Έως την 29η Ιουλίου θα πρέπει χιλιάδες φορολογούμενοι να ολοκληρώσουν τη διαδικασία υποβολής της φορολογικής τους δήλωσης στην ηλεκτρονική εφαρμογή του Τaxisnet. Η υποβολή θα πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή καθώς οι φορολογικές δηλώσεις 2019 κρύβουν «παγίδες» που μπορεί να προκαλέσουν υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση σε εκατοντάδες χιλιάδες οικονομικά αδύναμους φορολογούμενους.
Θύματα των παγίδων αυτών είναι κυρίως φοιτητές, νέοι που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία, χαμηλόμισθοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, περιστασιακά απασχολούμενοι, ακόμη και ανάπηροι.
Οι περισσότερες «παγίδες» κρύβονται πίσω από τις διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης, ενώ ορισμένες άλλες έχουν στηθεί σε κωδικούς του πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Ας τις δούμε αναλυτικά:
- Το τεκμήριο διαβίωσης της μισθωμένης κατοικίας του ενήλικου τέκνου, που σπουδάζει ή υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία μακριά από την οικογένειά του, γίνεται αιτία να πάψει το τέκνο να θεωρείται προστατευόμενο, εξέλιξη που έχει πολλαπλές δυσμενείς οικονομικές συνέπειες για το ίδιο και την οικογένειά του.
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο του φορολογούμενου μισθώνει κατοικία διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας (π.χ. φοιτητής που σπουδάζει σε διαφορετικό τόπο, τέκνο που υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία κ.λπ.) και ταυτόχρονα έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, λόγω απόκτησης εισοδήματος, οποιουδήποτε ύψους και από οποιανδήποτε πηγή, εντός του 2018, το τεκμήριο διαβίωσης της μισθωμένης κατοικίας βαρύνει το τέκνο, όχι τους γονείς! Έτσι, σε κάθε τέτοια περίπτωση, το ενήλικο τέκνο παύει πλέον να θεωρείται εξαρτώμενο, καθώς – όσο πενιχρό κι αν είναι το πραγματικό εισόδημα που απέκτησε το 2018 – προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ, που είναι το όριο ετησίου ατομικού (πραγματικού ή τεκμαρτού) εισοδήματος μέχρι το οποίο κάθε τέκνο θεωρείται εξαρτώμενο και επιτρέπεται να συμπεριλαμβάνεται στη φορολογική δήλωση των γονέων του. Η υπέρβαση του ορίου των 3.000 ευρώ οφείλεται στο γεγονός ότι για κάθε ενήλικο τέκνο αυτής της περίπτωσης λαμβάνονται υπόψη το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ συν το τεκμήριο της κατοικίας, με αποτέλεσμα πάντοτε να προκύπτει συνολικό τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο των 3.000 ευρώ.
Το τεκμαρτό αυτό εισόδημα θεωρείται ότι προέρχεται από μισθωτή εργασία. Όμως, στην περίπτωση αυτή, το αφορολόγητο όριο των 8.636 ευρώ δεν λαμβάνεται υπόψη και το συγκεκριμένο εισόδημα φορολογείται, αν το ενήλικο τέκνο ξεχάσει να δηλώσει στον κωδικό 049 του πίνακα 7 της φορολογικής του δήλωσης (του εντύπου Ε1) δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών συνολικού ύψους τουλάχιστον 10% επί του εισοδήματος αυτού. Σε κάθε τέτοια περίπτωση θα κληθεί, με το εκκαθαριστικό της φορολογικής του δήλωσης, να πληρώσει φόρο 22% επί του 10% του τεκμαρτού εισοδήματος. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που θα δηλώσει το απαιτούμενο ποσό δαπανών στον κωδικό 049 του πίνακα 7 θα πρέπει να είχε προνοήσει ήδη από το 2018 και να είχε μαζέψει τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών για τις συγκεκριμένες δαπάνες, προκειμένου να μπορεί να τις προσκομίσει στην Εφορία αν του ζητηθούν για έλεγχο.
