Αξιωματούχοι της ασφάλειας ανέφεραν ότι υπήρξε σκόπιμη στοχοποίηση σημαντικών προσώπων της Euroclear, του αποθετηρίου τίτλων που κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, καθώς και ηγετών της χώρας
Για εκστρατεία εκφοβισμού κατά Βέλγων πολιτικών και ανωτάτων στελεχών του χρηματοπιστωτικού τομέα, που οργανώθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας με στόχο να πείσουν τη χώρα να «μπλοκάρει» τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων («frozen assets») αξίας 185 δισ. ευρώ για την Ουκρανία, κάνει λόγο ο Guardian με δημοσίευμά του την Τετάρτη (17/12), το οποίο επικαλείται τις ευρωπαϊκές μυστικές υπηρεσίες.
Αξιωματούχοι της ασφάλειας ανέφεραν στον Guardian ότι υπήρξε σκόπιμη στοχοποίηση σημαντικών προσώπων της Euroclear, του αποθετηρίου τίτλων που κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, καθώς και ηγετών της χώρας.
Οι ηγέτες της ΕΕ που θα συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη (18/12), θα συζητήσουν αν θα εγκρίνουν τη χορήγηση των επειγόντως αναγκαίων κεφαλαίων στην Ουκρανία, τα οποία θα εξασφαλιστούν με την εγγύηση περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας και είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των πολεμικών προσπαθειών του Κιέβου κατά τη διάρκεια των ετών 2026 και 2027.
Οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι πίσω από την εκστρατεία εκφοβισμού βρίσκεται η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GRU. «Σίγουρα έχουν εμπλακεί σε τακτικές εκφοβισμού», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η συντριπτική πλειοψηφία των assets στο Βέλγιο
Το Βέλγιο βρίσκεται στο επίκεντρο καθώς 185 δισ. ευρώ από τα συνολικά 210 δισ. ευρώ των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, που έχουν δεσμευτεί από την ΕΕ από την αρχή της πλήρους εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, φυλάσσονται στην έδρα της Euroclear στις Βρυξέλλες.
Την Πέμπτη και την Παρασκευή, οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για να δουν αν θα καταλήξουν σε συμφωνία για ένα αρχικό δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ, το οποίο θα εξασφαλιστεί με τα ρωσικά frozen assets. Το Βέλγιο έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα του σχεδίου και δηλώνει ότι θα συμφωνήσει μόνο αν έχει εγγυήσεις ότι η Euroclear θα αποζημιωθεί πλήρως σε περίπτωση που η Ρωσία κερδίσει τη δικαστική διαμάχη για τα χρήματά της.
Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει δημοσίως ότι η χρήση των περιουσιακών στοιχείων θα ισοδυναμούσε με κλοπή και η κεντρική τράπεζά της ανέφερε ότι ζητά αποζημίωση ύψους 230 δισ. δολαρίων από την Euroclear σε υπόθεση που έχει ασκηθεί στα δικαστήρια της χώρας. Ωστόσο, είναι κατανοητό ότι η εκστρατεία εκφοβισμού έχει επικεντρωθεί σε βασικά πρόσωπα.
Απειλές έχουν απευθυνθεί κατά της Valérie Urbain, διευθύνουσας συμβούλου της Euroclear, και άλλων ανώτερων στελεχών του ομίλου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Η Euroclear αρνήθηκε να σχολιάσει: «Οποιαδήποτε πιθανή απειλή αντιμετωπίζεται διερευνάται σε βάθος, συχνά με την υποστήριξη των αρχών, ανάλογα με την περίπτωση».
Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα από την EUobserver αναφέρθηκε σε απειλές που δέχτηκε η Urbain το 2024 και το 2025 και στο γεγονός ότι ζήτησε προστασία από τη βελγική αστυνομία. Το αίτημά της δεν έγινε δεκτό και, σύμφωνα με την έκθεση, η ίδια και άλλα στελέχη της εταιρείας προσέλαβαν πρώτα μια βελγική και στη συνέχεια μια γαλλική εταιρεία ασφαλείας για να τους παρέχει σωματοφύλακες.
Σε μια συνέντευξη που έδωσε η Urbain στη Le Monde τον Νοέμβριο, αναφέρθηκε ότι συνοδεύεται από σωματοφύλακα για περισσότερο από ένα χρόνο, αν και η ίδια δεν έκανε καμία άμεση αναφορά στην ασφάλειά της.
«Το Βέλγιο και εγώ προσωπικά θα νιώσουμε τις συνέπειες για πάντα»
Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, δήλωσε σε συνέντευξη στην εφημερίδα La Libre: «Και ποιος πιστεύει ότι ο Πούτιν θα δεχτεί ήρεμα την κατάσχεση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων; Η Μόσχα μας έχει ενημερώσει ότι σε περίπτωση κατάσχεσης, το Βέλγιο και εγώ προσωπικά θα νιώσουμε τις συνέπειες για πάντα».
