Τι είναι η φυσικοθεραπεία;
Η φυσικοθεραπεία είναι μία από τις σπουδαιότερες επιστήμες υγείας, ιδίως στη σύγχρονη εποχή. Γνωρίζουμε όμως πραγματικά τι είναι η εν λόγω επιστήμη και πώς αυτή μπορεί να μας βοηθήσει ουσιαστικά; Η επιστημονική έννοια της φυσικοθεραπείας αναφέρεται στη θεραπεία που δύναται να πραγματοποιηθεί με φυσικά μέσα, όπως την ηλεκτρική ενέργεια, τον ήχο, το νερό, το φως, καθώς και το ίδιο το χέρι του θεραπευτή. Σημειωτέον ότι σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έχει την όλως εσφαλμένη εντύπωση ότι η φυσικοθεραπεία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια «θεραπεία μασάζ αφού προηγουμένως εφαρμοστούν κάποια μηχανήματα, όπως τα ρεύματα, η λάμπα κλπ». Εντούτοις, πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η σύγχρονη φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση τυγχάνει όλως εξελιγμένη, ώστε πλέον μέσω αυτής και μόνο, να είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά περιστατικά, που άλλοτε έχρηζαν άνευ ετέρου χειρουργικής επέμβασης.
Πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα ότι η ορθή θεραπευτική προσέγγιση συνδυάζει σωρευτικά επιβεβαιωμένες τεχνικές (Mulligan, McKenzie, Ackerman, Maitland, PNF, Ergon Technique κ.α.), στοχευμένο ασκησιολόγιο, αλλά και τη χρήση προηγμένου εξοπλισμού (Shockwave therapy, Spinal Decompression, Hilterapia, Human Tecar, Διαμαγνητικό Διεγέρτη κ.ά.), που αναμφίβολα δύναται να επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα. Προκειμένου δε να διαμορφωθεί το πλάνο θεραπείας του κάθε ασθενούς και να τεθούν οι ειδικότεροι στόχοι της θεραπείας, ο θεραπευτής προβαίνει καταρχάς σε εξέταση της κλινικής εικόνας του ασθενούς, καθώς και των τυχόν υπαρχουσών απεικονιστικών εξετάσεων αυτού. Επισημαίνεται δε ότι κατά τη διάρκεια των συνεδριών πολλές φορές προκύπτουν νέα δεδομένα τα οποία καλείται ο θεραπευτής να επαναξιολογήσει, προσδιορίζοντας εκ νέου το φυσικοθεραπευτικό πλάνο και τους στόχους αυτού. Όπως είναι προφανές, ο φυσικοθεραπευτής καθίσταται ο υπεύθυνος να ορίσει το ορθό πλάνο θεραπείας του κάθε ασθενή μέσα από την εμπειρία και την επάρκεια γνώσεών του, λαμβάνοντας υπόψη και την τυχόν διάγνωση του ιατρού. Εξάλλου η σωστή συνεργασία μεταξύ φυσικοθεραπευτή και ιατρού δεν μπορεί παρά μόνο να επιφέρει θετικά αποτελέσματα.
Η φυσικοθεραπεία είναι μια επιστήμη που έχει εξελιχθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια και αυτό έχει ως αποτέλεσμα από την «κλασική θεραπεία» να φτάσουμε σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε «προηγμένη φυσικοθεραπεία». Όπως ακριβώς και στον κλάδο της ιατρικής επιστήμης, έτσι και στη φυσικοθεραπεία, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Ωστόσο αυτό που με βεβαιότητα μπορεί να λεχθεί είναι ότι ένα περιστατικό έχει αυξημένες πιθανότητες να έχει θετικά αποτελέσματα, αρκεί ο ασθενής να έχει υπομονή, πείσμα, καλή ψυχολογία και εμπιστοσύνη προς τους θεραπευτές.
