Η Γενική Συνέλευση των Εισαγγελέων έθεσε επί τάπητος την κρίση εμπιστοσύνης και τη στοχοποίηση, με τον Υπουργό Γ. Φλωρίδη να ζητά να αφεθεί ο θεσμός ανεπηρέαστος να κάνει τη δουλειά του.
Η αμφισβήτηση, η απαξίωση και η έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στη Δικαιοσύνη βρέθηκαν στο επίκεντρο των εργασιών της ετήσιας γενικής συνέλευσης της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, σε μια συγκυρία όπου η δημόσια συζήτηση γύρω από μεγάλες ποινικές υποθέσεις αποκτά ολοένα και πιο συγκρουσιακά χαρακτηριστικά.
Κατά τον χαιρετισμό του, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης μίλησε ανοιχτά για μια κρίση στη Δικαιοσύνη που, όπως είπε, «έχει ξεφύγει» τα τελευταία χρόνια. Επισήμανε ότι πολιτικές δυνάμεις επιχειρούν να μεταφέρουν τις δικές τους παθογένειες και αδυναμίες στον χώρο της Δικαιοσύνης, καλλιεργώντας ένα κλίμα τοξικότητας και συστηματικής υπονόμευσης του κύρους της.
Ο κ. Φλωρίδης τόνισε ότι, αντί το πολιτικό σύστημα να προβεί σε ουσιαστική αυτοκριτική, συχνά επιλέγει να στοχοποιεί τη Δικαιοσύνη, φτάνοντας ακόμη και σε απόπειρες απαξίωσης και υποταγής της. Όπως προειδοποίησε, η γενικευμένη απαξίωση της Δικαιοσύνης από πολιτικούς παράγοντες δεν πλήττει μόνο έναν θεσμό, αλλά συνιστά ευθεία απειλή για τη Δημοκρατία. «Η Δικαιοσύνη πρέπει να αφεθεί ανεπηρέαστη να κάνει τη δουλειά της», σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι επί δεκαετίες επιτελεί τον ρόλο της υπό δύσκολες συνθήκες.
Απαντώντας σε παρέμβαση του προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων, ο υπουργός αναγνώρισε ότι η αναλογία εισαγγελέων σε σχέση με τον πληθυσμό δεν είναι ικανοποιητική, σε αντίθεση με την αναλογία των δικαστών, η οποία κρίνεται θετική. Παραδέχθηκε ότι το πρόβλημα δεν εντοπίστηκε έγκαιρα και δεσμεύθηκε ότι θα γίνουν αποδεκτές οι προτάσεις της Ένωσης, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική λύση.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, Ευάγγελος Μπακέλας, περιέγραψε με ιδιαίτερα αιχμηρούς τόνους το κλίμα στοχοποίησης και αμφισβήτησης που, όπως ανέφερε, βιώνουν καθημερινά εισαγγελείς και δικαστές. Υπογράμμισε ότι οι επιθέσεις αυτές δεν στρέφονται μόνο κατά συγκεκριμένων προσώπων, αλλά πλήττουν την ίδια τη θεσμική υπόσταση της Δικαιοσύνης και, κατ’ επέκταση, τη δημοκρατική τάξη.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, καταγράφονται ευθείες και συχνά οργανωμένες επιθέσεις κατά της Δικαιοσύνης και συγκεκριμένων λειτουργών της, οι οποίοι στοχοποιούνται από διαδίκους, συνηγόρους, θεσμικούς φορείς, αλλά και πολιτικά ή μη πρόσωπα, μέσω δημόσιων απαξιωτικών δηλώσεων και ισχυρισμών που αμφισβητούν νόμιμες και επιβεβλημένες υπηρεσιακές ενέργειες.
Σύμφωνα με τον κ. Μπακέλα, οι επιθέσεις αυτές βασίζονται είτε σε ηθελημένη παραγνώριση είτε σε μη συγγνωστή άγνοια του νόμου, της δομής των εισαγγελικών αρχών και του τρόπου λειτουργίας τους, με αποκλειστικό στόχο τη δημιουργία εντυπώσεων και τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στο παράδοξο φαινόμενο κατά το οποίο, στην ίδια υπόθεση, καταγγέλλεται αρχικά ανύπαρκτη παρέμβαση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης και, στη συνέχεια, όταν σχετικά αιτήματα δεν ικανοποιούνται —καθώς τέτοια παρέμβαση δεν νοείται— να καταγγέλλεται με ακόμη μεγαλύτερη ένταση η μη παρέμβαση. Στο ίδιο πλαίσιο εντάχθηκε και η κριτική που ασκήθηκε για την ταχεία επεξεργασία δικογραφίας στην υπόθεση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, παρότι αυτή ήταν αποτέλεσμα πολύμηνης και ενδελεχούς αξιολόγησης του αποδεικτικού υλικού.
Ο πρόεδρος της Ένωσης σημείωσε ότι για πρώτη φορά η ταχύτητα στην απονομή της Δικαιοσύνης αντιμετωπίστηκε αρνητικά, γεγονός που προκαλεί εύλογη έκπληξη και γεννά ερωτήματα ως προς τις πραγματικές επιδιώξεις ορισμένων αντιδρώντων. Τόνισε, πάντως, ότι η στοχοποίηση των λειτουργών της Δικαιοσύνης δεν πρόκειται να οδηγήσει σε εκφοβισμό ή αποθάρρυνσή τους κατά τη νόμιμη άσκηση των καθηκόντων τους.
Τηλεοπτικές «δίκες» και επικοινωνιακή πίεση
Σε άλλο σημείο της παρέμβασής του, ο κ. Μπακέλας αναφέρθηκε εκτενώς στο φαινόμενο της υποκατάστασης της ποινικής διαδικασίας από τις λεγόμενες «τηλεοπτικές δίκες». Όπως ανέφερε, σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται συντονισμένη προσπάθεια δημιουργίας υπερβολικής δημοσιότητας και κοινωνικής συμπαράταξης υπέρ συγκεκριμένων διαδίκων, με τη συνδρομή μέσων μαζικής ενημέρωσης και την επιλεκτική παρουσίαση στοιχείων της δικογραφίας.
Κατήγγειλε πρακτικές που παραβιάζουν το τεκμήριο αθωότητας και τη μυστικότητα της διαδικασίας, ακόμη και με έμμεση ή άμεση αποκάλυψη στοιχείων ταυτότητας θυμάτων και κατηγορουμένων, ακόμη και ανηλίκων. Όπως επισήμανε, πρόκειται για καταχρηστικές συμπεριφορές που ματαιώνουν τον σκοπό της ποινικής δίκης, ο οποίος δεν είναι άλλος από την έκδοση ορθών και δίκαιων αποφάσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Κλείνοντας, ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων ξεκαθάρισε ότι «πορίσματα» τα οποία εκδίδονται με τη συνεχή και απαράδεκτη συμμετοχή διαδίκων και συνηγόρων, καθώς και με επιλεκτική παρουσίαση στοιχείων της δικογραφίας, δεν έχουν καμία θέση στην ποινική διαδικασία και δεν επηρεάζουν στο ελάχιστο τη διαμόρφωση της κρίσης των εισαγγελικών λειτουργών.