Ο Μαύρος Θάνατος σάρωσε την Ευρώπη το 1348-49, σκοτώνοντας έως και τον μισό πληθυσμό ολόκληρης της ηπείρου
Μια ηφαιστειακή έκρηξη γύρω στο έτος 1345 ενδέχεται να πυροδότησε μια αλυσιδωτή αντίδραση που εξαπέλυσε την πιο θανατηφόρα πανδημία της Ευρώπης, τον Μαύρο Θάνατο ή Μαύρη Πανώλη, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Eρευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και το Ινστιτούτο Leibniz για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Ανατολικής Ευρώπης, στη Λειψία ανέλυσαν στοιχεία που διατηρούνται σε δακτυλίους δέντρων από οκτώ περιοχές της Ευρώπης καθώς και εκτιμήσεις των επιπέδων θείου που προέρχονται από πυρήνες πάγου στην Ανταρκτική και τη Γροιλανδία και γραπτές αναφορές της εποχής. Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι μια ηφαιστειακή έκρηξη, σε άγνωστη τοποθεσία στις τροπικές περιοχές, προκάλεσε ένα κλιματικό «σοκ» και οδήγησε σε μια σειρά γεγονότων που έφεραν την ασθένεια στη μεσαιωνική Ευρώπη, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, η στάχτη και τα αέρια μιας ηφαιστειακής έκρηξης ή πιθανώς μιας ακολουθίας ηφαιστειακών εκρήξεων γύρω στο 1345 μ.Χ προκάλεσαν ακραίες πτώσεις της θερμοκρασίας και οδήγησαν σε κακές σοδειές στην Νότια Ευρώπη. Έτσι, για να αποφύγουν τον λιμό, οι ιταλικές πόλεις-κράτη αναγκάστηκαν να εισάγουν σιτηρά από περιοχές γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα – φέρνοντας στην Ευρώπη και ψύλλους, οι οποίοι ενδέχεται να περιείχαν το βακτήριο της Μαύρης Πανώλης Yersinia pestis.
«Για περισσότερο από έναν αιώνα, αυτές οι ισχυρές ιταλικές πόλεις-κράτη είχαν δημιουργήσει εμπορικές οδούς μεγάλων αποστάσεων σε όλη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, επιτρέποντάς τους να ενεργοποιήσουν ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό σύστημα για την πρόληψη της πείνας», είπε ο Dr. Martin Bauch, ιστορικός μεσαιωνικού κλίματος και επιδημιολογίας από το GWZO. «Αλλά τελικά, αυτές [οι οδοί] οδήγησαν εν αγνοία τους σε μια πολύ μεγαλύτερη καταστροφή».
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η ανθεκτικότητα σε μελλοντικές πανδημίες απαιτεί ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση ενός ευρέος φάσματος απειλών για την υγεία. Οι σύγχρονες αξιολογήσεις κινδύνου θα πρέπει να ενσωματώσουν γνώσεις από ιστορικά παραδείγματα των αλληλεπιδράσεων μεταξύ κλίματος, ασθενειών και κοινωνίας.
Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Communications Earth & Environment.
Η φονικότερη πανδημία της Ευρώπης
Ο Μαύρος Θάνατος σάρωσε την Ευρώπη το 1348-49, σκοτώνοντας έως και τον μισό πληθυσμό ολόκληρης της ηπείρου.
Η ασθένεια προκλήθηκε από ένα βακτήριο γνωστό ως Yersinia pestis που μεταδίδεται από τρωκτικά, όπως οι αρουραίοι, και οι ψύλλοι.
Πιστεύεται ότι η πανδημία ξεκίνησε στην Κεντρική Ασία, και μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο μέσω του εμπορίου.
Ωστόσο, η ακριβής ακολουθία γεγονότων που έφερε την ασθένεια στην Ευρώπη δεν είναι ακόμη γνωστή και μελετάται ακόμη και σήμερα εξονυχιστικά από πολλούς μελετητές.