Η προσφορά είναι η πιο κοντινή που έχει φτάσει ποτέ ο Ζελένσκι στην προσπάθεια επίλυσης των εδαφικών διαφορών
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προχώρησε σε μια δήλωση που εκλαμβάνεται ως «άνοιγμα» στο πεδίο των διαπραγματεύσεων, δηλώνοντας ενώπιον δημοσιογράφων ότι είναι έτοιμος να αποσύρει ουκρανικές δυνάμεις από περιοχές της ανατολικής περιφέρειας του Ντονέτσκ που εξακολουθούν να ελέγχονται από το Κίεβο και να τις μετατρέψει σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, στο πλαίσιο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Μόσχα. Τη σχετική πληροφορία μεταδίδει η New York Times.
Πρόκειται για την πιο σαφή κίνηση συμβιβασμού που έχει κάνει μέχρι σήμερα ο Ζελένσκι σε μια προσπάθεια να ξεμπλοκάρουν οι εδαφικές διαφορές, οι οποίες εξακολουθούν να υπονομεύουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Η δήλωση αντανακλά τη διάθεση του Ουκρανού προέδρου να αναζητήσει λύσεις μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, το άνοιγμα αυτό συνοδεύεται από σαφείς προϋποθέσεις: η αποστρατιωτικοποίηση από ουκρανικής πλευράς μπορεί να προχωρήσει μόνο εφόσον υπάρξει αντίστοιχη αποχώρηση ρωσικών δυνάμεων από ισοδύναμη περιοχή.
Από τη ρωσική πλευρά, προς το παρόν, επικρατεί απόλυτη σιωπή. Το Κρεμλίνο, που έχει δείξει μέχρι σήμερα απροθυμία να υποχωρήσει έστω και ελάχιστα από τα εδάφη που έχει καταλάβει τα τελευταία τέσσερα χρόνια, εμφανίζεται αποφασισμένο να μην αποδεχθεί τίποτε λιγότερο από τον πλήρη έλεγχο της περιοχής.
Η πρόταση για αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη εντάσσεται σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, το οποίο διαμορφώθηκε σε συνεργασία με την Ουάσινγκτον τις τελευταίες εβδομάδες και παρουσιάστηκε χθες στον Τύπο. Το σχέδιο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων, από τον επανακαθορισμό συνόρων και τις εγγυήσεις αποτροπής νέας εισβολής, έως την ανοικοδόμηση μιας χώρας που έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές.
«Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να σταματήσει ο πόλεμος», δήλωσε ο Ζελένσκι, μεταφέροντας την ευθύνη της επόμενης κίνησης στη Μόσχα. Όπως ανέφερε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη παραδώσει το σχέδιο στο Κρεμλίνο και το Κίεβο αναμένει απάντηση έως το βράδυ της Τετάρτης.
Ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε ότι τα περισσότερα σημεία του σχεδίου «αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό κοινή ουκρανοαμερικανική θέση», παραδέχθηκε όμως ότι παραμένουν ανοιχτά δύο κρίσιμα ζητήματα: το καθεστώς των εδαφών του Ντονέτσκ και ο έλεγχος του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Όπως είπε, η πρόταση για κοινή διαχείριση του σταθμού από Ουκρανία, ΗΠΑ και Ρωσία «φαίνεται για το Κίεβο ιδιαίτερα ακατάλληλη και όχι απολύτως ρεαλιστική».
Υπάρχει, ωστόσο, ένα σοβαρό ενδεχόμενο το Κρεμλίνο να απορρίψει εξ αρχής το ουκρανοαμερικανικό σχέδιο. Η Μόσχα φαίνεται να επιμένει στον πλήρη έλεγχο της περιφέρειας του Ντονέτσκ, είτε μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων είτε μέσω διαπραγματεύσεων, καθώς και στη διατήρηση του ελέγχου του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Ανώτερο στέλεχος του Κρεμλίνου χαρακτήρισε μάλιστα τις συνομιλίες ΗΠΑ–Ουκρανίας «μάλλον ατελέσφορες», σκιαγραφώντας το δύσκολο τοπίο που διαμορφώνεται για την ειρηνευτική διαδικασία.