Τα e-shop ξαναγράφουν τον χάρτη της ελληνικής περιφέρειας
Τριπλάσια αύξηση του τζίρου τους καταγράφουν τα ηλεκτρονικά καταστήματα, με αποτέλεσμα τη ραγδαία άνοδο τόσο των παραγγελιών όσο και της συνολικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων. Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν άλλαξε μόνο τον τρόπο αγορών των καταναλωτών, αλλά επανακαθόρισε και τη φύση των καταστημάτων, ιδιαίτερα στην ελληνική περιφέρεια.
Όπως προκύπτει από έρευνα της Καθημερινής, το e-shop λειτούργησε ως «σωσίβιο» για καταστήματα σε νησιά και επαρχιακές πόλεις, μετατρέποντάς τα από εποχικές επιχειρήσεις σε καταστήματα που λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Πλέον, πολλές από αυτές απασχολούν μόνιμο προσωπικό αποκλειστικά για τη διαχείριση των ηλεκτρονικών παραγγελιών.
Η αύξηση των παραγγελιών δημιούργησε νέες ανάγκες – από θέσεις εργασίας σε αποθήκες και επενδύσεις σε μηχανήματα οργάνωσης παραγγελιών, μέχρι εξοπλισμό για χειροποίητα προϊόντα – διαμορφώνοντας έτσι, μια νέα επιχειρηματική πραγματικότητα. Όπως επισημαίνει η Ειρήνη Κωνσταντίνου, ιδιοκτήτρια του καταστήματος ειδών δώρων «Λασία» στην Άνδρο, η προσαρμοστικότητα αποτελεί το «κλειδί» αυτής της μετάβασης: μια διαδικασία που, αν και συχνά φαντάζει απαιτητική, στην πράξη συνιστά εξέλιξη και ουσιαστική ένταξη των μικρών επιχειρήσεων στην ενεργή αγορά.
Η δύναμη της Skroutz
Σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη διαδραματίζει η αυξημένη αναγνωρισιμότητα της πλατφόρμας Skroutz, η οποία λειτουργεί ως εργαλείο συνεργασίας για καταστήματα εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων. Σύμφωνα με την έρευνα, 2.300 συνεργαζόμενα καταστήματα βρίσκονται εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων 1.770 στην ηπειρωτική Ελλάδα και 530 στα νησιά.
Η ποσοστιαία αύξηση των συνεργαζόμενων καταστημάτων αγγίζει το 164% από το 2020 μέχρι σήμερα, ενώ ο τζίρος τους το 2024 καταγράφει άνοδο περίπου 70% σε σύγκριση με το 2023.
Παραγγελίες χωρίς γεωγραφικά όρια
Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις επιτρέπουν τη βιωσιμότητα καταστημάτων που δεν βρίσκονται καν σε κεντρικές πόλεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επιχείρηση «Πανηλεκτρική Σαραγάς», η οποία εδρεύει στην Αγία Παρασκευή Λέσβου (κωμόπολη του νησιού) και αποστέλλει παραγγελίες ακόμη και στη Ρουμανία. Αντίστοιχα, επιχείρηση εσωρούχων στην Έδεσσα στέλνει πιτζάμες και εσώρουχα μέχρι και το Καστελλόριζο μέσω της πλατφόρμας.
Σύμφωνα με στοιχεία της μεγαλύτερης ελληνικής πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου, το 94% των παραγγελιών από καταστήματα της περιφέρειας παραδίδεται σε διαφορετικές γεωγραφικές ενότητες, ενώ σχεδόν 1 στις 10 παραγγελίες εξυπηρετεί καταναλωτές εκτός της περιφέρειας της επιχείρησης, ποσοστό που παραμένει σταθερό τα τελευταία πέντε χρόνια.
Σταθερός τζίρος και νέες θέσεις εργασίας
Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου επιτρέπει σε πολλούς ιδιοκτήτες να παραμείνουν στον τόπο τους, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους και δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. Η εμπειρία της κ. Ειρήνης Κωνσταντίνου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δυναμικής, καθώς, όπως έχει επισημάνει, χωρίς την ανάπτυξη του e-shop θα είχε αναγκαστεί να αναζητήσει επαγγελματική διέξοδο στο εξωτερικό.
Από τα capital controls στην εκτόξευση της πανδημίας
Οι πωλήσεις χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς ευνοήθηκαν αρχικά το 2015, με την επιβολή των capital controls, και απογειώθηκαν το 2020 κατά την περίοδο της πανδημίας. Εκείνη την περίοδο, για πολλούς ιδιοκτήτες καταστημάτων, το ενδεχόμενο κλεισίματος της επιχείρησης φάνταζε ως η αναπόφευκτη εξέλιξη, με το e-shop να λειτουργεί ως διέξοδος επιβίωσης. Όπως αναφέρει η κ. Κωνσταντίνου, το ηλεκτρονικό κατάστημα αποτέλεσε βασικό μοχλό ανάπτυξης της επιχείρησής της.
Η επόμενη «πίστα» του ηλεκτρονικού εμπορίου
Στην περίπτωση της επιχείρησης της κ. Ειρήνης Κωνσταντίνου, η δυναμική του ηλεκτρονικού καταστήματος αξιοποιήθηκε πλήρως, οδηγώντας σε σημαντική ανάπτυξη της δραστηριότητας. Ωστόσο, η δημιουργία και η διαχείριση ενός e-shop δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. Απαιτεί οργάνωση, αξιοπιστία στις αποστολές και συστηματική διαχείριση πληρωμών, αποθεμάτων και συσκευασίας. «Στην αρχή ίσως τρομάξεις, αλλά μετά βλέπεις τι δουλεύει και τι χρειάζεσαι», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η εμπειρία αυτή αντανακλά μια ευρύτερη τάση που αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 69,2% του πληθυσμού άνω των 16 ετών πραγματοποίησε τουλάχιστον μία αγορά μέσω e-shop το 2024, ποσοστό αυξημένο από το 62,8% το 2023 και σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με το 29,5% του 2014. Παράλληλα, βάσει στοιχείων της Eurostat, το 23,48% των επιχειρήσεων πραγματοποιεί πλέον ηλεκτρονικές πωλήσεις που αντιστοιχούν σε πάνω από το 1% του τζίρου τους, από μόλις 6,27% πριν από μία δεκαετία.
«Οι ανάγκες εμφανίζονται όλες μαζί και πρέπει να είσαι σε εγρήγορση, από την εκπαίδευση του προσωπικού μέχρι την αγορά του κατάλληλου εξοπλισμού», εξηγεί η κ. Κωνσταντίνου. «Είναι σαν να παίζεις ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι: μόλις τελειώσεις μία πίστα, περνάς στην επόμενη». Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων με έως 10 εργαζομένους από ηλεκτρονικές παραγγελίες ανήλθε στα 31,4 δισ. ευρώ το 2024, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν περαιτέρω αύξηση το 2025.