Όταν κλήθηκε να εξηγήσει αυτά τες δηλώσεις νωρίτερα αυτό το μήνα, το γραφείο του πρωθυπουργού παρέπεμψε σε προηγούμενες δηλώσεις του Μπαρτ Ντε Βέβερ περιγράφοντας τους νομικούς και οικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι δυτικές εταιρείες.
Σε συνέντευξη Τύπου τον Οκτώβριο, ο Μπαρτ Ντε Βέβερ είχε δηλώσει: «Η Μόσχα μας έχει πει ότι αν αγγίξουμε τα χρήματα, θα νιώσουμε τις συνέπειες για πάντα», και συνέχισε μιλώντας τα ρωσικά αντίμετρα, όπως η κατάσχεση των δυτικών χρημάτων που έχουν δεσμευτεί σε ρωσικές τράπεζες, η κατάσχεση δυτικών εταιρειών και παρόμοιες αποφάσεις από δικαιοδοσίες φιλικές προς τη Μόσχα.
Εκπρόσωπος αρνήθηκε την Τετάρτη να σχολιάσει τις απειλές κατά υπουργών της βελγικής κυβέρνησης ή της επικεφαλής της Euroclear, επικαλούμενος λόγους ασφαλείας.
Ο εκπρόσωπος του υπουργού Εξωτερικών του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, ο οποίος είναι επίσης αναπληρωτής πρωθυπουργός και έχει συμμετάσχει στις συνομιλίες για το δάνειο αποζημίωσης, δήλωσε ότι δεν έχουν καμία πληροφορία σχετικά με απειλές εναντίον του.
Βρετανία: 2,5 δισ. λίρες από τον Αμπράμοβιτς ζήτησε ο Στάρμερ
Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο πιστεύεται ότι κατέχει 27 δισ. ευρώ από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, υποστηρίζει την κίνηση να χρησιμοποιηθούν τα δεσμευμένα κεφάλαια για την Ουκρανία. Το Βέλγιο επιμένει επίσης ότι άλλες χώρες που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, η αξία των οποίων εκτιμάται σε 290 δισ. ευρώ παγκοσμίως, πρέπει να λάβουν παρόμοια μέτρα για να δείξουν αλληλεγγύη και να μειώσουν τον νομικό κίνδυνο.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, ζήτησε από τον επιχειρηματία Ρομάν Αμπράμοβιτς να αποδεσμεύσει εντός 90 ημερών τα έσοδα ύψους 2,5 δισ. λιρών από την πώληση της ποδοσφαιρικής ομάδας Chelsea το 2022, αλλιώς θα βρεθεί αντιμέτωπος με νομικές κυρώσεις. Η Βρετανία επιθυμεί να διατεθούν όλα τα χρήματα στα θύματα του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά ο δισεκατομμυριούχος δήλωσε ότι επιθυμεί να ωφεληθούν και τα θύματα στη Ρωσία.
Κίεβο: Ανάγκη 50 δισ. δολαρίων για το 2026
Ουκρανοί αξιωματούχοι και αναλυτές αναγνωρίζουν ότι το δάνειο της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των πολεμικών προσπαθειών της χώρας τα επόμενα δύο χρόνια. Η Ναταλία Σαπόβαλ, επικεφαλής του Ινστιτούτου KSE, ενός οικονομικού think tank με έδρα το Κίεβο, δήλωσε ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί 50 δισ. δολάρια σε εξωτερική χρηματοδότηση το 2026, αλλά μόνο το ήμισυ αυτού του ποσού έχει ήδη δεσμευτεί.
Η οικονομολόγος χαρακτήρισε την ανάγκη για νέα διεθνή χρηματοδότηση ως «απολύτως κρίσιμη». Συγκεκριμένα, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας χρειάζεται προβλέψιμες ροές μετρητών για να εξασφαλίσει ότι θα μπορέσει να αγοράσει όπλα στις απαιτούμενες τιμές, ώστε η βιομηχανία όπλων της να μπορεί να πραγματοποιήσει επενδύσεις για το μέλλον.
Αν και η Ουκρανία θα μπορούσε να περάσει το πρώτο τρίμηνο του έτους χωρίς την πρόσθετη στήριξη της ΕΕ, «μεγάλα προβλήματα θα προκύψουν από το δεύτερο τρίμηνο και ακόμη περισσότερα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους», με το Κίεβο να αναγκάζεται πιθανώς να μειώσει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς και να κάνει δύσκολες μειώσεις στις κοινωνικές δαπάνες.
Οι ουκρανικές αρχές ελπίζουν ότι μια συμφωνία χρηματοδότησης από την ΕΕ θα μπορούσε να ασκήσει μεσοπρόθεσμη οικονομική πίεση στη Ρωσία. Το επόμενο έτος, το 38% του κρατικού προϋπολογισμού της Ρωσίας θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση του στρατού της, ενώ σύμφωνα με την Σαπόβαλ, το τρέχον έτος αναμένεται να κλείσει με δημοσιονομικό έλλειμμα περίπου 70 δισ. δολαρίων.