Έρευνα-καταπέλτης του ΔΝΤ – Οι συνέπειες και το μέγεθος της παραοικονομίας (shadow economy) στην Ευρώπη.
Καταγράφοντας το μέγεθος του προβλήματος της παραοικονομίας, το ΔΝΤ σημειώνει ότι η παραοικονομία στην Ευρώπη έχει μεγάλος εύρος, καθώς κυμαίνεται από λιγότερο του 10% και ξεπερνά το 40%.
Στις αποκαλούμενες «αναπτυγμένες» χώρες της Ε.Ε., η παραοικονομία διαμορφώνεται στο 10-20% κατά μέσο όρο, ενώ στις «αναδυόμενες» χώρες ο δείκτης ανεβαίνει στο 30-35%. Η Ελλάδα βρίσκεται για ακόμη μία χρονιά στην κορυφή και συγκεκριμένα στα επίπεδα του 30%, απέχοντας για μια ακόμα φορά από τους δείκτες του «σκληρού» πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ακόμα ένα πρόβλημα σύμφωνα με την έρευνα, ειδικά για τη ν Χώρα μας είναι ότι βρίσκεται μεταξύ των- λίγων- κρατών, όπου η παραοικονομία διευρύνεται σταθερά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Επιπλέον, δεν δείχνει να ακολουθεί την τάση άλλων χωρών, που είδαν την παραοικονομία τους να ενισχύεται τη διετία 2008- 2010, αλλά να υποχωρεί μετά στα προ κρίσης επίπεδα.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της μελέτης του ΔΝΤ, το 2000 η παραοικονομία στην Ελλάδα διαμορφωνόταν στο 28,1% του ΑΕΠ, το 2008 είχε διευρυνθεί στο 31% και το 2016 στο 30,2%.
Η μελέτη δεν επεκτείνεται σε συμπεράσματα και προτάσεις για κάθε χώρα ξεχωριστά, ωστόσο η Ελλάδα ωστόσο υπάρχουν κάποιες γενικές διαπιστώσεις που μας αφορούν.
Αρχικά, όσο μεγαλύτερη έκταση έχουν οι «γκρίζες» οικονομικές δραστηριότητες, τόσο αδυνατίζουν τα δημόσια έσοδα κι όσο διευρύνεται το «κενό» στους φόρους, τόσο περιορίζονται οι πόροι για την ενίσχυση του Κοινωνικού Κράτους, της Υγείας, της Παιδείας. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η παραοικονομία, τόσο μεγαλύτερα είναι τα κίνητρα για τις επιχειρήσεις να παραμένουν σε μικρό μέγεθος έτσι ώστε μπορού να «κρυφτούν» πιο εύκολα.
Το ίδιο απογοητευτικά είναι τα αποτελέσματα και στην αγορά εργασίας
Και αυτό γιατί ενισχύεται η «στρατιά» των κακοπληρωμένων, ανειδίκευτων και ανασφάλιστων εργαζομένων.
Ποια είναι τα βασικά αίτια της παραοικονομίας
Η χαμηλή ποιότητα των θεσμών, τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μονοπώλια και ολιγοπώλια, η διαφθορά στη δημόσια διοίκηση, η βαριά φορολογία σε συνδυασμό με την αδύναμη εφαρμογή της, είναι τα βασικά αίτια για την έκταση της παραοικονομίας. Εκεί βρίσκονται και τα «κλειδιά» για τον περιορισμό του φαινομένου σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το ΔΝΤ κάνει ειδική αναφορά στις θετικές επιπτώσεις από την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Υπολογίζεται ότι μια αύξηση των e-πληρωμών κατά 10% μεσοσταθμικά για τέσσερα χρόνια, μπορεί να περιορίσει την παραοικονομία κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.