Στην Κρήτη, οι έφηβοι εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους στην Ελλάδα φαίνεται να αποκτά χαρακτηριστικά κανονικότητας, με τα νεότερα στοιχεία να προκαλούν έντονο προβληματισμό. Ένα σημαντικό ποσοστό εφήβων υποτιμά τους κινδύνους της συχνής κατανάλωσης, ενώ η υπερβολική χρήση παραμένει διαδεδομένη, ιδίως σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας.
Ιδιαίτερα ανησυχητική εμφανίζεται η εικόνα στην Κρήτη, όπου καταγράφονται υψηλά ποσοστά εφήβων που έρχονται σε επαφή με το αλκοόλ από πολύ μικρή ηλικία. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδιών κάτω των 13 ετών που έχουν ήδη δοκιμάσει αλκοόλ, ενώ στους εφήβους 14 έως 17 ετών παρατηρείται έντονη τάση υπερκατανάλωσης, με την κατανάλωση περισσότερων από πέντε ποτών να θεωρείται από αρκετούς ως κάτι απολύτως φυσιολογικό.
Ο Βαγγέλης Γρινάκης, ψυχίατρος του Αλκοολογικού Ιατρείου, μίλησε στην τηλεόραση ΚΡΗΤΗ TV και είπε: «Στην Κρήτη και όχι μόνο το αλκοόλ είναι συνδεδεμένο με την κοινωνική ζωή. Το πρόβλημα ξεκινά όταν θεωρούμε φυσιολογικό να πιούμε και να οδηγήσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά
Όπως εξήγησε, το αλκοόλ μειώνει τα αντανακλαστικά, την κρίση ,την αίσθηση του κινδύνου.Ακόμα και μικρές ποσότητες μπορούν να αποβούν μοιραίες, ιδιαίτερα σε έναν δρόμο όπως ο ΒΟΑΚ.
Τα δεδομένα της πανελλαδικής έρευνας ESPAD του 2024 αποτυπώνουν μια σύνθετη πραγματικότητα. Αν και η συνολική κατανάλωση αλκοόλ στους 16χρονους εμφανίζεται μειωμένη σε σύγκριση με παλαιότερα χρόνια, η υπερβολική χρήση παραμένει σταθερή και σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζει αυξητικές τάσεις. Το αλκοόλ εξακολουθεί να είναι εύκολα προσβάσιμο, ενώ η κοινωνική ανοχή γύρω από τη χρήση του από ανηλίκους παραμένει έντονη.
Στην Κρήτη, το πρόβλημα φαίνεται να είναι πιο οξυμένο σε σχέση με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο. Το 2024, το 94% των 16χρονων δηλώνει ότι μπορεί να προμηθευτεί αλκοόλ χωρίς δυσκολία, ποσοστό αυξημένο σε σύγκριση με το 2019. Το στοιχείο αυτό αναδεικνύει σοβαρά κενά στον έλεγχο της πώλησης, αλλά και μια γενικότερη ανοχή από την κοινωνία, καθώς πολλοί ανήλικοι εισέρχονται κανονικά σε νυχτερινά καταστήματα και καταναλώνουν αλκοόλ χωρίς περιορισμούς.
Παράλληλα, η κατανάλωση αλκοόλ σε οικογενικά και κοινωνικά πλαίσια φαίνεται να ενισχύει αυτή τη νοοτροπία, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις αντιμετωπίζεται ως στοιχείο «ανδρισμού» ή κοινωνικής ένταξης, ιδιαίτερα σε περιοχές της ενδοχώρας.
Ένα από τα πιο αντιφατικά ευρήματα της έρευνας αφορά τις αντιλήψεις των ίδιων των εφήβων. Η συντριπτική πλειονότητα αναγνωρίζει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ενέχει σοβαρούς κινδύνους, με ποσοστό άνω του 90% να θεωρεί επικίνδυνη την κατανάλωση πέντε ή περισσότερων ποτών στη σειρά. Ωστόσο, αυτή η γνώση δεν φαίνεται να οδηγεί σε αλλαγή συμπεριφοράς.
Αντίθετα, ένα αξιοσημείωτο ποσοστό υποτιμά τις επιπτώσεις της ήπιας αλλά συστηματικής κατανάλωσης. Σχεδόν τρεις στους δέκα 16χρονους θεωρούν ότι η κατανάλωση ενός έως δύο ποτών σε σχεδόν καθημερινή βάση δεν συνιστά σοβαρό κίνδυνο, γεγονός που συμβάλλει στη σταδιακή εξοικείωση και αποδοχή της χρήσης αλκοόλ από πολύ νεαρή ηλικία.
Σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα ESPAD, η Ελλάδα παρουσιάζει μια ιδιόμορφη εικόνα, όπου η γνώση των κινδύνων συνυπάρχει με πρακτικές που διατηρούν και αναπαράγουν το φαινόμενο της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους.