Είναι γεγονός πως στις μέρες μας, ακούμε συχνά για ζευγάρια που χωρίζουν και έχει γίνει μια συνθήκη που πλέον δεν θεωρείται ταμπού. Για τα ζευγάρια που αποφασίζουν να χωρίζουν, ίσως και να αποτελεί μοναδική διέξοδο και να είναι η καλύτερη επιλογή και για τους δυο. Τί γίνεται όμως όταν από τον γάμο έχουν προκύψει και παιδιά; Η διακεκριμένη Ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος, κάτοχος ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ντόρα Μίνου, εξηγεί γιατί πολλές φορές ένα διαζύγιο μπορεί να προκαλέσει θυμό στα παιδιά.
Το διαζύγιο σίγουρα δεν είναι μία ευχάριστη κατάσταση για τα παιδιά, ωστόσο είναι μία συνθήκη που υπάρχει σε μεγάλο ποσοστό στις μέρες μας. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ένα διαζύγιο δεν συνεπάγεται πάντα με ψυχολογικά προβλήματα στα παιδιά.
Πολύ συχνά ακούμε ότι τα παιδιά που βιώνουν το διαζύγιο των γονιών τους είναι ενοχοποιημένα και θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για τη διάλυση της οικογένειάς τους. Δεν θα συμφωνήσω απόλυτα σ’ αυτό γιατί η εμπειρία και οι έρευνες έχουν δείξει ότι στην πραγματικότητα, οι αντιδράσεις αυτού του είδους από την πλευρά των παιδιών δεν είναι πολύ συνηθισμένες. Αντίθετα, συνηθίζεται να βλέπουμε παιδιά θυμωμένα και μάλιστα ο θυμός αυτός είναι ως προς τους γονείς τους που χωρίζουν. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις, παιδιά όλων των ηλικιών θα τα δούμε να εκφράζουν την επιθυμία της επανασύνδεσης των γονιών.
Ειδικότερα:
-Τα περισσότερα παιδιά μέσα από τον εγωκεντρισμό που τα διακατέχει θεωρούν ότι οι γονείς δεν έλαβαν υπόψη τις δικές τους ανάγκες και αποφάσισαν να χωρίσουν.
-Η απογοήτευση και η γενίκευση στις ευρύτερες κοινωνικές σχέσεις είναι επίσης ένα θέμα που αναγνωρίζουμε σε κάποια παιδιά. Ο χωρισμός των γονέων ωθεί τα παιδιά να επανεκτιμήσουν τη σχέση τους με τους γονείς τους, συχνά νιώθουν την ανάγκη να «συμμαχήσουν» με αυτόν που φαίνεται στα μάτια τους αδύναμος και να θέσουν υπό αμφισβήτηση όλες τις κοινωνικές σχέσεις. Τα μικρά παιδιά διαπιστώνουν και απογοητεύονται ότι οι σχέσεις δεν διαρκούν για πάντα
-Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας μπορεί να παρουσιάσουν θλίψη, νεύρα , επιθετικότητα , φόβους και να κάνουν κάποια παλινδρόμηση σε προηγούμενα Ο φόβος για το σκοτάδι, οι νυχτερινοί εφιάλτες και οι διαταραχές στον ύπνο είναι συνηθισμένο φαινόμενο.
-Σε παιδιά προσχολικής ή και σχολικής ηλικίας μπορεί να δούμε έντονη διαμαρτυρία και ανασφάλεια όταν οι γονείς ή άλλα οικεία πρόσωπα φεύγουν, αφήνοντάς τα μόνα στο νηπιαγωγείο ή το σχολείο. Η σχολική φοβία είναι ένα σύμπτωμα που παρουσιάζουν τα παιδιά ειδικά στα πρώτα χρόνια του σχολείου.
-Έχουν επίσης παρατηρηθεί πολύ ζωηρές φαντασιώσεις που έχουν σχέση με την εγκατάλειψη και το θάνατο των γονέων.
Επιπλέον οι εκπαιδευτικοί συχνά ενημερώνουν για εκδήλωση επιθετικότητας εναντίον άλλων παιδιών στο σχολείο.
-Όλα τα παραπάνω είναι πιθανές αντιδράσεις που μπορεί να έχει ένα παιδί λόγω του χωρισμού των γονιών του. Ωστόσο δεν είναι κανόνας ότι θα αντιμετωπίσουμε κάποιο από τα παραπάνω προβλήματα.
Οι αντιδράσεις αυτές μας δηλκώνουν το φόβο που έχουν τα παιδιά και το άγχος τηης εγκατάλειψης, ειδικότερα όταν έχει διακοπεί η επαφή με τον έναν από τους δύο γονείς.
Σε μεγαλύτερο κίνδυνο είναι τα παιδιά:
-Που δεν τους έχουν μιλήσει οι γονείς για το διαζύγιο, δεν τα έχουν καθησυχάσει και βλέπουν αντιδικία μεταξύ τους, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον στα παιδιά
-Εκείνα που δεν τα πηγαίνουν καλά με τον ένα τουλάχιστον από τους γονείς μετά το χωρισμό. Δεν έχουν την ασφάλεια ότι αν και χώρισε το ζευγάρι, παραμένουν ωστόσο γονείς, παρέχοντας την ανάλογη ασφάλεια και φροντίδα στα παιδιά.
-Εκείνα που δεν είναι ικανοποιημένα από τη διευθέτηση της κηδεμονίας τους και του τρόπου συνάντησης με τον άλλο γονέα.
-Τους λείπει ο ποιοτικός χρόνος με τον έναν από τους δύο γονείς
Να θυμάστε: Τα περισσότερα παιδιά θα ήθελαν να ζήσουν ευτυχισμένα και με τους δύο γονείς τους. Όταν όμως αυτό δεν είναι εφικτό, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό τα παιδιά να βιώνουν ένα «επιτυχημένο» διαζύγιο παρά έναν «δυστυχισμένο» γάμο. Η ισορροπία θα έρθει όταν τα παιδιά θα κατανοήσουν και θα βιώσουν ότι μπορεί οι γονείς να αποφάσισαν να χωρίσουν και να μη ζουν πλέον μαζί , αλλά ο γονεικός ρόλος είναι πάντα ισχυρός και οι γονείς δεν παύουν να αγαπούν και να φροντίζουν τα παιδιά τους. Η ισχυρή γονεική παρουσία και η ουσιαστική επαφή με το παιδί δημιουργούν τη συναισθηματική ασφάλεια και την ψυχική ισορροπία που χρειάζεται το παιδί για την περαιτέρω ομαλή ψυχοσυναισθηματική του εξέλιξη