Ανατρεπτική εξέλιξη στον ελβετικό διαγωνισμό Air 2030 για το νέο μαχητικό της χώρας: Το Gripen E δεν θα συμμετέχει στη διαδικασία αξιολόγησης! Πρόκειται για εξέλιξη η οποία ανακοινώθηκε την πέμπτη 13 Ιουνίου 2019 και εξέπληξε το σύνολο των εμπλεκομένων με ζητήματα άμυνας και ασφάλειας. Με βάση ανακοίνωση της σουηδικής SAAB, η νέα έκδοση του JAS-39 Gripen το JAS-39E, το τρίτο πρωτότυπο του οποίου πέταξε με επιτυχία στις 11 του ίδιου μήνα δεν θα συμμετάσχει τελικά στη διαδικασία πτητικής αξιολόγησης του ελβετικού διαγωνισμού Air 2030 για την επιλογή νέου μαχητικού αεροσκάφους.
Την πρόταση, γιατί περί πρότασης μιλούν όλοι και όχι για αποκλεισμό, για την μη συμμετοχή του σουηδικού μαχητικού στη διαδικασία των πτητικών αξιολογήσεων έκανε η Armasuisse, η ελβετική Υπηρεσία Αμυντικών Προμηθειών. Συνέστησε δηλαδή στη SAAB να μην συμμετάσχει στις πτητικές αξιολογήσεις, οι οποίες για το Gripen E ήταν προγραμματισμένες για το διάστημα μεταξύ 24 και 28 Ιουνίου του 2019, προβάλλοντας την αιτιολογία ότι ο ελβετικός διαγωνισμός θα περιλάβει προς αξιολόγηση αποκλειστικά και μόνο μαχητικά τα οποία βρίσκονται σε υπηρεσία με μία ή περισσότερες αεροπορικές δυνάμεις το 2019. Το τρέχον έτος δηλαδή…
Πρόκειται για μία εξέλιξη-έκπληξη, δεδομένου ότι μέχρι πρότινος το μικρό αλλά πλήρων επιχειρησιακών δυνατοτήτων σουηδικό μαχητικό, θεωρείτο φαβορί στον ελβετικό διαγωνισμό.
Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι το υπό ανάπτυξη -Ε είχε επιλεγεί από την Ελβετία το 2013, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμετείχε στο πρόγραμμα ανάπτυξής του σε συνεργασία με την SAAB και τη σουηδική κυβέρνηση, με την οποία και θα υπογράφονταν διακρατική συμφωνία για την από κοινού αγορά και κατασκευή των πρώτων 100 μονάδων παραγωγής τουλάχιστον.
Τα περισσότερα από αυτά τα 100 αρχικά Gripen E θα προορίζονταν για την Αεροπορία της Σουηδίας (Svenska Flygvapnet), καθώς οι Ελβετοί είχαν ανακοινώσει ένα νούμερο 22 μονάδων προς προμήθεια, ενώ με βάση το τότε χρονοδιάγραμμα το μαχητικό θα αποκτούσε Αρχική Επιχειρησιακή Ικανότητα (IOC), εντός του 2021.
Όλος αυτός ο σχεδιασμός ανατράπηκε από το αρνητικό αποτέλεσμα του σχετικού δημοψηφίσματος που διενεργήθηκε το 2014 στην Ελβετία, οπότε η SAAB στράφηκε στη Βραζιλία για την από κοινού ανάπτυξη του Gripen E σε συγκεκριμένο βαθμό (η Βραζιλία θα συμμετάσχει ως ισότιμος εταίρος στην ανάπτυξη του διθέσιου JAS – 39F).
Το μόνο που ανακοινώθηκε από την πλευρά της SAAB είναι ότι μπορεί να παραδώσει εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχει καθορίσει η Armasuisse, 40 ετοιμοπόλεμα JAS-39E/F.
Προκαλεί επίσης μεγάλη απορία το γιατί η Armasuisse αποδέχθηκε την κατάθεση τεχνικής και οικονομικής αρχικής προσφοράς από τη SAAB τον περασμένο Ιανουάριο, ενώ γνώριζε ότι το μαχητικό δεν θα είναι επιχειρησιακό εντός του 2019…
Στο ζήτημα σίγουρα θα υπάρξουν εξελίξεις στις οποίες θα αναφερθούμε αμέσως μόλις προκύψουν στοιχεία. Προς το παρόν στον ελβετικό διαγωνισμό παραμένουν τέσσερις υποψηφιότητες που θα διεκδικήσουν… μέχρι τελικής πτώσεως το σημαντικό – στις εποχές που ζούμε – συμβόλαιο.
Το ευρωπαϊκό Eurofighter-Typhoon της Αirbus Military που προωθείται από τους Γερμανούς, το γαλλικό Rafale της Dassault, το αμερικανικό F/A-18E/F Super Hornet της Boeing και το επίσης αμερικανικό, F-35A Lightning II της Lockheed Martin.
Αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε εμείς ως χώρα, είναι το γεγονός ότι μέσω της διαγωνιστικής διαδικασίας, η Ελβετία για δεύτερη φορά μέσα σε μία δεκαετία, βάζει στην αρένα τέσσερα ανταγωνιστικά μαχητικά, με τους κατασκευαστές και τις χώρες προέλευσής τους να προσπαθούν να παράσχουν τα περισσότερα επιχειρησιακά, τεχνικά και οικονομικά ανταλλάγματα.
Κι όλα αυτά για όχι περισσότερες από 30 μονάδες, τουλάχιστον σε πρώτη φάση! Μήπως πρέπει να παραδειγματιστούμε και να αλλάξουμε τακτική; Γιατί η πρώτη και η τελευταία φορά που είδαμε διαγωνιστική διαδικασία στην Ελλάδα για την προμήθεια νέου μαχητικού, ήταν επί υπουργίας Α. Τσοχατζόπουλου το 1998!