Περαιτέρω, πρέπει να επισημανθεί ότι, επικρατεί ευρέως και η εσφαλμένη αντίληψη ότι όταν ο ασθενής βρίσκεται σε στάδιο οξέος πόνου, η φυσικοθεραπεία αντενδείκνυται. Απεναντίας, ωστόσο, η πλειονότητα των περιστατικών που αντιμετωπίζεται φυσικοθεραπευτικά σε στάδιο οξέος πόνου, έχει πιο άμεσα και σταθερά αποτελέσματα σε σχέση με την αντιμετώπιση των χρόνιων παθήσεων.
Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που καλείται να απαντήσει ένας φυσικοθεραπευτής είναι: «Πότε θα γίνω καλά»; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι δυνατόν να δοθεί εάν προηγουμένως δεν αποσαφηνιστεί η σημασία του «γίνομαι καλά», ήτοι γίνομαι καλά, επειδή διορθώνω την πάθησή μου, ή γίνομαι καλά, επειδή σταμάτησαν τα συμπτώματα οπότε και δεν πονάω πια; Σε καμία απολύτως περίπτωση δεν υφίσταται «μαγικός αριθμός συνεδριών», ενώ αυτονόητο τυγχάνει ότι κάθε περιστατικό αντιμετωπίζεται βάσει των ειδικών περιστάσεων που αξιολογούνται κάθε φορά. Τα συμπτώματα της οσφυαλγίας για παράδειγμα, είναι δυνατόν να υποχωρήσουν κατόπιν δύο ή και τριών ολοκληρωμένων συνεδριών. Στην περίπτωση αυτή ο ασθενής δεν θα πονάει μεν, πλην όμως η αποκατάσταση της πιθανής δισκοκοίλης που μπορεί να έχει, είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει σαφώς μεγαλύτερο αριθμό συνεδριών. Επιπλέον, ασθενείς με μυοσκελετικές παθήσεις οι οποίοι ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς ωστόσο ουσιαστικό αποτέλεσμα, είναι δυνατόν να «γίνουν καλά» με μια απλή κινητοποίηση της φλεγμονούσας περιοχής ή απλά με τη διόρθωση της καθημερινής στάσης του σώματός τους. Πράγματι η φυσικοθεραπεία είναι δυνατόν να βοηθήσει ουσιαστικά ασθενείς με μυοσκελετικά προβλήματα, να βελτιώσει τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής ανθρώπων με νευρολογικές παθήσεις, να επιταχύνει σημαντικά την αποκατάσταση αθλητών, αλλά και να λειτουργήσει ως συντηρητική – προληπτική θεραπεία, ακόμα και όταν δεν πονάμε.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τις αυξημένες απαιτήσεις αναπόφευκτα οδηγεί σε καταπόνηση του ανθρώπινου σώματος, το οποίο με τη σειρά του πολλές φορές μας «προδίδει», καθώς δεν είναι φτιαγμένο από «ατσάλι», όπως οι περισσότεροι πιστεύουμε. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελεί μια καλοφτιαγμένη μηχανή με ένα επιπλέον πολύ βασικό πλεονέκτημα, αυτό της δυνατότητας αυτοίασης. Ώστε στην πραγματικότητα η φυσικοθεραπεία – διά της εφαρμογής των ανωτέρω αναφερόμενων θεραπευτικών μέσων – αποτελεί τον μοχλό ενεργοποίησης των μηχανισμών του σώματος που είναι υπεύθυνοι για την ίαση της πάθησης. Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μια αυξημένης σπουδαιότητας επιστήμη που εξελίσσεται συνεχώς και προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες της κάθε εποχής. Ως εκ τούτου όταν πονέσουμε ξανά, καλό θα ήταν να λάβουμε υπόψη μας και την εμπεριστατωμένη γνώμη ενός φυσικοθεραπευτή, πέραν από αυτή του ιατρού, διότι μπορεί να γλυτώσουμε χρόνο, κόπο και χρήματα, αποφεύγοντας τελικά την υποβολή σε σειρά περιττών εξετάσεων, καθώς και τη λήψη φαρμάκων, που ναι μεν σίγουρα θα απαλύνουν τον πόνο, πλην όμως πιθανότατα δεν θα διορθώσουν ούτε την πάθηση, ούτε και την αιτία πρόκλησής της.