Επιπλέον, επειδή το ενήλικο τέκνο παύει πλέον να θεωρείται εξαρτώμενο μέλος, η οικογένειά του δεν μπορεί να το συμπεριλάβει στην αίτηση Α21 που θα υποβάλει φέτος για να εισπράξει οικογενειακό επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ. Αυτό έχει ως συνέπεια η οικογένεια:
– είτε να στερηθεί πλήρως το επίδομα, αν το συγκεκριμένο τέκνο είναι το μοναδικό της ή εάν λόγω μείωσης του αριθμού των δηλωθέντων εξαρτώμενων τέκνων το ισχύον εισοδηματικό όριο έχει υποχωρήσει σημαντικά κάτω από το όριο του ετησίου εισοδήματος της οικογένειας
– είτε να εισπράξει μειωμένο επίδομα λόγω μείωσης του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων.
- Τα τεκμήρια διαβίωσης ανεβάζουν το εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για την κατοχύρωση του αφορολόγητου, με κίνδυνο απρόσμενης φορολογικής επιβάρυνσης. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά διαφορά δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο με ποσά αναγραφέντα στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης, το ύψος της ελάχιστης ετήσιας δαπάνης για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή με μετρητά για να κατοχυρωθεί η έκπτωση φόρου προσδιορίζεται ως ποσοστό 10%-18,75% επί του υψηλότερου τεκμαρτού και όχι επί του χαμηλότερου δηλωθέντος εισοδήματος. Αν ο φορολογούμενος δεν λάβει υπόψη του αυτή την παράμετρο θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της “ακάλυπτης διαφοράς” μεταξύ του 10%- 18,75% του υψηλότερου τεκμαρτού και του 10%- 18,75% του πραγματικού εισοδήματός του.
- Δεκάδες διαφορετικά ποσά εισοδημάτων κάθε φορολογούμενου, που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή έχουν φορολογηθεί αυτοτελώς κατά την πληρωμή τους, με συντελεστές 5%,10%, 15% ή 20%, αθροίζονται με όλα τα άλλα ποσά των εισοδημάτων του. Το άθροισμα που προκύπτει υπόκειται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%- 10% ενώ λαμβάνεται υπόψη ταυτόχρονα ως “συνολικό ατομικό εισόδημα”. Έτσι, πολλοί φορολογούμενοι εμφανίζονται με πολύ υψηλά εισοδήματα που υπερβαίνουν τα εισοδηματικά όρια χορήγησης διαφόρων κοινωνικών παροχών και χάνουν τις συγκεκριμένες παροχές. Μεταξύ των εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος ή φορολογούνται στην πηγή και κατά την εκκαθάριση της δήλωσης υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης ενώ προστίθενται στα λοιπά εισοδήματα ανεβάζοντας το συνολικό ποσό των εισοδημάτων των φορολογουμένων πάνω από τα εισοδηματικά όρια είναι: εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία κ.α., διατροφή συζύγου και τέκνων, συντάξεις αναπήρων πολέμου, μισθοί συντάξεις και πάγια αντιμίσθια που χορηγούνται σε αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 10 KW, Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης κ.α.
- Δεν φορολογούνται όλοι οι εργαζόμενοι με “μπλοκάκια” ως μισθωτοί, με αφορολόγητο όριο 8.636- 9.545 ευρώ, αλλά μόνο όσοι πληρούν αθροιστικά πέντε προϋποθέσεις.
α) Θα πρέπει να έχει υποβάλει δήλωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας στην αρμόδια ΔΟΥ
β) Θα πρέπει να παρέχει υπηρεσίες στις οποίες προέχει το στοιχείο της συμβουλής ή της επιστημονικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας,
γ) θα πρέπει να δηλώνει έδρα για την άσκηση της δραστηριότητάς του την κατοικία του,
δ) δεν θα πρέπει να εισπράττει ταυτόχρονα και κανονικό μισθό από άλλη εργασία,
ε) θα πρέπει να παρέχει τις υπηρεσίες του σε τρεις το πολύ εργοδότες ή και σε περισσότερους από τρεις, εφόσον όμως, στην περίπτωση αυτή λαμβάνει το 75% τουλάχιστον των ετήσιων αμοιβών μόνο από έναν.
- Φορολογούμενοι με πενιχρά εισοδήματα προερχόμενα είτε από ενοίκια είτε από τόκους καταθέσεων είτε από γεωργικές εκμεταλλεύσεις οι οποίες εισέπραξαν παράλληλα ακόμη πιο χαμηλά ποσά είτε από περιστασιακή απασχόληση είτε από επιδόματα παιδιών που τους χορήγησε ο ΟΠΕΚΑ επιβαρύνονται με υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος.
Με πληροφορίες από την εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»