας και να παραβιάζει πολυάριθμες ουκρανικές «κόκκινες γραμμές» και θα απαιτούσε μια στροφή από τον Ζελένσκι, ο οποίος έχει δηλώσει ότι η παραχώρηση εδαφών θα ήταν απαράδεκτη. Πιθανότατα θα θεωρούνταν επίσης απαράδεκτο από τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας, οι οποίοι επιμένουν εδώ και καιρό ότι θα πρέπει να τους δοθεί ένας ρόλος στις ειρηνευτικές συνομιλίες, δεδομένων των ευρύτερων επιπτώσεων της διευθέτησης για την ασφάλεια της ηπείρου, ιδίως στην ανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο φέρεται να συντάχθηκε από Ρώσους και Αμερικανούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας, Κίριλ Ντμίτριεφ, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε προηγούμενες συνομιλίες για την Ουκρανία και είναι γνωστό ότι βρίσκεται σε επαφή με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ.
Την Πέμπτη, η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ο πρόεδρος υποστηρίζει αυτό το σχέδιο. Είναι ένα καλό σχέδιο τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Ουκρανία».
Ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mάρκο Ρούμπιο εργάζονταν «σιωπηλά» πάνω στο σχέδιο τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία για περίπου ένα μήνα, δήλωσε η Λίβιτ. Απέρριψε τις ανησυχίες ότι το σχέδιο απηχεί πολλές από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Μόσχας.
Τι περιλαμβάνει, λοιπόν, το σχέδιο των 28 σημείων;
Εδάφη
Η Ουκρανία θα παραχωρούσε την περιοχή του Ντονμπάς στη Ρωσία, σύμφωνα με το προσχέδιο που έχουν δει πολλά μέσα ενημέρωσης, κάτι που αντιστοιχεί στις προηγούμενες απαιτήσεις της Μόσχας. «Η Κριμαία, το Λουγκάνσκ και το Ντόνετσκ θα αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά, μεταξύ άλλων και από τις ΗΠΑ», αναφέρει το σχέδιο. Το Κίεβο εξακολουθεί να κατέχει εν μέρει το Λουγκάνσκ και το Ντόνετσκ, τα οποία μαζί αποτελούν τη βιομηχανική ζώνη του Ντονμπάς στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Η Κριμαία προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014.
Γράφημα Guardian. Πηγή: Ινστιτούτο Μελέτης Πολέμου (ΙSW) *Περιοχές στις οποίες σύμφωνα με το ISW οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επιχειρήσει ή εξαπολύσει επιθέσεις , αλλά δεν τις ελέγχουν (20 Σεπτεμβρίου)
Οι περιοχές από τις οποίες η Ουκρανία έχει αποσυρθεί στο Ντόνετσκ θα θεωρούνται αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στην οποία οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν, σύμφωνα με το σχέδιο. Οι νότιες περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια – τις οποίες η Ρωσία ψευδώς ισχυρίζεται ότι έχει προσαρτήσει – θα «παγώσουν κατά μήκος της γραμμής επαφής», ανέφερε. Το σχέδιο για το Ντονμπάς, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια αντιστοιχεί στις προηγούμενες απαιτήσεις της Μόσχας.
Το πυρηνικό εργοστάσιο Ζαπορίζια της Ουκρανίας, το οποίο κατέχεται από ρωσικές δυνάμεις από τον Μάρτιο του 2022, θα εποπτεύεται από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και η ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγει θα μοιράζεται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σύμφωνα με πληροφορίες του σχεδίου.
Ασφάλεια
Το σχέδιο που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ προβλέπει τη μείωση του στρατού της Ουκρανίας σε 600.000 άτομα, σύμφωνα με το προσχέδιο που έχουν δει πολλά μέσα ενημέρωσης, μια μείωση εκατοντάδων χιλιάδων σε σύγκριση με το τρέχον μέγεθός του.
Το ΝΑΤΟ θα συμφωνούσε να μην αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία – διαψεύδοντας τις ελπίδες του Κιέβου για μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη – και η χώρα θα απαγορευόταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτό συμφωνεί με προηγούμενες ρωσικές απαιτήσεις που έχουν δημοσιοποιηθεί και αντιβαίνει στις προηγούμενες απαιτήσεις της Ουκρανίας. Η Ουκρανία θα λάβει «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας», αναφέρει το σχέδιο χωρίς να διευκρινίζει. Ωστόσο, ευρωπαϊκά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στη γειτονική Πολωνία.
Διπλωματία
Σύμφωνα με την προτεινόμενη συμφωνία, η Ρωσία θα «επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία» μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια αυστηρών κυρώσεων και θα της επιτραπεί να επιστρέψει στην G8. «Αναμένεται ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω», αναφέρει το έγγραφο, σύμφωνα με πολλά μέσα ενημέρωσης.
O Στιβ Γουίτκοφ
ΑP
Αλλά όλες οι κυρώσεις θα ανακάμψουν εάν η Ρωσία εισβάλει ξανά στην Ουκρανία – «εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση». Επιπλέον, 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, ενώ άλλα θα επενδυθούν σε ένα ξεχωριστό επενδυτικό ταμείο ΗΠΑ-Ρωσίας «με στόχο την ενίσχυση των σχέσεων και την αύξηση των κοινών συμφερόντων, ώστε να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για μη επιστροφή στη σύγκρουση».
Το σχέδιο ορίζει ότι η Ουκρανία θα πραγματοποιήσει εκλογές εντός 100 ημερών και τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία θα εφαρμόσουν «εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο την προώθηση της κατανόησης και της ανοχής των διαφορετικών πολιτισμών και την εξάλειψη του ρατσισμού και των προκαταλήψεων».